އުއްމީދުގެ ހުޅުކޮޅު، ރާއްޖޭން އައިވީއެފް!

ފާތިމަތު ޝާނީ (އަސްލު ނަމެއް ނޫން)ގެ ދެމަފިރިން އައިވީއެފް ހެދުމަށް އިންޑިއާގައި އަހަރަކަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސްވަންދެން މަޑުކުރި އެވެ. ހަތް ފަހަރަށް އެމްބްރިއޮ ޓްރާންސްފާ ހަދައިގެން ވެސް ނާކިޔާބުމުން މި އަހަރުގެ ކުރީކޮޅު އަނބުރާ ރާއްޖެ އައިއިރު، އަތުން 300،000 އެއްހާ ރުފިޔާ ހަރަދުވެއްޖެ އެވެ.

ގިނަ ދުވަސްވާތީ ޝާނީ ހުރީ ވަޒީފާއިން ނޯ-ޕޭ ނަގައިގެންނެވެ. މާލީގޮތުން ލުއެއް ލިބުނީ ފިރިމީހާ އަދާކުރާ ވަޒީފާއިން މުސާރަ ލިބެން ފެށުމާއި އާއިލާގެ ފަރާތުން ދޭ އެހީންނެވެ. ބޭރުގައި ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ވަންދެން މަޑުކުރުމުން، އެ ދެ މީހުންގެ ހާލު ބަލައި ހިތްވަރު ދިނުމަށް އާއިލާގެ މީހުން ވެސް ދޭތެރެދޭތެރެއިން އިންޑިއާއަށް ދިޔަ އެވެ.

އެކަމަކު، އަމިއްލަ ގައުމުގައި ތިބެގެން އެ ފަރުވާ ލިބޭނަމަ އެ ހުރިހާ ގުރުބާނީތަކެއް ވާކަށް ނުޖެހޭނެ ކަމަށް ޝާނީ ގަބޫލުކުރެ އެވެ. އެހެންވެ، ރާއްޖޭގައި އަންނަ ހަފުތާގައި އައިވީއެފް ފެށުމަށް ތައްޔާރުވާކަމުގެ ހަބަރުތައް އިވުމުން އެންމެ އުފާވެފައި ހުރި އެކަކަކީ، އަލަތު ކައިވެނީގައި 9 އަހަރު ހޭދަކޮށްފައިވާ ޝާނީގެ ދެމަފިރިންނެވެ.

"އަގު ވެސް ވަރަށް ރަނގަޅު. ރާއްޖޭގައި އައިވީއެފް ހެދޭނަމަ އާއިލާ ކައިރީގައި ތިބެގެން އަދި ވަޒީފާ އަދާކުރަމުން ވެސް އެ ފަރުވާ ހޯދޭނެ. މިއީ ލިބިގެންދާ. ވަރަށް ބޮޑު އުފަލެއް." އޭނާ ބުންޏެވެ.

ޓްރީޓޮޕް ހޮސްޕިޓަލްގައި ގާއިމްކުރި ފާޓިލިޓީ ސެންޓަރު އަންނަ ހޯމަ ދުވަހު ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު ހުޅުވައިދެއްވާނެ އެވެ. މިއާއެކު، އެ ފަރުވާއާ ގުޅޭގޮތުން ގިނަ ބައެއްގެ ސުވާލުތައް އެބަހުއްޓެވެ. ނަމަވެސް، ދަރިމައިވުމުގެ މައްސަލަތައް ގިނަވުމުގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ފާޅުކުރަމުން ދަނިކޮށް ޓްރީޓޮޕް ހޮސްޕިޓަލުން ފެށި ފަރުވާގެ ފެންވަރާ މެދު އެ ތަނުގެ ބޮޑު ޔަގީންކަމެއް އެބައޮތެވެ.

އެ ހޮސްޕިޓަލްގެ ސީއޯއޯ އާދިލް މޫސާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ޓްރީޓޮޕްގެ ފާޓިލިޓީ ސެންޓަރު ހުޅުވަނީ އިންޑިއާގެ ސައިމާ ސެންޓަރާ ގުޅިގެންނެވެ. އެ ގައުމުގައި ވެސް އައިވީއެފް ސެންޓަރުތައް ހިންގާ ކުންފުންޏަކާއެކު މި ކަން ކުރާނަމަ އިތުރަށް އިތުބާރު ލިބޭނެ ކަމަށް އާދިލް ގަބޫލުކުރައްވަ އެވެ.

