މީގެ 38 އަހަރު ކުރިން، ރާއްޖެއާ ގުޅޭ ގޮތުން ރިޕޯޓެއް ހަދަން މާލެ އައި، އެމެރިކާގެ ސީބީއެސް ނިއުސްގެ މަޝްހޫރު ނޫސްވެރިޔާ އަދި ޕްރެޒެންޓަރު މޯލޭ ސޭފާ ސިފަކުރި ގޮތުގައި ދިވެހިންނަކީ ހުރިހާ ގޮތަކުން ވެސް ނާޒުކު ބައެކެވެ. ރިޕޯޓުގައި އޭނާ ބުނިގޮތުގައި ރާއްޖޭގައި އެކަކު އަނެކަކަށް އެއްގޮތަކަށް ވެސް އަނިޔާއެއް ނުކުރެ އެވެ. އަދި ކުށްކުރުން މަދުކަމުން ޖަލެއްހާ ހިސާބު ވެސް ނުހުރެ އެވެ.
އޭނާ ރާއްޖެ ސިފަކުރީ އެއްގޮތަކަށް ވެސް ކުށެއް ނުފެންނަހާ ކުށް މަދު ގައުމެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ.
މިއީ މި ފަހުން، ދިވެއްސަކު ޔޫޓިއުބަށް އަޕްލޯޑްކޮށްފައިވާ އަދި މިހާރު ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ބާރަށް ދައުރުވަމުން އަންނަ ސީބީއެސްގެ "60 މިނިޓްސް، އޯވާޓައިމް" ޕްރޮގްރާމްގައި ސޭފާ، ދިވެހިން އަދި ދިވެހި ރާއްޖެ ކިޔައިދީފައިވާ ގޮތެވެ.
މި ރިޕޯޓުން މީގެ 40 ހަކަށް އަހަރު ކުރިން މާލެ އޮތް ގޮތް ވަރަށް ރަނގަޅަށް ފެނެ އެވެ. މާލޭގެ ބަނދަރުމައްޗާއި މުހިއްމު ބައެއް ތަންތަން ވީޑިއޯކޮށްފައި ހުރުމުން އެތަންތަން އޭރު އޮންނަ ގޮތް އެނގެ އެވެ.
ސޭފާގެ ރިޕޯޓު ފަށަނީ ރާއްޖެ އަކީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ވަރި ގިނަ ގައުމުގެ ގޮތުގަ އެވެ. އޭނާ ބުނިގޮތުގައި ބޭރުން އަންނަ މީހުންނަށް ދިވެހި އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުން އެހާ ރަނގަޅު އިރު، ރާއްޖޭގައި އެހާ ވަރި ގިނައީ ކީއްވެ ކަމެއް އެއްވެސް މީހަކަށް ނޭނގެ އެވެ. އެކަމަކު ކިތަންމެ ވަރި ގިނަޔަސް، ދިވެހިންނަކީ ހިތްހެޔޮ، އުފާވެރި ބައެއް ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ރިޕޯޓުގައި ބުނާ ގޮތުގައި އޭރު ރާއްޖޭގެ އާބާދީއަކީ 130،000 (މިހާރު، ތިން ލައްކައަށް ވުރެ ގިނަ) މީހުންނެވެ. އަދި ބައެއް މީހުންނަށް ކުޑަކޮށް އިނގިރޭސިން ވާހަކަ ދައްކަން އެނގޭ ކަމަށް ބުނެ އެވެ.
ރާއްޖެއަށް ޓޫރިޒަމް ތައާރަފްވިތާ އޭރު މާ ގިނަ އަހަރުތަކެއް ވެފައި ނުވާތީ، މާ ގިނަ ބަޔަކަށް ރާއްޖެއަކީ އޮންނަ ތަނެއް ކަމެއް ވެސް ނޭނގެ އެވެ. އެކަމަކު އިންޑިއާ އާއި ޕާކިސްތާނާއި ލީބިއާގެ އެމްބަސީ ރާއްޖޭގައި ހުންނަ ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ. ރާއްޖެއިން ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަ ހަމައެކަނި ޑިޕްލޮމެޓަކީ އދ. ގައި ހުންނަ މަންދޫބެއް ކަމަށް ވެސް ބުނެ އެވެ.
