އިބޫގެ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ އަދި ލޯފަން ތިން ހާފިޒުންގެ ވާހަކަ

ހިތްވަރާއި ކެރުންތެރިކަމެވެ. އެކަކު އަނެކަކަށް އަޅާލުމާއި އޯގާތެރިކަމެވެ. މި ސިފަތަކާ އެކު، އިދިކޮޅުގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓް، އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހް (އިބޫ)ގެ އާއިލާ އެތައް ގޮތަކުން ތަފާތެވެ؛ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ 12 ބޭފުޅުން ތިބި އެއީ ގައުމަށް ޚިދުމަތްތެރި ބައެކެވެ. މީގެ ތެރެއިން ވެސް އެންމެ ޚާއްސައީ، ލޯފަން، ތިން ހާފިޒުންގެ ވާހަކަ އެވެ.

އެއީ، މޫސާ މުހައްމަދު ސޯލިހް (މޫސަބެ) އަބްދުﷲ ޝާޒްލީގެ އިތުރުން ހުސެއިން ޝަޔާޒެވެ. ލޮލަށް ނުފެނުނަސް ކުޅަދާނަ އެވެ. ގުރުއާން ހިތުދަސްކޮށް، އިމާމު ކޯހާއި ގާރީ ކޯސް ފުރިހަމަކޮށް އަދިވެސް ކިޔަވަނީ އެވެ. މީގެ ތެރެއިން، މޫސަ އަކީ ހިންނަވަރު ބޮޑު މިސްކިތުގެ އިމާމެވެ.

އިބޫގެ ހަގަށް، އެ އާއިލާގައި އަށް ބޭފުޅުން ތިބިއިރު ލޯފަން ހަތަރު ބޭފުޅުން ހިމެނެ އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އަހްމަދު މުހައްމަދު ސޯލިހް (އަހުމަދުބެ) ހާފިޒު ކަމުގެ ކޯސް ފުރިހަމަ ނުކުރެއްވުނީ، ދިމާވި ސިއްހީ މައްސަލައަކާ ހެދި ކިޔެވުން މެދުކެނޑުމުންނެވެ. އެހެން ނޫން ނަމަ، އިބޫގެ އާއިލާގައި ހަތަރު ހާފިޒުން ތިއްބަވާނެ އެވެ.

ހަތަރު ބޭފުޅުންގެ ވެސް ދުލު ކުރީގައި އޮތް ނަމަކީ އިބޫ އެވެ. ވަރަށް ކުޑައިރު ބައްޕަ އަވަހާރަވުމާ އެކު، އާއިލާގެ ހުރިހާ ޒިންމާތަކަކާ ހަވާލުވެވަޑައިގެން، ކާމިޔާބަށް މަގު ދައްކަވައި ދެއްވީ އިބޫ، ނުވަތަ އެ ބޭފުޅުންގެ ދޮންބެ އެވެ. އާއިލާގައި އަމިއްލައަށް ދިރިއުޅުމެއް ނުފައްޓަވައި ތިއްބެވި ބޭފުޅުންގެ ކަންކަން ބަލަހައްޓަވަނީ މިއަދު ވެސް އިބޫ އެވެ. ޚާއްސަކޮށް ލޯފަން ހަތަރު ބޭފުޅުންގެ ކަންކަމަށް އިބޫ ދެއްވާ ސަމާލުކަން އިންތިހާ އަށް ބޮޑެވެ. ދިރިއުޅުމުގައި ބޮޑު ކަމެއް ދިމާވެއްޖެ ނަމަ އެހީތެރިއަކީ ދޮންބެ އެވެ.

ލޮލުގެ ފެނުން ގެއްލުނީ ކުއްލިއަކަށް!

