އަދީބު ކުށްވެރިވެއްޖެ، ބޮން ހެދި މީހާ މިނިވަނެއްގެ ގޮތުގައި!

ރިޔާސީ ލޯންޗްކޮޅު "ފިނިފެންމާ"ގައި އައިއީޑީއެއް ގޮއްވާލުމުގެ އަޑީގައި ހުންނެވީ ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު އަދީބު ކަމަށް ސާބިތުވެ އޭނާ 15 އަހަރަށް ޖަލަށް ލުމަށް ކްރިމިނަލް ކޯޓުން ރޭ އެވަނީ ހުކުމްކޮށްފަ އެވެ. ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި ރާއްޖޭގެ ރައީސަކު އަވަހާރަކޮށްލަން ދިން އެންމެ ބޮޑު ހަމަލާގެ ކުށް އަދީބުގެ މައްޗަށް ސާބިތުވެ ޖަލަށް ދިޔަ އިރު، އެ ގޮވާ އެތި ތައްޔާރުކުރި ސިފައިންގެ މީހާގެ މައްޗަށް މިހާތަނަށް ދައުވާއެއް ނުކުރެ އެވެ.

އައިއީޑީ ތައްޔާރުކުރި ސިފައިންގެ މީހާ ވަނީ އަދީބާ ދެކޮޅަށް ޝަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދީފަ އެވެ.

ކާކުކަން ނޭނގޭ ގޮތަށް ހެކިބަސް ދެމުން، އޭނާ ވަނީ އަދީބުގެ އެދިވަޑައިގަތުމަކަށް އެ އައިއީޑީ ތައްޔާރުކުރި ކަމަށް އިއުތިރާފުވެ އެކަން ކުރި ގޮތުގެ ތަފްސީލު ވެސް ކިޔައިދީފަ އެވެ. އެގޮތުން ބޭނުންކުރި ކެމިކަލްތަކާއި އެކަމަށް ގަތް އާލާތްތައް ވެސް ޝަރީއަތުގައި ކިޔައިދިނެވެ. އަދި "ފިނިފެންމާ" ގައި ގޮއްވާލީ އޭނާ ތައްޔާރުކުރި ގޮވާ އެތި ކަމަށް އަދީބު ފަހުން ވިދާޅުވި ކަމަށް ވެސް އޭނާ ހެކިބަސް ދެމުން ބުންޏެވެ.

އެކަމަކު އޭނާގެ މައްޗަށް މިހާތަނަށް ވެސް އެއްވެސް ދައުވާއެއް ކޮށްފައި ނެތުމުން ފާޑުކިޔުންތައް ދަނީ އަމާޒުވަމުންނެވެ. އެއް ބަޔަކު ތުހުމަތުކުރާ ގޮތުގައި އެގޮތަށް އެކަން ކުރީ އަދީބު ފްރޭމްކުރާށެވެ.

"އަދީބު ކުށްވެރިއަކަށް ވާ ފަދައިން ބޮން ހެދި މީހާ ވެސް ކުށްވެރިވާން ޖެހޭނެ، އަދީބު ބުނީތީއޭ ކިޔާފައި ވިޔަސް ބޮމެއް ހެދުން އެއީ އޭނާ ކުރި ކުށެއް،" ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އާންމު މީހަކު ޚިޔާލު ފާޅުކުރި އެވެ.

މިފަދަ އެތައް ޚިޔާލެއް އެކި މީހުން ދަނީ ފާޅުކުރަމުންނެވެ. އެކަމަކު ބޮން ހެދި މީހާއާ ދެކޮޅަށް އެއްވެސް ދައުވާއެއް ކުރާނެތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަކުން ނުބުނެ އެވެ.

