މޫސުމީ މައްސަލަތަކަށް އިމެއް ނެތް: މިނިސްޓަރު ތޯރިގު

ކޯޑިނޭޓަރުން މުސާރަ ހަލާލުކުރަން ކޮމެންޓްތައް ލިޔެލީ ދޯ؟

މޫސުމީ މައްސަލަތަކަށް އިމެއް ނެތް ކަމަށް ތިމާވެއްޓާއި ބެހޭ މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިނަމަ ވެސް އެއީ އިންތައް ކަނޑައަޅާ ވަރަށް ސިސްޓަމެޓިކް ވަރަށް ބޮޑަށް ރޭވިގެން އުފައްދަވާފައިވާ އަގު ނުކުރެވޭ ފަދަ ނިއުމަތެކެވެ. އިންސާނުންނަށް ހޯދިފައިވާ ގޮތުން އަދި ޔުނިވަރސް ގައި ދިރުން ލައްވަވާފައިވަނީ ހަމަ އެކަނި ބްލޫ ޑޮޓް ކިޔާ ތަރި އެއްގައެވެ. އެއީ މަމެން ދިރިމިއުޅޭ ރީތި ދުނިޔެ އެވެ. މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުން ދުނިޔެ އަށް ގެއްލުން ނުވާނެ ކަމުގެ އަލާމާތެއް މަމެން ބުނެދީފާނަމެވެ. ގިނަ މީހުންނަށް ހީވެފައި އޮންނަީ ވިދާ ގުގުރާއިރު ވިދާ ވިދުން ނުވަތަ ލައިޓްނިންގް ސްޓްރައިކްގެ ސަބަބުން ވާނީ ހުސް ގެއްލުން ކަމަށޭ. ނޫން އެހެން ނޫން އެކަން ވަނީ. ލައިޓް ނިންގް ސްޓްރައިކް އަކީ އެއީ ބިމަށް ދެވޭ ސްޓްރޯކް އެއް. އެއީ ބިމަށް ބޭނުންވާ ފާރޓިލައިޒަރ އެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ބިމުގައި ގަސް ތައް ހެދުމަށް ގަސް ކާނާ އަކަށް ފުދެއެވެ. އިޒިންޓް އިޓް އެމޭޒިންގް. މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުން ނުވަތަ ކްލައިމެޓް ޗޭންޖް ވުމުގެ ސަބަބުން ދުނިޔެ އަށް ގެއްލުން ވެ ރާއްޖެ ފަދަ ކުދި ޖަޒީރާ ގައުމު ތައް ނެތިގެން ދާނެ ކަމަށް ސައެންސްގެ އިލްމަށް ބަރޯސާ ނުވެ ތިބޭ ޕޮލިޓިޝަނުން އެމެންގެ ޕަބްލިސިޓީ މަތިކުރަން ދައްކާ ވާހަކަ ތަކަކީ އެއީ ޕްރޮޕެގެންޑާ އެވެ. އެމެންނަށް ނޭގޭނެ އޭ ފިޒިކްސް އެން ސައެންސް ގެ މަތިވެރި ކަމާއި އޭގެ ބިއުޓީ. ބިކޮޒް ދޭ އާރ ނޮޓް ސައެންސް އޮރިއެންޓެޑް ދޯ. މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލު ތަކުން ދުނިޔެ އަށް ގެއްލުން ވާނެ ކަމަށް ކޮސްމިކް ލެވެލ؛ް ގައި އެއްގޮތަކަށް ވެސް ގަބޫލު ނުކުރެވޭނެއެވެ. ދީސް އާރ ދަ ތިންގް ދެޓް އައި ކާންޓް އިގްނޯރ. ދުނިޔެ އެއީ ރީތި ޕްލެނެޓެއް ދޯ. އައި ކުޑް ލައިކް އިޓް ޓިލް ދަ ޑޭ ދެޓް އައި ޑައި ޑައި ޑައި ޑާއި.

