33 ރިސޯޓް: ހައްގު ކްރެޑިޓް ކޮން ސަރުކާރަކަށް؟

މި ސަރުކާރުގެ ހަތަރު އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ރާއްޖޭގައި އަލަށް 33 ރިސޯޓް ހުޅުވި ވާހަކަ ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓްރީން އިއުލާންކުރުމުން ސޯޝަލް މީޑިއާ ކެކިގެންފި އެވެ. އެ ރިސޯޓްތައް ހުޅުވީ މި ސަރުކާރުގައި ކަމަށް ވިޔަސް، އިދިކޮޅުން ބުނަމުން އަންނަނީ އެއީ ކުރީ ސަރުކާރުގެ މަސައްކަތް ކަމަށެވެ. އަދި، އެ ސަރުކާރުގެ ނައިބު ރައީސް، އަދި ކުރީގެ ޓޫރިޒަމް އަހުމަދު އަދީބުގެ ފަރާތުން ބުނަމުން އަންނަނީ، އެއީ ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނަށް ހައްގު ކްރެޑިޓެއް ނޫން ކަމަށެވެ. އެ ކްރެޑިޓް ދޭން ޖެހެނީ، އަދި އެއީ ސީދާ އަދީބުގެ މަސައްކަތް ކަމަށް އޭނާ ދައުވާ ކުރައްވަ އެވެ.

ވޭތުވެދިޔަ ހަތަރު އަހަރު، ނުވަތަ 2019 އިން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމައަށް ޓޫރިޒަމް ދާއިރާ އަށް އަލަށް 33 ރިސޯޓް، ނުވަތަ 9،497 އެނދު މާކެޓަށް ނެރެފި އެވެ. އެކަމަކު، އިދިކޮޅާއި ފާޑުކިޔާ މީހުން ސުވާލު އުފައްދަނީ، އެއީ މި ސަރުކާރުގެ މަސައްކަތުން ވުޖޫދުވި އެއްޗެއް ކަމާ ދޭތެރޭ އެވެ.

ރިސޯޓެއް ހިންގަވާ ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވީ، ރަށްތައް ހެދުމުގެ ހަގީގީ ކްރެޑިޓް ލިބޭނީ އިންވެސްޓް ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ކަމަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެކަން ނުހުއްޓުވައި، ކުރިއަށް ދިއުމުގައި އެ އިރެއްގައި އޮންނަ ސަރުކާރެއްގެ ދައުރު ބޮޑު ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންވެ އެކަމުގެ ކްރެޑިޓް ނުވަތަ ރިސޯޓު ހުޅުވުމުގައި އެހީތެރިވެދިނުމުގެ ކްރެޑިޓް ސަރުކާރަށް ލިބުނަސް، އޭގެ ހައްގު ކްރެޑިޓް ދާނީ އިންވެސްޓަރުންނަށް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ސަރުކާރުން ހުރިހާ ކަމެއް މި ފެސިލިޓޭޓް ކުރަނީ. އެކަމަކު އިންވެސްޓަރުންގެ ބުރަ މަސައްކަތުން މިކަން މިވަނީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު ޑރ. އަބްދުﷲ މައުސޫމްގެ ވިސްނުން ވެސް ދާދި އެއްގޮތެވެ. އޭނާ ވެސް ވިދާޅުވީ، ރިސޯޓުތައް ހުޅުވުމުގެ ކްރެޑިޓަކީ އެއްވެސް ސަރުކާރަކަށް ހައްގު ކްރެޑިޓެއް ނޫން ކަމަށެވެ. އެކަމަކު އެ ސަރުކާރެއްގައި ހުޅުވާ ރިސޯޓުތަކުގެ އަދަދު ބުނެ، އެކަން ފާހަގަ ކުރުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫން ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ، ރާއްޖޭގައި ހުޅުވި ރިސޯޓުތަކުގެ 25 ޕަސެންޓް މި ސަރުކާރަށް ނިސްބަތްވި އިރު ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގެ އެތެރޭ އެ އަދަދު 35 ޕަސެންޓަށް އަރާނެ ކަަމަށް ގަބޫލު ކުރައްވާ ކަމަށެވެ.

