ކޮލަމް ކުލަބަރި: ގައުމުގެ ރީތިކަން ވިއްކައި ހުސްނުކުރޭ!

އަހުމަދު އަދީބު ވިދާޅުވި ވާހަކައެއް އޮވެ އެވެ؛ "ފައިސާ ބޮނޑި" ހިފައިގެން އެތައް ބަޔަކު އާދެ އެެވެ. ރާއްޖެ އާއި ބޭރުގެ ވިޔަފާރިވެރިންނެވެ. ރިސޯޓު ހަދަން ރަށްރަށް ހޯދާށެވެ. ސަރުކާރުގެ ތެރެއިން ކުރެވޭނެ ކަންކަމަށް ފަސޭހަ ކުރާށެވެ. އެކަމަކު، ސަރުކާރާއި ހުދު އޭނާގެ ވެސް އިހުލާސްތެރިކަމުން އެއިން އެއްވެސް "ބޮނޑިވަރެއްގައި" އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނުހިފަ އެވެ. އެއީ އޭނާ އޭރު ކިއުއްވި ލަވަ އެވެ.

އަހަރުމެންގެ ފައިސާ އިން އެންމެ ބޮޑު ވައްކަމެއް ކުރީ މި ވެރިކަމުގަ އެވެ. މުގުލުގައި ހުންނެވި ކަމަށް ވަނީ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ އެއް އަތުގެ ގޮތުގައި އޭރު ބެލި އަދީބެވެ. އެއީ އޭނާ އެކަނިމާއެކަނި ހިންގެވި ޖަރީމާއެއް ކަމާ މެދު އުފައްދާ ޝައްކު އެއްފަރާތްކޮށްފައި މި ވައްކަމުގެ އެހެން ފަރާތްތަކަށް ބަލާއިރު ފެންނަން އޮތީ އެންމެ ކަމެކެވެ؛ އަހަރުމެންނަށް ލިބިފައިވާ ގުދުރަތީ ރީތިކަން ވިއްކައިގެން ބޮޑުން ފައިދާ ހޯދި ކަމެވެ. ވައްކަން ކުރަން ބޭނުންކުރީ އަހަރުމެންގެ ރަށްތަކާއި ފަޅުތައް ކަމެވެ. އެކަމަކު، އެއިގެން ރައްޔިތުންނަށް ލިބުނު ފައިދާއެއް ނެތެވެ.

ރަށްރަށާއި ފަޅުތައް ބޭނުން ބަޔަކަށް ބަހައި ހުސްކޮށްލުމާ ގާތަށް އޭރު ދިޔަ އެވެ. އެކަން ކުރީ އަމިއްލަ ޖީބަށް ފައިސާ ހޯދާށެވެ. ކިތަންމެ ވަރަކަށް އެ ވައްކަމާ ދުރުވާން އުޅުނަސް، ވަގަށް ނެގި ފައިސާގެ އެންމެ ބޮޑު ފައިދާއެއް ކުރީ ސަރުކާރަށާއި ވެރިކަން ކުރާާ ޕާޓީ އަށެވެ. އަދީބުގެ އަމިއްލަފުޅު ސިޔާސީ ކުރިމަގު ފަހިކުރައްވަން އެ ފައިސާ ބޭނުން ނުކުރައްވާ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު، ވަގަށް ނެގި ފައިސާ އިން އޭނާ ބޮޑަށް ހަރަދު ކުރެއްވީ ސަރުކާރު ވަރުގަދަ ކުރައްވާށެވެ. އިދިކޮޅު ފަރާތްތައް ނެތިކޮށްލާށެވެ. މުހިއްމު ވޯޓުތަކާ ދިމާކޮށް މެމްބަރުން ގަންނާށެވެ. މިިނިވަން މުއައްސަސާތައް އަތް ދަށުލާށެވެ. އެ ހުރިހާ ކަމެއްގެ ހަގީގީ ފައިދާ ކުރީ ސަރުކާރަށެވެ. އޭގެ އަސަރު އަދިވެސް މި ދަނީ ފެންނަމުންނެވެ.