ދިވެހިރާއްޖެ ރިނަވަބުލް އެނަރޖީ ކިޔަން ދަސްކުރީ އެއީ 2006 ވަނަ އަހަރު އެވެ. އެކަމަކު 1990 އިން ފެށިގެން މިޓެކްނޮލޮޖީ ދުނިޔޭގައި ގެންގުޅެއެވެ. ރާއްޖޭގައި މި ކަން މާ ބޮޑު ކަމެއް ކަމަށް ހަދައިގެން މިއިން އެނަރޖީ ސޭވް ވާނެއޭ މީ ޑީސަލް އިންޖީނު ތައް ނިއްވާލައިގެން ބޭނުން ކުރެވިދާނެ ސޯސް އޮފް އެނަރޖީ އޭ ކިޔާ އެކަމަށް އެންމެ އަޑު ގަދަ ކުރީ އެެއީ އެމެންގެ ރަންރީނދޫ ބޮޑޭ އެވެ. އޭގެ ފަހަތުގައިވާ ސިއްރަކީ އެއީ އޭނާގެ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ބޭބެ ގެ ކުންފުންނަށް ސަރުކާރުގެ ހުރިހާ ސްކޫލް ތަކުގެ ކަރަންޓް ބިލަށް އަރާ ފައިސާ އެކްސްކްލޫސިވް ރައިޓްސް އާއި އެކު 25 އަހަރަށް ދިނުމެވެ. ގެއެއްގެ ފުރާޅު މަތީގައި ޖަހާ ސޯލަރ ޕެނަލް ގެ މެއިން ސޯސް ގައި ހުންނަ ބަރަނި ރޮދި ފަށެއް ވަރުގެ ކޭބަލް އަކުން މަގުމަތީ ބޭރުގައި ހުންނަ ފޮއްޓަށް ގުޅާފައިވާ 4 އިންޗި ފަލަ ކޭބަލަކަށް ކަަރަންޓް ފީޑެއް ނުކުރެވޭނެ އިންޖީނުގޭގެ އިންޖީނަށް އެގުން ވާވަރަށް. ފުރަތަމަ ކަމަކީ މީ ދެ ސޯސް އޮފް އެނަރޖީ އަށް ވާއިރު ސިންކް ކުރެވުނު ނަމަވެސް މީގެ ރިއެކްޓިވް ޕަވަރ ވަރަށް މަތިވާނެ އެވެ. ނަތީޖާ އަކީ އެއީ ސޯލަރ ޕެނަލް އިން ގްރިޑް ނުވަތަ މަގުމަތީ ފޮއްޓަށް ފޮނުވާ ކަރަންޓް މައި ނެޓް ވާރކް އަށް ފީޑް ނުކުރެވޭނެ ރިއެެކްޓިވް ޕަވަރ ބޮޑު ކަމުން. އެކަމަކު ގޭގައި ހަރުކޮށްފައި ހުންނަ ގްރިޑަށް ފީޑް ކުރާ ކަރަންޓް މެޝަރ ކުރާ މީޓަރު އެނބުރޭނެ އޭގެ ބުރު ނޭގޭ ވަރަށް. އެ އެނބުރެނީ އެއީ ރިއެކްޓިވް ޕަވަރ ބޮޑު ކަމުންނެެވެ. އެއިން އިންޖީނުގެ އަށް އެއްވެސް ފައިދާ އެއް ނުކުރާނެއެވެ. އެކަމަކު މިގޮތަށް ބަހައްޓާ މީޓަރަށް ސްޓެލްކޯ އިން ސޯލަރ ޕެނަލް ބެހެއްޓި ކުންފުންނަށް ފައިސާ ދޭނަމަ އެއީ ކޮރަޕްޓް ފައިސާ އެއީ ވައްކަން ކޮށްގެން ސްޓެލްކޯ އިން ދަމަިއގަންނަ ފައިސާ ކަމަށް ޕްރެކްޓިކަލީ ޕްރޫވެން އެވެ. މޭކް ނޯ މިސްޓޭކްސް.

އިންނެތް އެއްޗެއް. ކޮން އެއްޗެއް. ޖަވާބު: މޫސުން. ހުރިހާކުދިން މިފިލާވަޅު ރަގަނޅަށް ދަސްކުރާތި.