"އެއްވެސް ސަރުކާރަކުން ރިސޯޓު ހުޅުވީމަ ކްރެޑިޓް ނަގާކަށް ނުޖެހޭ. ސަރުކާރަކީ ފެސިލިޓޭޓް ކޮށްދޭ ފަރާތް. ފެކްޓަކީ [ހަގީގަތަކީ] ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހުގެ ހަތަރު އަހަރުގައޭ މިހާރު ހުޅުވާފައިވާ ރިސޯޓުތަކުގެ އެނދުގެ 25 ޕަސެންޓް ނިސްބަތް ވަނީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މައުސޫމް ވިދާޅުވީ، ޓޫރިސްޓް ރިސޯޓުތަކަށް އެންމެ ބޮޑު އާމްދަނީއެއް ލިބުނީ މި ސަރުކާރުގެ ފަސް އަހަރުގެ ތެރޭގައި ކަމަށެވެ. އަދި ސާވިސް ޗާޖް ވެސް އެންމެ ބޮޑު އަދަދެއް މުވައްޒަފުންނަށް ލިބެން ފެށީ މިދިޔަ ހަތަރު އަހަރު ކަމަށާއި އެއީ ސަރުކާރަށް ލިބުނު ކާމިޔާބީއެއް ކަމަށް ގަބޫލު ކުރައްވާ ކަމަށެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ، ވޭތުވެދިޔަ ހަތަރު އަހަރު އިންވެސްޓަރުންނަށް ފަހި މާހައުލެއް ހޯދައިދިނުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ.

"އިންވެސްޓަރުން އައިސް އިންވެސްޓް ކުރުމަށް މަގު ފަހިކޮށްދިނިން. ޑިއުޓީ ފްރީވާ ފޯމިއުލާ ބަދަލުކޮށްދިން. ކޮވިޑްގައި ހާލުގަ ޖެހުނު ވަގުތު ސަރުކާރަށް ވެދެއްވެން އެހީއެއް ވެދިން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ރާއްޖޭގައި ތަފާތު މޮޑެލްތަކުގެ ޓޫރިޒަމް އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ގެނެވޭނެ ގޮތަށް ގާނޫނަށް ބަދަލު ގެނައުމީ ވެސް ކާމިޔާބީއެއް ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންވެ މިއީ ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތުގެ ސަބަބުން ނުކުތް ނަތީޖާ ކަމަށް އޭނާ ގަބޫލު ކުރައްވަ އެވެ.

ހަތަރު އަހަރު ހުޅުވި ރިސޯޓުތަކުގެ ތަފްސީލު

2018: 2 ރިސޯޓު 2019: 18 ރިސޯޓު 2020: 3 ރިސޯޓު 2021: 7 ރިސޯޓު 2022: 3 ރިސޯޓު ޖުމްލަ: 33 ރިސޯޓު/ 9497 އެނދު