މި ރަށުން އަޅުގަނޑުމެންނާ ބައްދަލުވީ މޫސަ އާއި އަހްމަދުގެ އިތުރުން ޝާޒްއާ އެވެ. ހުސެއިން ހުންނެވީ މާލޭގަ އެވެ. އިބޫގެ އާއިލީ ގެ "ނޫރާނީއާގެ" ކައިރީގައި ހުރި ޖޯލި ފައްޗެއްގައި ތިން ބޭފުޅުން ތިއްބެވިއިރު މޫނުމަތިން އާދަޔާޚިލާފު ކަމެއް ނުފެނެ އެވެ. އެ ބޭފުޅުންގެ މައުލޫމާތު ކުރިން ލިބިފައި ނެތް ނަމަ، އެއީ ލޯފަން ބޭފުޅުން ކަމެއް ވެސް ނޭނގުނީހެވެ.

ވާހަކަ ދެއްކެވުމާއި ހަރަކާތްތެރިވެ އުޅުއްވާލެއް ފަރިތަ އެވެ. ޚާއްސަ އެޕްލިކޭޝަނެއް އަޅާފައިވާ ފޯނަކީ އެ ބޭފުޅުންގެ އެންމެ ބޮޑު އެހީތެރިޔާ އެވެ. މި ރަށުގެ މަގުތަކުގައި އެކަނި ހިނގަން އެނގިވަޑައިގަަތަަސް، ދިމާވެދާނެ ކަމަކުން ރައްކާތެރިވާން ހިނގައި އުޅުއްވަނީ އަބަދުވެސް މީހަކާ އެކު އެވެ.

މޫސަބެ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އުފަންވިއިރު، އެ ހަތަރު ބޭފުޅުންގެ ލޮލުގެ ފެނުން ރަނގަޅެވެ. މި ރަށުގެ ސްކޫލަށް ކިޔަވަން ވެސް ވަޑައިގެންނެވި އެވެ. ރަހުމަތްތެރިންނާ އެކު ރާޒުވާ އާއި ވޮލީ އާއި ފުޓްބޯޅަ ފަދަ ކުޅިވަރުތައް ވެސް ކުޅުއްވި އެވެ. އެކަމަކު ކިޔެވުން ވަކި ހިސާބަކަށް ދިއަތަނުން ހަތަރު ބޭފުޅުންނަށް ވެސް ފެނުމުގެ މައްސަލަތައް ކުރިމަތިވި އެވެ.

"އޭރު މިކޮޅުގައި ކިޔަވައި ދެނީ ގްރޭޑް ހަތަކާ ހަމައަށް. އެ ހިސާބަށް ކިޔަވަން ވެސް ކިޔެވިން. ކުޑައިރު ދޮންބެ [އިބޫ] އާ އެކު ރާޒުވާ ކުޅޭ ހަނދާން ވެސް އެބަހުރި. އުމުރު މައްޗަށް ދިޔަ ވަރަކަށް ލޮލުގެ ފެނުން ދަށްވަމުން ގޮސް ގެއްލުނީ. އަދިވެސް ރޭގަނޑު ދިއްލާފައި ހުންނަ ލައިޓްތަކުގެ އަލި ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ފެނޭ،" މޫސަ ވިދާޅުވި އެވެ.

ޑޮކްޓަރުންނާ ހަވާލާދީ، އާއިލާ އިން ބުނިގޮތުގައި، އުފަންވިއިރު، އެ ހަތަރު ބޭފުޅުންގެ ލޮލުގެ ނާރުތަކުގެ ބާރު އެހެން މީހުންނަށް ވުރެ ދެރައީ އެވެ. އެހެންވެ، އުމުރު މައްޗަށް ދިޔަ ވަރަކަށް، ވަކި ހިސާބަކުން ލޮލުގެ ފެނުން ގެއްލުނީ އެވެ.

އާއިލާގެ އެހެން ބޭފުޅުން، ކިޔަވަން މާލެ ބަދަލުވިއިރު މޫސަ އާއި އަހުމަދާއި ޝާޒްގެ އިތުރުން ހުސެއިން ކުރިއަށް ވަޑައިގަންނަވާނެ ރޮނގަކަށް، އާއިލާގެ ތެރޭގައި ވިސްނުން ގެންގުޅުނެވެ.