ކުށެއް ކުރުމުގައި ހިމެނޭ މީހަކު ޝަރީއަތުގައި ދައުލަތާ އެއްކޮޅަށް ހެކިބަސް ދޭ ނަމަ އޭނާ އަށް އަދަބު ކުޑަކޮށްދިނުމުގެ އުސޫލުތަކެއް ދުނިޔޭގެ އެހެން ބައެއް ގައުމުތަކުގައި ވެސް ގެންގުޅެ އެވެ. އެއީ ކުށް ކުރުމުގެ އެންމެ އަޑީގައި ތިބި މީހުންގެ މައްޗަށް ކުށް ސާބިތުކުރުމުގެ ބޭނުމުގަ އެވެ.

ރާއްޖޭގައި ވެސް މިއީ އާ ކަމެއް ނޫނެވެ. މީގެ ކުރިން މަސްތުވާތަކެތި އެތެރެކުރުމުގެ މައްސަލަތަކުގައި ވެސް އެތެރެކުރި މީހުންނަށް ދައުވާ ނުކޮށް އެ މީހުންގެ ހެކިބަސް އެކަމުގެ އަޑީގައި ތިބި މީހުންނާ ދެކޮޅަށް ބޭނުންކޮށްފައިވެ އެވެ.

މީގެ އިތުރުން މަކަރާއި ހީލަތުން ސަރުކާރުގެ ޕްރޮޖެކްޓެއް ކާމިޔާބު ކުރިކަން ސާބިތުވެގެން އުމުރު ދުވަހުގެ ޖަލު ހުކުމެއްގައި ހުންނެވި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ކުރީގެ މެމްބަރު އަހުމަދު ނާޒިމްގެ މައްސަލާގައި ވެސް އެގޮތަށް އަމަލުކޮށްފައިވެ އެވެ.

ދެން އޮތީ ބޮން ހެދި މީހާގެ ބަސް އަދީބާ ދެކޮޅަށް ބޭނުން ކުރުމުގައި އުފެދޭ ސުވާލެވެ.

މެމްބަރު ނާޒިމްގެ މައްސަލާގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުން އަމަލުކޮށްފައިވާ ގޮތަށް ބަލާ ނަމަ މިއީ ކުރެވިދާނެ ސުވާލެކެވެ. ނާޒިމްގެ މައްޗަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުގައި ކުށް ސާބިތުވީ ވެސް އޭނާގެ އެންގުމަށް ފޭކް ނަންތަކެއް ބޭނުންކޮށްގެން ވަގު އެސްޓިމޭޓް ހެދި މީހުންގެ ހެކި ބަހުންނެވެ. އެ މީހުންގެ ބަސް ދަށު ކޯޓާއި ހައި ކޯޓުން ވެސް ނުނަގާ ވަނިކޮށް އެ މީހުންގެ ހެކިބަސް ފުރަތަމަ ނަގަން ނިންމީ ވެސް ސުޕްރީމް ކޯޓުންނެވެ.

އެކަމަކު އެއާ ޚިލާފު ގޮތަކަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން އޭގެ ކުރިން 2012 ގައި ނިންމުމެއް ނިންމި އެވެ. ހަށި ވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރި ހިންގުވި މީހަކު ޖަލަށް ލާން ކުރި ހުކުމެއް ބާތިލްކޮށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ކުރި ހުކުމުގައި ބުނެފައިވަނީ ކުށް ކުރުމުގައި ބައިވެރިވާ މީހުންގެ ހެކިބަސް އެކަމުގައި ބައިވެރިވާ ދެން ތިބި މީހުންނާ ދެކޮޅަށް އަދި އެއްކޮޅަށް ވެސް ބޭނުން ނުކުރެވޭނެ ކަމަށެވެ.