ޓޫރިޒަމެއް ސިޔާސީއެއް ނުކުރެވޭނެ

ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގައި އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވެ ވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވީ، ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމަކީ ޕްރައިވެޓް ސެކްޓަރުގެ ބުރަ މަސައްކަތް ކަަމަށެވެ. އެކަމުގައި ސަރުކާރުގެ އެހީތެރިކަން ވޭތުވެދިޔަ ހުރިހާ ސަރުކާރަކުން ވެސް ލިބިފައިވާ ކަމަށާއި މި ހިސާބަށް ޓޫރިޒަމް ގެނެވުނީ ވޭތުވެދިޔަ 50 އަހަރު ވެސް ސަރުކާރުތަކުން މިކަން ކުރުމުގައި ވެދިން އެހީތެރިކަމުގެ ސަބަބުން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. އެކަމަކު ސަރުކާރުގެ ކާމިޔާބީގެ ގޮތުގައި ހުޅުވި ރިސޯޓުތަކުގެ އަދަދު ޖެހުން އެހީ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮޮތް ނޫން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"މިހާރު ޓޫރިޒަމް މި ކުރިއަރަނީ އެތައް ބައިވަރު އިންވެސްޓަރުންގެ ބުރަ މަސައްކަތުން. މިއީ ވަކި ސަރުކާރަކަށް ކްރެޑިޓް ނެގޭނެ ކަމެއް ނޫން. ސިޔާސީ ގޮތުން މިކަހަލަ ކަންކަން ބޭނުންކުރުން އެއީ ރަނގަޅު ގޮތެއް ނޫން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެހެން ރިސޯޓު އޯނަރަކު ވިދާޅުވީ، ރިސޯޓު ހެދުމަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ހޯދައި، އެކަން ކުރުމަށް ބޭނުންވާ އިންވެސްޓަރުން ހޯދުމަކީ ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތެއް ކަމަށެވެ. އެކަން ކުރަނީ، މި ވިޔަފާރި އަށް ޝައުގުވެރިވެ އެކަމުގައި އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވާ ވިޔަފާރިވެރިން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"މިއީ ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތް. ރިސޯޓު ހަދަން ބޭނުންވާ ފައިސާ ވެސް ގިނަ ފަހަރަށް ރާއްޖޭގެ ބޭންކަކުން ނުލިބޭ. އެކަން ވެސް މިކުރަނަ ބޭނުންވާ ފައިސާ ވެސް މި ހޯދަނީ ބޭރުގެ ބޭންކަކާ ގުޅިގެން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ، މިހާރު ވެސް ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއާ ގުޅޭ ބައެއް ކަންކަން ކުރަން ޖެހެނީ އެންމެ އިސްކޮށް ހުންނަ މީހާ ނުވަތަ ސިޔާސީ ވެރިއަކަށް ގުޅައިގެން ކަމަށެވެ. މިއީ އެކަން އޮންނަ ޖެހޭ އުސޫލު ނޫން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ކަމެއް އަވަސް ކުރަންޏާ މި ޖެހެނީ އެތަނުގެ ހުންނަ މިނިސްޓަރަށް ގުޅަން. އެކަމަކު އަޅުގަނޑު ގަބޫލު ކުރާ ގޮތުގައި އެއީ އެކަން އޮންނަން ޖެހޭ ގޮތެއް ނޫން. ކަންކަން ނުގުޅައި ވެސް ފަސޭހައިން ކުރެވެން ޖެހޭ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ، ބޭރުގެ އިންވެސްޓަރުންނާއި ވިޔަފާރިވެރިންނަށް ފަހި މާހައުލެއް ހެދުމަށްޓަކައި މިހާރަށް ވުރެ ވެސް ފަސޭހަ އުސޫލަކުން ކަންކަން ކުރެވެން ޖެހޭ ކަމަށެވެ.

ސަރުކާރުންވީ ސިޔާސަތުތައް ހަރުދަނާ ކުރަން

ރާއްޖޭގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ރިސޯޓު ވިޔަފާރި ކުރައްވާ ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވީ، ސަރުކާރުން ޓޫރިޒަމަށް ފުރުސަތު ހުޅުވާލި ނަމަވެސް، އެކަމަށް ބޭނުންވާ އުސޫލުތައް ތަންފީޒު ނުކުރެވޭ ކަމަށެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ، ރާއްޖޭގައި ރިސޯޓުތަކާއި ގެސްޓްހައުސްތަކަށް އަންނަ ޓޫރިސްޓުން އިތުރުވަމުން އަންނަ އިރު ޑައިވިން ފަދަ ބައެއް އެކްސްޕީރިއަންސްތައް ހޯދުމުގައި އެއްވެސް ހަމައެއް ލަމައެއް ނޯންނަ ކަމަށެވެ.

"ޓޫރިޒަމްގެ އެއްވެސް ކަމެއްގެ ކްރެޑިޓެއް ސަރުކާރަކަށް ނުނެގޭނެ. ބެޑް އިތުރުވެއްޖެ. އެކަމަކު އެކަމުގައި ވެސް އެއްވެސް ސެކިއުރިޓީއެއް ނެތް. ރެގިއުލޭޓެއް ނުކުރެވޭ. މިސާލަކަށް ހިލްޓަނުން އަންނަ މީހަކު 2،000 ޑޮލަރަށް އަންނަ މީހާ ވެސް ޑައިވް ކުރަން އަންނަ މީހާ، ގެސްޓްހައުސް އަށް 60 ޑޮލަރަށް އަންނަ މީހާ ވެސް އެރެނީ ހަމަ އެ ޑައިވް ޕޮއިންޓަށް. އެހެންވެ، ބައެއް ސަރަހައްދުތައް އޮންނަނީ ތޮއްޖެހިފައި،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ އޭގެ އެންމެ މިސާލެއް ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވީ، ވަކި އުސޫލެއްގެ ތެރެއިން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޑައިވް ޕޮއިންޓްތަކަށް ވެސް އެއް ފަހަރާ އެރެވޭނެ އަދަދުތައް ކަނޑައަޅާ، މަޝްހޫރު ސަރަހައްދުތަކަށް ބުކް ކޮށްގެން ޑައިވް ކުރެވޭނެ ގޮތްތައް ވެސް އޮންނަން ޖެހޭ ކަަމަށެވެ.