އަނެއްކާވެސް ކުރަން މި އުޅެނީ ހަމަ އެއް ކަމެކެވެ. ރަށްރަށާއި ފަޅުތައް ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ބަޔަކަށް ބަހާލުމެވެ. އެންމެ ފަސޭހައިން، އެންމެ ގިނައިން ލާރި ދޭ ބަޔަކަށް ދިނުމެވެ. ފަހަރެއްގައި އެންމެ ބޮޑު އަގެއް ހުށަހަޅާ ފަރާތަކަށް ވެސް ދީފާނެ އެވެ. މިނިސްޓަރު ނުވަތަ އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ވެރިންގެ އޯޑަރަށް، އެއްވެސް އުސޫލެއް ނެތި ރަށްތައް ދިން ދިނުން މިހާރު މި ވަނީ ގާނޫނަށް ފައްތާފަ އެވެ. ކުރި އާއި މިހާރާ ތަފާތަކީ އެއީ އެވެ. މިކަމުން ކޮރަޕްޝަނަށް މަގުފަހި ނުވާ ނަމަ، ދެން ކޮރަޕްޝަންގެ ގޮތުގައި ބެލޭނެ އެހެން ކަމެއް ނޭނގެ އެވެ.

މިއީ ނުރައްކާ އިސްލާހެކެވެ. އެކަމަކު، މި ފަދަ ކަމެއް ކުރުމުން ހައިރާން ވެވޭކަށް ވެސް ނެތެވެ. މިއަށް ވުރެ މާ ބޮޑު، މާ ކަންބޮޑުވުންތައް ގިނަ އިސްލާހެއް މީގެ ކުރިން ވަނީ ސަރުކާރުން ހުށަހަޅައިގެން 24 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ފާސްކޮށް ނިންމާލާފަ އެވެ. އެއީ އަދި ގާނޫނުއަސާސީ އަށް ގެނައި ބަދަލެކެވެ. އެއާ އެކު، ބޭރުގެ ވިޔަފާރިވެރިންނަށް ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ރާއްޖޭން ބިން މިލްކުކުރެވެން ފެށުނެވެ. އަވަސް އަރުވާލައިގެން އެފަދަ މައްސަލަ ބޮޑު އިސްލާހެއް ގެނައުމުގެ ފައިދާއެއް ނުފެނެ އެވެ.

ގައުމުގެ ހަޒާނާ އަޑިއަޅާލާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ފައިސާ ހޯދަން ރަށްރަށް ވިއްކުން މިހާރު އާއްމުވެއްޖެ އެވެ. ގުދުރަތީ ރީތިކަމުގެ ބޭނުން މި ގޮތަށް ހިފާތާ އެތައް ދުވަހެއް ވެއްޖެ އެވެ. ދައުލަތުގެ ހަރަދު ބޮޑުވުމުން އެކަމުގެ ބާރު ވެސް ގިނަ ފަހަރަށް ކުރަނީ އަހަރުމެންނަށް ލިބިފައިވާ ހަމައެކަނި ވަސީލަތަށެވެ. ގާތް މީހުންނަށް ވަރުވަރުން ދީފައިވާ ވަޒީފާތަކުން ވަކިކުރުމާއި ވޯޓު ހޯދަން ހިންގާ ބޭކާރު މަޝްރޫއުތައް މަޑުޖައްސާލުން ނުވަތަ ހުއްޓާލުން ފަދަ ހަރަދު ކުޑަކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އަޅާ ތަނެއް ނުފެނެ އެވެ. މިއީ ހުރިހާ ސަރުކާރެއްގެ ވެސް އާދަ އެވެ.

ގުދުރަތީ ރީތިކަން ވިއްކުމުގެ ވަގުތީ ފައިދާ ސަރުކާރަށް ލިބޭނެ އެވެ. މަޝްރޫއުތައް ހިންގަން ކަމަށް ބުންޏަސް، ގިނަ ފަހަރަށް މި ފައިސާ އިން ކުރަނީ ސިޔާސީ ކަންކަމެވެ. ހަރަދުތައް ބޮޑުވެ، ދެކޮޅު ނުޖެހި، ހަދާނެ ގޮތް ހުސްވެފައި ތިބޭކަށް ވެސް ނުޖެހޭނެ އެވެ. ބަޖެޓް ސަޕޯޓް ހޯދަން ބޭރުގައި ސަލާން ޖަހަން ނުޖެހި ވަގުތީ ގޮތުން ފަރުޖައްސާ ލެވޭނެ އެެވެ. މީގެ އިތުރުން، ސިޔާސީ ގޮތުން ފައިދާ ކުރާނެ މަޝްރޫއުތައް ވެސް ހިންގަ އެވެ. އެހެންވެ، ދުވަސްކޮޅަކަށް ވިޔަސް، ކޮންމެވެސް ބައެއްގެ ތާއީދު ލިބޭނެ އެވެ. އިންތިހާބާ ދިމާކޮށް މިކަން ކުރުން އިތުރު ވަނީ މިހެންވެ އެވެ.