މި ފަދަ ރިޕޯޓަކަށް އެންމެ މުހިންމު ވާނީ ގައުމުގެ ވެރިންގެ އިންޓަވިއު ހިމެނުން ކަމަށް ވުމުން ދެން އޭނާ މަސައްކަތް ފަށަނީ އެ ކަމަށެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ދިޔައީ އޭރުގެ ރައީސަކަށް ހުންނެވި އިބްރާހިމް ނާސިރުގެ އިންޓަވިއުއެއް ހޯދަން މުލީއާގެ ކައިރިއަށެވެ. އޭރު ނާސިރު ހުންނެވީ ނޮވެމްބަރު 11 ގައި، ރާއްޖޭގެ ވެރިކަން މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމާ ހަވާލުކުރައްވަން ތައްޔާރުވެވަޑައިގެންނެވެ.
އިންޓަވިއުއަކަށް އެދިފައި އޭނާ ގޮސް އިންނަނީ، މުލީއާގެ ކުރިމަތީގައި ހުންނަ ހުކުރު މިސްކިތް ކައިރީ، މުންނާރުގެ ގާފޮޅު މަތީގަ އެވެ. އެކަމަކު އިރުގަނޑަކު މަޑުކުރި ފަހުން، ރައީސް އިންޓަވިއު ދޭން ދެކޮޅު ހެއްދެވި ކަމަށް އޭނާ ބުނެ އެވެ.
"ރައީސް ރިޕޯޓަރުންނާ ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަން ޖެހޭ ކަމަށް ދިވެހިން އަދި އިނގިރޭސިއަކުން ވެސް ލިޔެފައެއް ނޯވެ އެވެ. އެހެން ނޫނަސް، މާލޭގެ އެއްވެސް މީހަކު ސީބީއެސް އަދި 60 މިނިޓްސްގެ ވާހަކަ ދުވަހަކު ވެސް އަހާފައެއް ނުވާނެތާ އެވެ،" ރިޕޯޓުގައި ސޭފާ ބުނެ އެވެ.
ދެން އޭނާ ދަނީ، ރިޔާށީ އިންތިހާބުން ރައީސް ކަމަށް އިންތިހާބު ވެޑައިގެންފައިވާ އަދި، އޭރު ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓަރަކަށް ހުންނެވި މައުމޫނާ ބައްދަލުކުރަމް ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓްރީ އަށެވެ.
އޭނާ ދާ މަގުމަތީގައި ވަރަަށް ގިނަ މިނިސްޓްރީތައް ފެނެ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި "މިނިސްޓްރީ އޮފް ޖަސްޓިސް، ތެފްޓް ޓްރިއަލްސް ޑިވިޒަން،" އާއި ހޯމް މިނިސްޓްރީގެ ދަށުން ހިންގާ ސްޕޯޓްސް ޑިވިޒަނާއި ޑިޕާޓްމެންޓް އޮފް ބޯޓްސް، އެ ރިޕޯޓުގައި ދައްކާލަ އެވެ.
ސޭފާ ބުނިގޮތުގައި މާލޭގައި މިނިސްޓްރީއެއް ނުހުންނަ މަގަކަށް ނޭރޭނެ އެވެ. އެކަމަކު މިނިސްޓަރެއް ލޮލަށް ފެނުމަކީ ނާދިރު ކަމެކެވެ.
މައުމޫނާ ބައްދަލުކުރެއްވުމަށް އޭނާ ގޮސް މަޑުކުރަނީ ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓްރީ ދޮށުގަ އެވެ. އެކަމަކު އޮފީހުގައި ނޫޅުއްވާތީ އޭނާއަށް އެމަނިކުފާނާ ވެސް ބައްދަލުވާ ގޮތެއް ނުވެ އެވެ.