ރިސޯޓުތަކުން ޓެކްސް ނަގައިގެން ދައުލަތަށް ބޮޑު އާމްދަނީއެއް ހޯދާ އިރު، ޓޫރިޒަމަށް ބޭނުންވާ ކަންކަން ރެގިއުލޭޓް ނުކުރެވޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ޓޫޜިޒަމް ކުރިއަރާ ވާހަކަ ދައްކަނީ. އެކަމަކު ރިސޯޓުތަކަށް ކޮށްދޭ ނުފެނޭ. ރިސޯޓު ގަނެފައި، ޑޭ ވަން އިން ފެށިގެން ރަށުގެ ހުރިހާ ކަމެއް ކުރަނީ ރިސޯޓު ގަންނަ މީހުން. އަދި ފަޅު ކޮނުނަސް، ނެރެއް ހެދިޔަސް، ކޮންމެ ކަމެއް ކުރަން ޖެހެނީ ޕްރައިވެޓް މީހާ. ސަރުކާރަށް އޮންނަނީ ޓެކްސް ނެގުމާއި، އެކުއިޒިޝަން ކޯސްޓް ނެގުމާއި ލޭންޑް ރެންޓް ނެގުން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ރިސޯޓެއް ހިންގަވާ އިސް ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވީ، ޓޫރިޒަމް ދާއިރާ ހަރުދަނާ ކުރަން ބޭނުންވާ އުސޫލުތައް ކޮންމެ ފަސް އަހަރަކުން ބަދަލު ވުމަކީ އިންވެސްޓަރުންނަށް އުނދަގޫވާނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ، ކުއްލިއަކަށް ޓެކްސް ބޮޑުކުރުން ފަދަ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ސަބަބުން އަނެއްކާ ވެސް އިންވެސްޓަރުންގެ އިތުބާރު ސަރުކާރަށް ގެއްލޭނީ ކަމަށެވެ.

"ޓެކްސް ފަދަ އެއްޗެހި އެހާ ކުރު މުއްދަތެއްގައި އިތުރު ކުރާ ނަަމަ އިންވެސްޓަރުން ވެސް ފަހަތަށް ޖެހޭނެ. އެއީ ސްޓެބިލިޓީއެއް ނެތީމަ. ބިޒްނަސް ޕްލޭން މިހަދަނީ ޓެކްސް ރޭޓަށް ބަލައިގެން. އެކަމަށް އޯވަނައިޓުން މި ބަދަލު އަންނަންޏާއި ބިޒްނަސް ޕްލޭނަށް ވެސް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެންނަން ޖެހޭނީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް ތަރައްގީ ކުރީ ގިނަ ބައެއްގެ ބުރަ މަސައްކަތުންނެވެ. ރިސޯޓުތައް ތަރައްގީކޮށް، ދައުލަތުގެ އާމްދަނީ އެތައް ގުނައެއް އިތުރުވަނީ ޕްރައިވެޓް ސެކްޓަރުގެ ހިތްވަރުންނެވެ. އެހެންވެ، ރިސޯޓުތައް އިތުރުވުމުގެ ކްރެޑިޓް އެއްވެސް ސަރުކާރުން ނުނެގޭނެ ކަމަށް މި ވިޔަފާރީގައި އުޅޭ ގިނަ ބަޔަކު ގަބޫލު ކުރެ އެވެ. އަދި މިއީ ސަރުކާރެއްގެ ކާމިޔާބީގެ ގޮތުގައި ސިޔާސީ ފަރާތްތަކުން ދައްކަން އެންމެ ރަނގަޅު މިސާލު ނޫން ކަމަށް ވެސް ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމްގެ ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރާ ބައެއް ފަރާތްތަކުން ގަބޫލުކުރެ އެވެ.