އެކަމަކު މިހެން ރަށްތަކާއި ފަޅުތަކާއި ބިންތައް ބަހާލުމުގެ އިގްތިސާދީ ގެއްލުން ބޮޑެވެެ. އެންމެ ބޮޑު އަސަރެއް ކުރާނީ ޓޫރިޒަމަށެވެ. ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް މިހާ ހިސާބަށް އައީ ވަކި މިންގަނޑުތަކެއް ހިފަހައްޓައިގެންނެވެ. އެކަން ބަދަލުވުމުގެ ކޮޅުމަތި މިހާރު ވެސް މި ދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. ޓޫރިސްޓުން އަންނަ ވަރު އިތުރު ވިޔަސް، ޓޫރިޒަމްގައި އޮތީ ބުރަކި ޖެހިފަ އެވެ. ކުރިން އަބަދު ފުރިފައި އޮންނަ ރިސޯޓުތަކުން މިހާރު ކުރަނީ ސީޒަންގައި ވެސް އޮކިއުޕެންސީ ދަށް ވާހަކަ އެވެ. ޓޫރިސްޓުން ރާއްޖޭގައި ހޭދަކުރާ ދުވަހުގެ އަދަދު ވެސް ކަންބޮޑުވާހާ ދަރަޖަ އަށް މަދުވެއްޖެ އެވެ. އަންނަ މީހުންނަށް ވުރެ އިތުރަށް ތަންތަން ހެދުމުން މިހާރު ހުރި ރިސޯޓުތަކަށް ވެސް ވާނީ ގެއްލުމެވެ.

ސަރުކާރަށް ވެސް މިކަން ވިސްނުނުހެން ހީވި ދުވަސްކޮޅެއް ދިޔަ އެވެ. ރިސޯޓު ހަދަން އިތުުރު ރަށްތައް ދޫނުކުރާނެ ކަމަށް ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު މޫސާ ޒަމީރު ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން ވިދާޅުވި އެވެ. އެކަމަކު މާ ގިނަ ދުވަހެއް ނުވެ، ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތު ބަދަލު ކުރަން މި ޖެހުނު ސަބަބެއް ނޭނގެ އެވެ. އެނގޭހާ ވެސް ކަމަކީ ސަރުކާރު ފައިސާ އަށް ޖެހިފައިވާ ކަމެވެ. ސިޔާސީ ގޮތުން ކިތަންމެ ބޮޑު އަގެއް ދީގެން ވެސް އެ ފައިސާ ހޯދަން ޖެހިފައިވާ ކަމެވެ. އާއިލީ ގުޅުން ކެނޑޭ ހިސާބަށް ދިޔައަސް ވަރިހަމަ އެވެ.

ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ މިލްކެއް ކަމަށްވާ ރަށްތައް ދޭން ޖެހޭނީ އާއްމުކޮށް ހުޅުވާލައިގެންނެވެ. ކިތަންމެ ގިނަ ދުވަހެއް ވިޔަސް، ދިއުޅި ދިގުވިޔަސް، ކޮންމެ ކަމެއް ވެސް ކުރަން ޖެހޭނީ އުސޫލާ އެއްގޮތަށެވެ. ކޮންމެހެން ކަމެއް ގޯހުން ހިނގާތީކީ ނޫނެވެ. އެކަމަކު ވައްކަން ކޮށްފާނެ ކަމުގެ ބިރަށްޓަކައި އެކަހަލަ ޖަރީމާއަކުން ސަލާމަތް ވުމަށެވެ. ކުރިން މިކަހަލަ ކަމެއް ހިނގާފައި ވާތީ އެފަދަ ފިޔަވަޅުތައް އަދި މާ ބޮޑަށް ވެސް ބޭނުންވެ އެވެ. އެކަމަކު މި ވަރުން ދަންޏާ ހަމަ ހަގީގަތުގައި ވެސް ރަށްތަކާއި ފަޅުތައް ހުސްވާނެ އެވެ. ދެން ވާނެ ގޮތް އެނގޭނީ އެ ދުވަސް ޖެހުމުންނެވެ.