"އެކްސްޕީރިއަންސް ބަޔަކާއެކު މިކަން ކުރާތީވެ އަޅުގަނޑަށް ހީވަނީ އެއީ އިތުރަށް ލިބިގެންދާނެ އިތުބާރެއްހެން." އާދިލް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެއް އަހަރު ދުވަހަށް އެގްރިމެންޓް ހަދާފައިވާ ސައިމާގެ ރޯލަކީ އައިވީއެފް ސެންޓަރުގެ ސެޓަޕް ހެދުމުން ފެށިގެން މުވައްޒަފުން ތަމްރީނުކުރުމުގައި ކޮންސަލްޓެންސީ ދިނުމެވެ. އޭގެ އިތުރުން، ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ފާޓިލިޓީ ސްޕެޝަލިސްޓް، ޑރ. ޒާކިޔާ އަހުމަދާއެކު ވެސް ސައިމާގެ ކޮންސަލްޓެންޓުން މަސައްކަތްކުރާނެ އެވެ.

ޑރ. ޒާކިޔާއާއެކު އައިވީއެފް ހަދަން ފެށިއަސް، އައިވީއެފް ހެދުމުގައި އިނގިރޭސިވިލާތުގައި 14 އަހަރު މަސައްކަތްކުރައްވާފައިވާ އިތުރު ޑޮކްޓަރެއް ކުރިއަށް އޮތް 2-3 މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޓްރީޓޮޕް ހޮސްޕިޓަލާ ފުލްޓައިމްކޮށް ގުޅިވަޑައިގަންނަވާނެ އެވެ. އޭގެ އިތުރުން، އިންޑިއާގެ އައިވީއެފް ސްޕެޝަލިޓް ނާސް ސުންޔާ މިކައިލް ވެސް ތަމްރީނު ފުރިހަމަކުރުމަށްފަހު ވަނީ ހިދުމަތާ ގުޅިވަޑައިގެންފަ އެވެ.

ދަރިމައިވުމުގެ މައްސަލަތަކަށް ފަރުވާ ހޯދަން އެއްވެސް އިރެއްގައި އާސަންދައިގެ އެހީއެއް ނުލިބެ އެވެ. އެކަމަކު، ރާއްޖޭގައި އެ ފަރުވާ ފަށާތީ ސަރުކާރުގެ ކޮންމެ ވެސް އެހީއެއް ލިބޭނެ ކަމަށް އުއްމީދުކުރެ އެވެ.

އާދިލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، އާސަންދައިގެ ހިދުމަތްތަކުގެ ތެރޭގައި އައިވީއެފް ހިމެނުމާ މެދު ރަސްމީކޮށް އަދި މަޝްވަރާނުކުރާ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު، އަގުތައް ހަމަޖައްސާފައިވާ ގޮތުގެ މައުލޫމާތުތައް ފޮނުވަން އެ ކުންފުނިން އަންގާފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ނަމަވެސް، ޓްރީޓޮޕުން ގަބޫލުކުރަނީ ބޮޑު އިންވެސްޓްމަންޓަކާއެކު ފަށާ ފަރުވާއަށް މި ވަގުތަށް ކަނޑައަޅާފައިވަނީ ހެޔޮ އަގެކެވެ. އެއީ، ކޮންސަލްޓެންސީން ފެށިގެން އެންމެ ފަހުގެ މަރުހަލާ، އެމްބްރިއޯ ޓްރާންސްފާއާ ހަމައަށް 46،000ރ. އަށެވެ.

"ގިނަ ފަހަރަށް ދެ މީހުން ދަތުރުކުރުމާއި އެކޮމޮޑޭޝަނާއި ވަގުތަކީ ވެސް ވެލިއު ހުންނަ އެއްޗެއް، އެއަށް ވެސް އަގެއް ހުންނާނެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މި އަގާ ބަލާއިރު، އަޅުގަނޑުމެން މި ހުށަހަޅާ އަގަކީ ވަރަށް ރީޒަނަބަލް އަގެއް ކަމަށް ބަލަނީ. މިއީ، ފަށާއިރު ކުރިއަށްގެންދާ އަގެއް. މިއާއެކު، އާސަންދާ އެކު މި މަސައްކަތްކުރަނީ ކިހާ ކަވަރޭޖެއް މި ކަމުގައި ލިބޭނެތޯ." އާދިލް ވިދާޅުވި އެވެ.

