މަރު ކޮމިޝަންގެ ހޯދުންތައް ހާމަކުރަން ޖަމިއްޔާތަކުން ގޮވާލައިފި

މަރާލައިފައިވާ މީހުންނާއި ގެއްލުވާލާފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކުރި ރިޔާސީ ކޮމިޝަންގެ ހޯދުންތައް އަނިޔާވި މީހުންގެ އާއިލާތަކާއި އާއްމުންނަށް ހާމަކުރަން ގިނަ ޖަމިއްޔާތަކަކުން މިއަދު ގޮވާލައިފި އެވެ.

ރާއްޖޭގައި ހިނގި ބޮޑެތި މަރުގެ މައްސަލަތައް ކުރީގެ ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހުގެ ވެރިކަމުގައި އުފެއްދެވި މަރު ކޮމިޝަނުން ތަހުގީގުކޮށްފައި ވެ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ނޫސްވެރިޔާ އަހުމަދު ރިލްވާން އަބްދުﷲ އަދި ބްލޮގަރު ޔާމީން ރަޝީދުގެ މައްސަލަ ވެސް ހިމެނެ އެވެ.

މި މައްސަލަތަކުގެ ތަހުގީގު އަދިވެސް ކުރިއަށް ގެންދާތީ، އާއިލާތަކުގެ އެދުމުގެ މަތިން މިހާރުގެ ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ މަރު ކޮމިޝަންގެ މުއްދަތު މި މަހުގެ ނިޔަލަށް ދަންމާލައްވައިފަ އެވެ.

ރާއްޖޭގެ ފަސް ޖަމިއްޔާއަކާއި ބައިނަލްއަގުވާމީ ފަސް ޖަމިއްޔާއެއް ގުޅިގެން މިއަދު ނެރުނު ނޫސްބަޔާނެއްގައި ބުނީ، އެ ކޮމިޝަންގެ ހޯދުންތައް ހަމައެކަނި ރައީސް އޮފީހާ ހިއްސާ ކުރުމަށް އަންގާފައިވާކަން މި މަހުގެ ތެރޭގައި ޖަމިއްޔާތަކުން މަރު ކޮމިޝަނާ އެކު ބޭއްވި ބައްދަލުވުމުގައި ބުނެފައިވާ ކަމަށެވެ. އޭގެ މާނައަކީ ކޮމިޝަންގެ ނިންމުންތައް އާންމުންނަށް ސިއްރު ކުރުމެވެ.

ނަމަވެސް، ޖަމިއްޔާތަކުން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި އެ ހޯދުންތައް އާންމުކުރަން ޖެހެ އެވެ. އެ ކަމަށް ގާނޫނީ ހުރަހެއް ނެތް ކަމަށް ވެސް ޖަމިއްޔާތަކުން ނެރުނު ބަޔާނުގައި ވެ އެވެ.

"...މައްސަލައިގެ ހެކިވެރިންގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ކުރެވޭ ގޮތަށް ބައެއް މައުލޫމާތުތައް އުނިކުރެވިފައިވާ ހޯދުންތައް އާއްމު ކުރުމަށް އަނިޔާ ލިބިފައިވާ އާއިލާތަކާއި މަދަނީ ޖަމިއްޔާތަކުން ވަނީ އެއްބަސްވެފައި. ކޮމިޝަންގެ ހޯދުންތައް ހާމަނުކޮށް ހިފެހެއްޓުމަކީ އަނިޔާ ލިބިފައިވާ އާއިލާތަކުގެ އިންސާނީ ހައްގުތަކަށް އަރައިގަތުން،" ބަޔާނުގައި ބުންޏެވެ.

"ހާއްސަކޮށް އެ އާއިލާތަކަށް ލިބިފައިވާ މައުލޫމާތު ލިބިގަތުމުގެ ހައްގާއި އިންސާފު ހޯދުމުގެ ހައްގުތައް ފާހަގަކުރަން."

ޖަމިއްޔާތަކުން ވަނީ މަރު ކޮމިޝަނުން މައްސަލަތަކުގެ ތަހުގީގު ނިންމައި، ކުށްވެރިވާ މީހުން އިންސާފުގެ ކުރިމައްޗަށް ގެނައުމުގައި މިހާތަނަށް ނާކާމިޔާބު ވެފައި ވާތީ، އެކަމާ ވެސް ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކޮށްފަ އެވެ. ބަޔާނުގައި ބުނީ މަރު ކޮމިޝަނަށް ފަސް އަހަރާއި ހަ މަސް ވީއިރު ވެސް އެއްވެސް މައްސަލައަކަށް އިންސާފު ނުލިބޭ ކަމަށެވެ.

"އާންމުންގެ މަސްލަހަތާއި ރައްކާތެރިކަމާ ގުޅުން ހުރި މައްސަލަތައް ބެލުމުގައި ދެފުށް ފެންނަ ގޮތަށް ކަންކަން ރާވައި އާއިލާތަކަށް އިންސާފު ހޯދުމަށް ހުރަސްނޭޅޭ ގޮތަށް ގެންދިއުމަކީ މުހިއްމު ކަމެއް ކަމަށް ޖަމިއްޔާތަކުން ބުންޏެވެ. އެ ކޮމިޝަނުން ބަލަމުންދިޔަ 24-27 އާ ދެމެދުގެ މައްސަލަތަކަށް އިންސާފު ހޯދައި ނުދިނުމުގެ އިތުރުން އެ ކޮމިޝަނުން މިހާތަނަށް ދައުލަތުގެ ވަސީލަތްތަކާއި ބައިނަލްއަގްވާމީ އެހީ ފަސް އަހަރަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަހު ބޭނުންކޮށްފައިވާކަން އެ ކޮމިޝަނަށް ހަނދާން ކޮށްދެމެވެ،" ބަޔާނުގައި ވެ އެވެ.