ޚިޔާލެއް، ހަގީގަތަކަށް ހެދީ އަޒުމާ އެކު

އެ ވިސްނުމުގެ ތެރެއިން، ހާފިޒުކަމުގެ ސަނަދު ހާސިލް ކުރައްވަން ހިޔާލު ދެއްވީ، އާއިލާއާ ގާތް ގުޅުމެއް އޮންނަ އަދި ރާއްޖޭގައި އުފެދުނު ކާމިޔާބު ފުޓްބޯޅަ ކޯޗުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ވިކްޓަަރީގެ އަބްދުލް ޖަލީލް (އަބްޖީ) އެވެ. އެ ޚިޔާލުން އުފަންވި ހުވަފެން ހަގީގަތަކަށް ހެދީ، މަންމަ އާއި އާއިލާގެ އެހެން ބޭފުޅުންގެ ވެސް ވަރަށް ބޮޑު އެހީތެރިކަމާ އެކުގަ އެވެ.

"އަބުޖީ އާއި އާފިޔާގެ އެހީއާ އެކު ލިބުނު ފުރުސަތެއް. ކެއާ ސޮސައިޓީގައި ކްލާހެއް އުފެއްދީ ލޯފަން ކުދިންނަށް، ގުރުއާން ކިޔަވަން ދަސްކުރަން. އެއީ ފެށުމަކީ،" މޫސަ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ ކްލާސްތައް ނިމުމާ އެކު ފެށީ މައުހަދުގެ ގުރުއާން ކްލާސްތަކެވެ. ޓޭޕް ރެކޯޑަރު ޖައްސައިގެން ދަސްކޮށް، ކޮންމެ ދުވަހަކު ސޮފްހާއެއް މުދައްރިސަށް ކިޔައިދެއްވަމުން ގޮސް ގުރުއާން ހިތުދަސްކުރަން ނެގީ، ތިން އަހަރެވެ. މޫސަބެ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، ކްލާހުން އެންމެ މަތީ މާކްސް ހޯދައި، އެ ތިން ބޭފުޅުންނަށް، އެ އަށް ވުރެ އަވަހަށް ވެސް، ދަސްކުރެވެން އޮތެވެ. އެކަމަކު ކޯސް ފަރުމާކޮށްފައި އޮތީ ތިން އަހަރަށް ކަމަށް ވާތީ، އެ މުއްދަތަށް ފެއްތީ އެވެ.

ހާފިޒު ކަމުގެ ކޯސް ނިމުމާ އެކު ދެން ކުރިމަތިލެއްވީ، ގާރީ ކޯހާއި އިމާމު ކަމުގެ ކޯހަށެވެ. އެ ހުރިހާ ކޯސްތަކެއް ވެސް ފުރިހަމަކުރެއްވީ ތިން ބޭފުޅުން އެކުގަ އެވެ. މިހާރު އެ ތިން ބޭފުޅުންނަކީ ވެސް ހާފިޒުންނެވެ. ގާރީންނެވެ. ހިންނަވަރުގެ ބޮޑު މިސްކިތުގެ އިމާމެއްގެ ގޮތުގައި މޫސަބެ އުޅުއްވާތާ ހަތް އަހަރު ވެއްޖެ އެވެ. މި އަހަރުގެ ރޯދަ މަސް ފިޔަވައި އެހެން ހުރިހާ އަހަރެއްގައި އެ މިސްކިތުގައި އިމާމުވެ ތަރާވީސް ނަމާދު ކުރެއްވީ ވެސް މޫސަބެ އެވެ. މި އަހަރުގެ ރޯދަ މަހު އެކަން ނުކުރެއްވުނީ ޓެސްޓަކަށް މާލެ ވަޑައިގަންނަވަން ޖެހިވަޑައިގަތުމުންނެވެ.

މޫސަބެގެ އިތުރުން ޝާޒްލީ އާއި ޝަޔާޒް ވެސް ރޯދަ މަހު، މާލޭގެ ބައެއް މިސްކިތްތަކުގައި އިމާމުވެ ތަރާވީސް ނަމާދު ކުރައްވަ އެވެ.