"އެއް ޖަރީމާއަކާ ގުޅިގެން ތުހުމަތު ކުރެވިފައިވާ މުއްތަހަމުންގެ ތެރެއިން އެއް މުއްތަހަމަކު އަނެއް މުއްތަހަމާ އެއްކޮޅަށް ނުވަތަ ދެކޮޅަށް ހެކިބަސް ދިނުން ފަދަ ހާލަތްތަކަކީ ހެކިވެރިޔާގެ މައްޗަށް ޖިނާއީ މައްސަލަތަކުގައި ހެކިބަސް ދިނުން މަނާވެގެންވާ ހާލަތްތަކެއް ކަން ތަފާތު ޖުޑިސްޓްރިކްޝަންތަކުގައި ތަތުބީގު ކުރެވޭ ޖިނާއީ އިޖްރާއާތުގެ އާންމު އުސޫލުތަކަށް ބެލުމުން އެނގޭ،" ކަމަށް އެ ހުކުމުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ.

އެކަމަކު އަދީބުގެ މައްސަލާގައި އޭނާއާ ދެކޮޅަށް ހެކިބަސް ދިނީ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ނިންމުމުގައި ބުނާ ފަދަ "މުއްތަހަމެއް" ކަމެއް ނުވަތަ ނޫން ކަމެއް ވެސް ސާފެއް ނުވެ އެވެ.

މީގެ އިތުރުން އަދީބުގެ މައްސަލަ އާއި ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ މި ނިންމުމާ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ތަފާތުތަކެއް ވެސް އެބަ ހުއްޓެވެ.

ހަށިވިއްކި މައްސަލައިގައި ކުށް ސާބިތުު ނުވާ ކަމަށް ނިންމީ، އެ މައްސަލައިގައި ހެކިބަސް ދިން މީހުންނަކީ، އެ ދައުވާ ރައްދުވި މީހާއާ އެކު ހަށިވިއްކުމުގައި އަމަލީ ގޮތުން ބައިވެރިވެ، ކުށް ސާބިތުވެގެން ހުކުމް ތަންފީޒު ކުރަމުން ދިޔަ ބަޔަކަށް ވާތީ އެވެ.

އެއާ ޚިލާފަށް އަދީބުގެ މައްސަލާގައި ބޮން ހެދި މީހާގެ މައްޗަށް މިހާތަނަށް ދައުވާއެއް ވެސް ނުކުރެ އެވެ. ބޮން ހެދި ކަމަށް ޝަރީއަތުގައި ހެކިބަސް ދެމުން އޭނާ އެއްބަސްވެފައި ވިޔަސް އެ މައްސަލާގައި އޭނާގެ މައްޗަށް ދައުވާކޮށް، ކުށް ސާބިތުވާ ކަމަށް ކޯޓަކުން ހުކުމް ކުރަންދެން ޝަރުއީ ގޮތުންނާއި ގާނޫނީ ގޮތުން ބެލެވޭނީ އޭނާއަކީ ކުށެއް ނެތް މީހެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. އެހެންވެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ އެ ހުކުމްގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ މަބްދައުތައް މި މައްސަލައިގެ މައްޗަކަށް ނުހިނގާނެ އެވެ.

އެކަމަކު އެހާ ބޮޑު ކުށެއް ކުރި މީހަކަށް ކޮންމެވެސް ހުކުމެއް އަންނަން ޖެހޭނެ ކަމަށް ގިނަ މީހުން ގަބޫލުކުރެ އެވެ. ޚާއްސަކޮށް ސިފައިންގެ މީހެއްގެ ގޮތުގައި ހުރެ އޭނާ އެ ކުށް ކުރުމުން އާންމު މުޖުތަމައަށް ނުރައްކާ މާ ބޮޑުވެ އެވެ. އެހެންކަމުން އޭނާ ހަމަ މިނިވަނެއްގެ ގޮތުގައި ދޫކުރާނީތޯ ނުވަތަ ޖިނާއީ ދައުވާއެއް ކުރާނީތޯ ބަލަން އެތައް ބަޔަކު ތިބީ އިންތިޒާރުގަ އެވެ. މިކަމުގައި ޕީޖީ އަށް ހިމޭނުން ހުންނެވި ދާނެ ކަމަކަށެއް ނުފެނެ އެވެ.