މޫސުމީ މައްސަލަތަކަށް އިމެއް ނެތް ކަމަށް ތިމާވެށި މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި ނަމަވެސް އެއީ އިންތައް ވެސް ހުރި އެއްޗެއް އަދި މިހާރު ދުނިޔެ އިން ތަރުޖަމާ ކުރާ ގޮތަށް މޫސުމަށް ބަދަލު އައިސްގެން ދުނިޔެ ނެތިގެން ދާނެއޭ ކިޔާ އެމެން އެދައްކާ ވާހަކަ ތަކަކީ އެއީ ކޮރަޕްޓް ޕޮލިޓިޝަނުން ތަކެއް ގެ ބިލީވް ވައިގައި ހިފީ އިންޓަރނޭޝަނަލް ފެންވަރުގައި. ދުނިޔޭގައި މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލަކުން ދުނިޔޭގެ އެއްވެސް ގައުމަކަށް ގެއްލުމެއް ނުވާނެއެވެ، އެއީ ވާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެެގޮތަށް ނޫން ދުނިޔޭގެ ވަށަިއގެން ބްލެންކެޓް އެއް ގޮތަށް ލައްވަވާފައިވާ އެޓްމޮސްޕިއަރ އުފައްދަވާ އޭގައި ގޭސް ކޮމްޕޮޒިޝަން އެއް ގޮތަށް ލައްވަވާފައިވަނީ. އެޓްމޮސްޕިއަރ ގައި އެކުލެވެނީ އެއީ %79 ނައިޓްރިޖެން ދެން %21 އޮކްސިޖެން. ދެން ހުރި ކުޑަ ބައިގައި ހިމެނެނީ ކާރބަން ޑައިއޮކްސައިޑް އާއި އަދި އެހެނިހެން ގޭސެސް ތަކެވެ. ދުނިޔޭގެ މޫސުމް ކްރިއޭޓް ވަނީ އެއީ އިރުން އަންނަ އަލި އާއި އޭގެ އެނަރޖީގެ ސަބަބުންނެވެ. އިރުން ދުނިޔެ އަށް އަންނަ އެނަރޖީ އަކީ އެއީ އެއްގޮތަކަށް ވެސް ޑިޓޯރިއެރޭޓް ވާނެ އެއްޗެއް ނޫން އަދި އެކްސްޕަޔަރ ވާނެ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. ދެން ދުނިޔޭގެ ވެދަރ ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ އެއީ ހަނދު ކަމަށްވާތީވެ ހަނދު އޯރބިޓް ގައިވާ ލޮކޭޝަން އިން ކުޑަ ވެސް ބަދަލެއް ނާދެއެވެ. އެހެން ވެއްޖެނަމަ ދުނިޔޭގެ މޫސުމަށް ބަދަލެއް ނާންނާނެ މިހާރު ދުނިޔެ އިން ތަރުޖަމާ ކުރާ ގޮތަށް ދުނިޔެ ހަލާކުވާނެ އުސޫލުން. ދުނިޔޭގެ އޯޒޯން ލޭޔަރ އަކީ އެއީ ލޯވަޅު އެޅޭ ގޮތަށް ސަތަރި ގަނޑެއް ހެން އުފައްދަވާފައިވާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެއަކު ލޯވަޅެއް ނެހެދޭނެއެވެ. އެއީ އިންސާނުންނަށް ވާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. ކޮސްމިކް ތިއަރީން ނުވަތަ ކޮސްމިކް ލެވެލް އިން ބުނާނަމަ ދުނިޔޭގައި މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުން ދުނިޔެ އަށް ގެއްލުމެއް ނުވާނެއެވެ. އިންސާނުން ދުނިޔޭގައި ބިނާ ކުރާ ބިނާ ކުރުން ތައް ބިނާ ކުރަންވީ ވެދަރ އިމްޕެކްޓް އަށް ބަލައިގެންނެވެ. ރަށްރަށުގައި ގޭގެ ދިޔަދޮވި ހޮޅި މަގުމައްޗަށް ނެރެ އަދި ގޭގެ ފްލޯރ ލެވެލް މަގުގެ ލެވެލް އަށް ވުރެން ލޯ ލެވެލް ނަމަ ވާރޭ ވެހޭ އިރަށް ގޭތޭރޭގައި ފެންގަނޑު ބޮޑު ވާނެއެވެ. އެއީ މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުން ވާކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ސްޓޭންޑަރޑް ޕްރެކްޓިސް ގެ ތައް އިމާރާތް ކުރާ އިރު އެޕްލައި ނުކުރުމުން ވާ ގޮތެވެ.