"އިމާމު ކޯސް ފުރިހަމަވިއިރު، އޮތީ މި ރަށަށް [ހިންނަވަރަށް] އިމާމަކު ބޭނުންވެގެން ދެތިން ފަހަރަކު އިއުލާން ކޮށްފައި. ސެޓްފިކެޓް އޮތް އިމާމަކު ނުލިބިގެން ވަޒީފާ ހަމަނުޖެހިފައި އޮތީ. ދެން މި ރަށުގެ ގިނަ ބަޔަކާއި ކައުންސިލް އިދާރާ އިން އަޅުގަނޑުގެ ގާތު އެދުނީ އެކަމަށް ކުރިމަތިލާން،" މޫސަބެ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭރު އޮތް ގޮތުން ނަމަ، ތިން ވަނަ ފަހަރަށް އިއުލާން ކޮށްގެން ވެސް އިމާމަކު ނުލިބިއްޖެ ނަމަ ހިންނަވަރުގެ އެ ވަޒީފާ ކެންސަލްވާނެ އެވެ. އޭރުން، މިސްކިތުގެ އެ ވަޒީފާ ބަދަލުވާނީ ވަގުތީ ވަޒީފާއަކަށެވެ. މާލެއިން ހަމަޖެހެން އޮތް ވަޒީފާ ދޫކޮށްލައްވާފައި މޫސަ ރަށަށް ބަދަލުވީ ރަށަށް ޚިދުމަތް ކޮށްދެއްވުމުގެ ނިޔަތުގަ އެވެ.

ހިންނަވަރުގެ ބޮޑު މިސްކިތުގެ އިމާމު ކަމުގައި ހަތް އަހަރު ހޭދަކުރައްވާފައިވާ، މޫސަ އަކީ މި ރަށުގެ އެންމެން ލޯބިވާ، އިހްތިރާމް ކުރާ ބޭފުޅެކެވެ. އޭނާގެ ކައިވެންޏަށް މިހާރު ފިރިހެން ދަރިއަކު ވެސް ލިބިއްޖެ އެވެ. އެކަމަކު އަދިވެސް ކިޔެވުން ނިންމައެއް ނުލައްވަ އެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެން ތިން މީހުން، މިހާރު މި ކިޔަވަނީ ގައުމީ ޔުނިވާސިޓީގައި ބްލޮކް މޯޑަށް އިމާމު ޑިޕްލޮމާ. ނޮވެމްބަރު މަހުގެ ތެރޭގައި ނިމެނޭ،" މޫސަ ވިދާޅުވި އެވެ.

ތަފާތު، އަޖައިބެއް ފަދަ ތިންބެއިން!

ހަމައެކަނި ކޯސްތަކެއް ފުރިހަމަ ކޮށްލާފައި ނިންމާލައްވަނީކީއެއް ނޫނެވެ؛ އެކުގައި ހޭދަކޮށްފި މީހަކު އަޖައިބުވާ މިންވަރަށް އެ ބޭފުޅުންގެ މައުލޫމާތު ވެސް މުއްސަންޖެވެ.

އެކި ބޭފުޅުންގެ ހުނަރު ފެންނަނީ އެކި ކަންކަމުންނެވެ. މި ރަށުގެ ހުރިހާ ގެއެއްގެ ނަމާއި އެ ގޭގޭގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނާއި ވަރަށް ގިނަ މީހުންގެ ފޯން ނަމްބަރު ޝާޒްލީގެ ސިކުނޑީގައި އެބަ ހުއްޓެވެ. އެގޮތުން، 300 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ފޯން ނަމްބަރު ޝާޒްލީ ވިދާޅުވަނީ އެހާމެ އަވަހަށެވެ. ރަށުގެ އެތައް ސަތޭކަ ގެއެއްގައި ދިރިއުޅޭ ހުރިހާ އެންމެންގެ މައުލޫމާތު އޭނާގެ ސިކުނޑީ ގައި ވަނީ ރައްކާކޮށްފަ އެވެ. އެ މައުލޫމާތު ދަސްކުރެއްވީ، ޝާޒްލީ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، ސިޔާސީ މަސައްކަތުގައި، އިބޫ އަށް އެހީތެރިވާން ހިންނަވަރު އެމްޑީޕީ އޮފީހުގައި ކުރެއްވި މަސައްކަތުގެ ތެރެއިންނެވެ.

