ކޮވިޑް-19 އަށް ދިވެހިންގެ ހޭލުންތެރިކަން ވަރަށް ބޮޑު ކަމަށާއި ބައްޔާ ދެކޮޅަށް ސަރުކާރުން އަޅަމުން އަންނަ ފިޔަވަޅުތައް ބަލައިގަންނަ ކަމަށް ގައުމީ ޔުނިވާސިޓީ (އެންއެމްޔޫ) އިން ހެދި ސާވާއަކުން ދައްކައިފި އެވެ.
ކޮވިޑް-19ގެ ސަބަބުން އިޖުތިމާއީ އަދި އިގްތިސާދީ ކަންކަމަށް ކުރި އަސަރުތައް ދެނެގަތުމަށް ކުރާ ސާވޭގެ ފުރަތަމަ ބުރުގައި މިދިޔަ މަހު 2،871 މީހަކާ ސުވާލުކޮށްގެ އެއްކުރި މައުލޫމާތުން ހާމަވި ގޮތުގައި ކޮވިޑް-19 ގެ އަލާމާތްތަކަކީ ކޮބައިކަން ރަނގަޅަށް ބުނެދޭން އެނގޭ މީހުންގެ ނިސްބަތް ހުރީ 94 ޕަސެންޓުގަ އެވެ. އަދި ކޮވިޑް-19 ފެތުރެން ފެށުމުން ސަރުކާރުން އަޅަމުން އަންނަ ފިޔަވަޅުތައް މި ސާވޭގެ ބައިވެރިން ރޭޓްކޮށްފައިވަނީ 10 އިން 7 ގަ އެވެ.
ބަލި ފެތުރުން ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށް އެންމެ މުހިންމު ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުން، ގެއިން ބޭރަށް ނުކުމެ އުޅުން މަނާކުރުމުން އެކަމަށް ތަބާވެ ބަލި ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށް އެހީވުމުގެ ގޮތުން ގޭގައި ތިބި ކަމަށް ސާވޭގެ 90 ޕަސެންޓް ބައިވެރިން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. މި މީހުން ބުނެފައިވަނީ ބޭރަށް ނުކުތީ ހަމައެކަނި ޒަރޫރީ ބޭނުންތަކުގައި، ބޭރަށް ނުކުންނަން މަޖުބޫރުވެގެން ކަމަށެވެ.
ނެޝަނަލް ހެލްތު ރީސާޗް ކައުންސިލުން އެޕްރޫވްކޮށް އަދި އެމްއެންޔޫގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައިވާ ސާވޭގެ ނަތީޖާ ދައްކާ ގޮތުން ކޮވިޑް-19 ފެތުރުން ހުއްޓުވަން ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން 85 ޕަސެންޓް މީހުންނަށް ރަނގަޅަށް އެނގެ އެވެ.
އަދިވެސް ކުރިއަށްދާ މި ސާވޭ އިން އެނގުނު ގޮތުގައި ކޮވިޑް-19 ގެ ސަބަބުން ކަރަންޓީނުކުރުމުން އަދި ބަލި ފެތުރެމުން ދާއިރު ބޭރުގައި މަސައްކަތުގައި އުޅޭތީ އެ މީހުންނާ މެދު އެހެން މީހުން ތަފާތުކުރުން ގެންގުޅެފާނެތީ ކަންބޮޑުވާ ކަމަށް 37 ޕަސެންޓް މީހުން ބުނެފައިވެ އެވެ.
Socio-economic aspects of COVID-19 in the Maldives: Round 1
— The Maldives National University (@MNUedu) June 18, 2020
A study by @MNUedu in collaboration with HPA. pic.twitter.com/UWYOTW8DyM
ކޮވިޑް-19 ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށް މާލެ ސަރަހައްދު ލޮކްޑައުންކޮށްފައި އޮތް ދުވަސްވަރު ވެސް ގޭގައި އެހެން މީހުންނާ އެކަހެރިކޮށް ގައިދުރުކަން ނުބެހެއްޓިދާނެތީ ކަންބޮޑުވާ ކަމަށް ވެސް 33 ޕަސެންޓް މީހުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. މިހާތަނަށް ސާވޭ އިން ހާމަކޮށްފައިވާ މައުލޫމާތުގައި މިކަމުގެ ސަބަބުތަކެއް ހިމަނައިފައެއް ނުވެ އެވެ.
ކޮވިޑް-19 ފެތުރުން ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް ރާއްޖޭގައި އެޅި ފިޔަވަޅުތައް މިހާރު ލުއިކޮށްފައި ވާއިރު މުޖުތަމައުގެ ތެރޭގައި އެ ބަލި ފެތުރޭ މިންވަރު ބަލަަން ކުރާ ދިރާސާއެއްގެ މަސައްކަތް ވެސް އެމްއެންޔޫ އިން މިހާރު ވަނީ ފަށައިފަ އެވެ. މި ދިރާސާ އަށް، ހައި ރިސްކް ގްރޫޕްތަކުންނާއި އެންމެ ފަސޭ އިން ބަލި އަރާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ގްރޫޕްްތަކުގެ މީހުންގެ ސާމްޕަލް އަންނަނީ ނަގަމުންނެވެ. އެގޮތުން ފްރޮންޓްލައިންގައި މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންނާއި އާއްމުންގެ ތެރެއަށް ގިނައިން ނުުކުމެ މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭ މީހުންގެ ސާމްޕަލްތައް ވެސް ނަގާނެ އެވެ.
ދިރާސާތައް ކުރުމުގެ އިތުރުން އެމްއެންޔޫ އިން ޓްރެއިނިން ދިނުމާއި ސާމްޕަލް ނެގުމާއި ކޮންޓެކްޓް ޓްރޭސިން ހެދުން ފަދަ ކަންކަމުގައި ނެޝަނަލް އިމާޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރު (އެންއީއޯސީ) އަށް އަންނަނީ އެހީތެރިކަން ދެމުންނެވެ. މި ކަންކަމުގައި ޔުނިވާސިޓީގެ 1،200 ދަރިވަރުންނާއި 300 އަށް ވުރެ ގިނަ ސްްޓާފުން ބައިވެރިވެ އެވެ.