ޖަމިއްޔާތަކުގެ ބަޔާނުގައި އިތުރަށް ބުނެފައިވަނީ:

- 2019-2021 އާ ހަމައަށް ކޮމިޝަނުން 5.5 މިލިއަން ރުފިޔާއާ (ގާތްގަނޑަކަށް 357،00 އެމެރިކާ ޑޮލަރު) ގާތްކުރާ އަދަދަކަށް ފައިސާ ހަރަދު ކޮށްފައިވޭ.

- ފައިސާ ބޭނުންކޮށްފައިވާ ގޮތާއި ކޮމިޝަނުން ދައުވާ އުފުލާފައިވާ މައްސަލަތައް ކާމިޔާބު ނުވި ސަބަބުތައް ދިވެހިންނަށް ހާމަކޮށްދޭން ޖެހޭ.

- ގާނޫނުއަސާސީ އިން ކަށަވަރު ކޮށްދޭ މައުލޫމާތު ލިބިގަތުމުގެ ހައްގު އާއިލާތަކުން ހޯދަން ކުރާ މަސައްކަތަށް އެ ކޮމިޝަނުން އިހުތިރާމް ކުރަންޖެހޭ.

- މަޢުލޫމާތު ހާމަކުރުމަށް ދެކޮޅު ހެދުމަކީ މަދަނީ ނިޒާމްގެ ތެރެއިން އިންސާފު ހޯދުމަށް އާއިލާތަކަށް ހުރަސް އެޅުން. އެއީ އާއިލާތަކުން މަދަނީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން މައްސަލަ އަށް އިންސާފު ހޯދުމަށް އެ ކޮމިޝަނުން އެއްކޮށްފައިވާ މައުލޫމާތުތައް މުހިއްމު ވާތީވެ.

- އާންމުންގެ މަސްލަހަތާއި ރައްކާތެރިކަމާ ގުޅުން ހުރި މައްސަލަތައް ބެލުމުގައި ދެފުށް ފެންނަ ގޮތަށް ކުރިއަށް ގެންގޮސް، އާއިލާތަކުން އިންސާފު ހޯދުމަށް ކުރަމުން އަންނަ މަސައްކަތްތަކަށް ހުރަސް ނޭޅުމަކީ ވަރަށް މުހިއްމު ކަމެއް.

ޖަމިއްޔާތަކުން ބުނީ މީގެ ކުރިން ގާއިމްކުރި ރިޔާސީ ކޮމިޝަންތަކުން ވެސް ދައުލަތުގެ މާލިއްޔަތުން ފައިސާ ހަރަދު ކޮށްގެން މަސައްކަތްކޮށް، އެ ކޮމިޝަންތަކުގެ މެންޑޭޓް ހާސިލުނުކޮށް، އެއްވެސް މައުލޫމާތެއް ހާމަނުކޮށް ކޮމިޝަންތަކުގެ މަސައްކަތްތައް ނިންމާލާފައިވުމަކީ ކަންބޮޑުވުމެއް ކަމަށެވެ. އެހެންވެ، ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން އުފައްދާ މިނިވަންކަން ނެތް ރިޔާސީ ކޮމިޝަންތަކުގެ ބޭނުންތެރިކަމާ މެދު ޖަމިއްޔާތަކުން ސުވާލު އުފެއްދި އެވެ.

މިދިޔަ ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ކެމްޕެއިންގައި ވައުދުވެވަޑައިގެންނެވި ގޮތަށް ޒިންމާދާރު، ދެފުށް ފެންނަ ސަރުކާރެއް ހިންގުމަށާއި މަރާލާފައިވާ މީހުންނާއި ގެއްލުވާލާފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކުރާ ރިޔާސީ ކޮމިޝަންގެ ހޯދުންތައް އާއްމުންނާ ހިއްސާކުރުމަށް ޖަމިއްޔާތަކުން ވަނީ ބަޔާން ނިންމާލަމުން ރައީސް މުއިއްޒަށް ގޮވާލައިފަ އެވެ.

މަރާލައިފައިވާ މީހުންނާއި ގެއްލުވާލާފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކުރާ ރިޔާސީ ކޮމިޝަން އުފައްދާފައިވަނީ ރައީސް އިބްރާޙިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު ސަރުކާރާ ހަވާލުވެވަޑައިގެންތާ ކުޑަދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ނޮވެމްބަރު 2018 ގަ އެވެ. އެ ކޮމިޝަން އުފެއްދުމަށް ފަހު، އޭރުގެ ސަރުކާރުން ބުނެފައިވަނީ ކޮމިޝަންގެ ތަހުގީގުތައް ދެ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ނިންމާނެ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް، ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހުގެ ވެރިކަމުގެ ދައުރު ނިމި އޭގެ ފަހުން ހަ މަސްވިއިރު ވެސް އެ އިން އެއްވެސް މައްސަލައަކަށް އިންސާފެއް ނުލިބުނެވެ.