އާދިލް ވިދާޅުވީ އައިވީއެފްއަށް އާސަންދަ ނުލިބުނަސް، އެ ފަރުވާ ރާއްޖޭގައި ގެންދިއުމަށް އުނދަގޫވާނެ ކަމަށް ގަބޫލުނުކުރެވޭ ކަމަށެވެ. ހިލޭ ގެންދިޔަ ސްކްރީނިން އަށް ހުޅުވާލިއިރު 270 މީހުން ރަޖިސްޓްރީކުރުމުން މި ކަމުގެ މުހިއްމުކަމާއި ހިދުމަތް ބޭނުންވެފައި ތިބި މީހުން ގިނަ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ވަރަށް ބޭނުންތެރި ހިދުމަތެއްގެ ގޮތުގައި އަޅުގަނޑު [އައިވީއެފް] މި ހިދުމަތް ބަލަނީ. ރާއްޖޭގައި ނެތް ހިދުމަތަކަށް ވެފައި، ވަރަށް ގިނަ ބައެއްގެ ތަކުލީފު އޮތް ކަމެއް މިއީ. މީގައި އަނެއްކާ އުނދަގޫ ކަމަކީ، ވަރަށް ގިނަ ދުވަހު ބައެއް ބޭފުޅުން އެބަޖެހޭ ރަށުން ބޭރުގައި އުޅެން ވަޒީފާ ދޫކޮށްލައި އެކަމަށް ހަމަ ހުސްވެގެން އުޅެނީ. މިހާރު ވިއްޔާ ގައުމުގައި ތިބެގެން އެކަން ކުރެވޭނެ މަގު މި އޮތީ ފަހިވެފައި."

"އަޅުގަނޑުމެން މި ގެންނަނީ ހާފް ސޮލިއުޝަނެއް ނޫން. ފުލް ސޮލިއުޝަން މި ގެންނަނީ ކޮންސަލްޓޭޝަނުން ފެށިގެން ސާޖަރީ ހެދިގެން. އަޅުގަނޑުމެން އިންޓަނޭޝަނަލް ބެސްޓް ޕްރެކްޓިސްއަށް ބަލައިގެން މި ކަން ފަށާފައިވާނީ. އެހެންވީމަ މި ބަލަނީ މިއީ ހަމަ އެފޯޑްބްލް ކަމެކޭ." އާދިލް ވިދާޅުވި އެވެ.

ޓްރީޓޮޕާ މެދު އާއްމުންގެ ޝަކުވާތައް ބޮޑު، އައިވީއެފަށް އެހެން ވެދާނެތަ؟

އެންމެ ފަހުގެ ވަސީލަތްތަކާއެކު ހުޅުވި ޒަމާނީ، ބޮޑު ހޮސްޕިޓަލަށް ފަސް އަހަރުވިއިރު، އާއްމުންގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަކުވާއަކީ، އެ ތަން ހުޅުވިއިރު ދިން ހިދުމަތުގެ ފެންވަރު ނުހިފެއްޓެވުމެވެ. އެކަމުގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ސޯޝަލް މީޑިއާއިން ވެސް މި ހަފުތާގައި ފެނުނެވެ.

އާދިލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ހިދުމަތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން އާއްމުންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ހުރިކަން ގަބޫލުކުރައްވާ ކަމަށެވެ. އެކަންކަން ރަނގަޅުކުރަން މަސައްކަތްކުރާ ކަމަށް ވެސް އާދިލް ވިދާޅުވި އެވެ.

ނަމަވެސް، އައިވީއެފްގެ ހުރިހާ ކަމެއް ކުރަނީ ވަކި ޑިޕާޓްމަންޓަކަށް ވުމާއި ހޮސްޕިޓަލްގެ ނޯމަލް ޕްރޮސެސް އިން ބޭރުގައި ބައެއް ކަންކަން ހުންނާތީ، އެ ފަރުވާ އަށް އެއްވެސް ދައްޗެއް ނާންނާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން އޭނާ ދެއްވަ އެވެ.