"އަޑު އަހައިގެން ދަސްވީ. ވަރަށް ގިނަ މީހުންގެ ފޯނު ނަމްބަރުތައް ވެސް އެނގޭ. ހިންނަވަރުގެ ގެއެއްގެ ނަން ބުނެފި ނަމަ އެނގޭނެ އެ ގޭގައި ދިރިއުޅޭ މީހުން ވެސް،" ޝާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.

ލޯފަން ބޭފުޅަކަސް، އަންނަ މަހު ބާއްވާ މި އަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ހިންނަވަރުގެ އެމްޑީޕީ އޮފީހުން ކުރާ މަސައްކަތުގައި ޝާޒްގެ ދައުރު ބޮޑެވެ. ރީ-ރަޖިސްޓްރޭޝަނާއި އެ ދާއިރާގެ ވޯޓު ހައްގުވާ މީހުންގެ މައުލޫމާތު ވަނީ އޭނާގެ ސިކުނޑީގަ އެވެ.

ހުސެއިން ޝަޔާޒް ކުރިން ޚާއްސަވީ ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާ އަށެވެ. ރާއްޖޭގެ ކުޅިވަރުތަކާއި ބޭރު ދުނިޔޭގެ ކުޅިވަރުގެ ތާރީޚު ހިތުދަހެވެ. ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާ އިން ކޮންމެ ސުވާލެއް ކުރިއަސް ވަގުތުން ޖަވާބު ދެއްވަ އެވެ. އެކަމަކު، އެ ދާއިރާ އަށް ވުރެ ބޮޑަށް މިހާރު ހުސައިންގެ ހުރިހާ ވަގުތެއް ދޫކޮށްލާފައި ވަނީ ދީނީ މައުލޫމާތު އެއްކުރުމަށެވެ. ދީނީ ކަންކަމަށް ސަމާލުކަން ދެއްވާއިރު، ބައެއް ހަދީސްތައް ވަނީ ހިތު ދަސްކުރައްވައިފަ އެވެ. އެއީ ހުސައިންގެ ކާމިޔާބީތަކުގެ ލިސްޓުން މިހާރު ފާހަގަކުރެވޭ ކަމެކެވެ.

ތިން ބޭފުޅުންގެ ވެސް އެންމެ ބޮޑު ހިތްހަމަޖެހުމަކީ، އާއިލާގެ ތެރޭގައި އޮންނަ ގާތް ގުޅުމެވެ.

"އެ ގުޅުމާ އެކު މިހާ ހިސާބަށް އާދެވުނީމަ ވަރަށް އުފާވޭ، ހިތްހަމަޖެހޭ،" ޝާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.

އަޅުގަނޑުމެން އިންޓަވިއުގައި ހޭދަކުރި ދޮޅުގަޑިއިރު އޮތީ، މަދުވެފަ އެވެ. މި ރަށުގެ ތާރީޚުން އެތައް ވާހަކައެއް ހިއްސާކޮށްދެއްވި އެވެ. މައުލޫމާތުން ފުރިފައިވާ، އެތައް ވާހަކައެއް ހިމެނޭ ޝައުގުވެރި ދިރިއުޅުމެކެވެ. އެއީ، ލޮލަށް ނުފެނުނަސް ކާމިޔާބީއާ ހަމައަށް ވާސިލްވެވިދާނެކަން ސާބިތުކޮށްދެއްވި ނަމޫނާ ތިން ބޭފުޅުންނެވެ. ހުރިހާ ގޮތަކުން ވެސް ޚާއްސަ އެވެ.