އެޕޮއިންޓްމަންޓް ހެދުމަށް ކޯލް ސެންޓަރަށް ގުޅުމުގެ ބަދަލުގައި ވެބްސައިޓު އަދި ޕޯޓަލް އަކުން ވަރަށް އާއްމު މައުލޫމާތުތަކެއް ފުރިހަމަކުރުމަށް ފަހު ޖެހޭނީ ފޯމު ފޮނުވާލާށެވެ. އޭރުން، އައިވީއެފް ކަންކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ޓީމުން އެޕޮއިންޓްމަންޓް ހަމަޖެއްސުމުގެ ކަންކަން ކުރާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެ ސްޓާފުންގެ ކަމަކަށް އޮންނާނީ އެ ދުވަހަކަށް ޑޮކްޓަރަށް ދެއްކޭނެ ވަރަށް ޕޭޝަންޓުންނަށް ގުޅުން. ގުޅީމަ، ޑޮކްޓަރު ވަކި ދުވަހަކަށް ފޮލޯއަޕްއަކަށް ބުނެފިއްޔާ އެ ޑޭޓާބޭސްގައި ވަކިން މިކަން ހިނގާނީ. ވަކި ކައުންޓަރެއް އިންނާނީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މެއިން ރަޖިސްޓޭޝަން ކައުންޓަރަކާ މިކްސް އެއް ނުވާނެ. ފާޓިލިޓީ ސެންޓަރާ ހިސާބުގައި އިންނާނެ އައިވީއެފް ކައުންޓަރު ޖަހާފައި. މިއީ ޑެޑިކޭޓެޑް ސާވިސް އެއް ގޮތަށް ދޭންވެގެން އަޅުގަނޑުމެން މި ވަކިކުރީ." އާދިލް ވިދާޅުވި އެވެ.

އައިވީއެފް ހަދަނީ ކިހިނެއް؟

ޑރ. ޒާކިޔާ ވިދާޅުވީ އިންފާޓިލިޓީގެ މައްސަލައަށް ފަރުވާ ހޯދުމަށް މިހާރު ވަކިން އެޕޮއިންޓްމަންޓް ހެއްދޭނެ ކަމަށެވެ. އެގޮތަށް ދެއްކުމަށްފަހު، ދެމަފިރިންގެ ހިސްޓްރީ އޮޅުންފިލުވައި ޓެސްޓުތަކެއް ހަދަން ދޭނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ ޓެސްޓުތައް ހެދި ނަމަވެސް، ނަތީޖާއަށް ބަލައި އެންމެންނަކީ އައިވީއެފް ހަދަންޖެހޭނެ ބައެއް ނޫނެވެ. ބައެއް މީހުންނަށް ބޭސް ދީގެން ހާލަތު ބަދަލުކުރެވިދާނެ އެވެ. އަނެއް ބައި މީހުންނަށް އައިވީއެފްއަށް ވުރެ ކުޑަ ޓްވީޓްމަންޓް ދީގެން ވެސް ކާމިޔާބުވުމުގެ ފުރުސަތު އޮވެދާނެ އެވެ. އައިޔޫއައި އަކީ ވެސް އޭގެ އެއް ވައްތަރެވެ.

އައިވީއެފް ހަދާނަމަ، އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރަންޖެހޭ ކަމަކީ ބިސް ބޮޑުކުރަން އިންޖެކްޝަންތަން ޖެހުމެވެ. ވަކި ވަރަކަށް ބިސްތައް ބޮޑުވުމުން ދެން އިންނާނެ އެ ބިސްތައް ނެގުމުގެ ކުޑަ ޕްރޮސީޖާއެކެވެ. އޭގައި ކުރާ ކަމަކީ އަންހެން މީހާގެ ބިސްތައް ނެގުމަށްފަހު ފިރިމީހާގެ ދަރިފަންޏާއެކީ ފާޓިލައިޒް ކުރުމެވެ. އެކަން ކުރަނީ އެމްބްރިއޮލޮޖީ ލެބުގަ އެވެ.

ބިހާއި ދަރިފަނި ފާޓިލައިޒް ވުމަށްފަހު، ވަކި ދުވަހެއް ވުމުން އެމްބްރިއޮ، ރަހިމުތެރެއަށް ލައްވަން ޖެހެ އެވެ. އެ ޕްރޮސީޖާއަށް ކިޔަނީ އެމްބްރިއޮ ޓްރާންސްފާ އެވެ. މިއީ، އައިވީއެފްގެ އެންމެ ފަހު މަރުހަލާ އެވެ. ބަނޑުބޮޑުވެއްޖެނަމަ އައިވީއެފްގެ އެ ސައިކަލް ކާމިޔާބުވީ އެވެ.

ޒާކިޔާ ވިދާޅުވީ އައިވީއެފް ހެދުމަށް މިހާރު ނަގަނީ މަހަކު 7-8 މީހުން ކަމަށެވެ. އެކަމަކު، ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި އެ އަދަދު އިތުރުކުރާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ. އެ ހިދުމަތާއި ބަދަލުން، ގިނަ ބަޔަކަށް ލުއެއް ގެނެސްދެވޭނެ ކަމުގެ އުއްމީދު އޭނާއަށް ވެސް އެބައޮތެވެ.