އެކަން އެންގުމަށް އޭނާއަށް މެސެޖް ހިފައިގެން ދިޔަ މީހާ ބުނަނީ މައުމޫން އޮފީހަށް ވަޑައިގަންނަވާނީ އަނެއް ދުވަހުގެ ހެނދުނު އަށެއް ޖަހާއިރު ކަމަށެވެ.
ސޭފާ ދެން މިސްރާބު ޖަހަނީ ބާޒާރު މައްޗަށެވެ. އޭރު ބާޒާރު މަތި އޮންނަ ގޮތް ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެ ރިޕޯޓުން ފެނެ އެވެ. މާލޭގެ ފަޅުގައި އަޅާފައި އޮތް ބޮއްކުރާތަކާއި ބާޒާރު މަތީގެ ހަލަބޮލިކަން އެ ރިޕޯޓުގައި ދައްކާލަ އެވެ.
ވެރިންގެ އިންޓަވިއުއެއް ނުލިބުމުން މާޔޫސްވެފައި ހުއްޓާ ދެން އޭނާއަށް އަޑު އިވެނީ، ލޯބިވެރިޔާ މަރާލައިގެން ބ. ފުޅަދުއަށް އަރުވާލާފައި ހުރި ޖަރުމަނުގެ ޒުވާނެއްގެ ވާހަކަ އެވެ.
ކުށް އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނެތް، މީހުން މަދު ގައުމެއްގައި މިއީ ވަރަށް ބޮޑު ހަބަރެއް ކަމަށް އޭނާ ދެކެ އެވެ. އެކަމަކު އެއަށް ވުރެ ބޮޑަށް އޭނާގެ ސަމާލުކަން ހޯދީ، މީހަކު މަރާލުމުން ވެސް ހުކުމެއްގެ ގޮތުގައި ރަށަކަށް އަރުވާލަން ނިންމި ނިންމުމެވެ.
ސޭފާ ދެން ދަތުރު ފެށީ އެ ޒުވާނާ ހޯދަން ފުޅަދުއަށް ދިޔުމަށެވެ.
ފުޅަދުއަށް އޭނާ ކީ ނަމަކީ "ފުރުޑު" އެވެ. "އަ ލޯންގް ވޭ ޓު ފުރުޑު"ގެ ނަމުގައި ވާ މި ރިޕޯޓު މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އަމާޒުކޮށްފައިވަނީ ވެސް އެ ވާހަކަ އަށެވެ.
ބޯޓެއްގައި ތިން ދުވަސް ދަތުރުކޮށްފައި އޭނާ ފުޅަދުއަށް ގޮސް 23 އަހަރުގެ އެ ޒުވާނާއާ ބައްދަލު ކުރެ އެވެ. (އެ ޒުވާނާގެ ވާހަކަ އެހެން ރިޕޯޓެއްގައި)
ރާއްޖެއާ ބެހޭ ގޮތުން އެހާ ތަފްސީލުކޮށް ބޭރުގެ އެއްވެސް މީޑިއާއަކުން އޭރު ރިޕޯޓެއް ތައްޔާރުކޮށްފައެއް ނުވެ އެވެ. އެހެންވެ، އޭރު މާލެ އޮތް ގޮތް މިހާރުގެ ޒުވާނުންނަށް ފެނުމުން ޝައުގުވެރިކަން ވީ ބޮޑެވެ. އަދި އޭރު ރާއްޖެ އޮތް ހާލަތާއި، މިހާރުގެ ހާލަތު އުޑާ ބިމާހާ ތަފާތުކަމުން ޔޫޓިއުބުން އެ ރިޕޯޓް ބަލާ މިންވަރު ފަތުއަޑު ކިޔާފައި ފެތުރެމުން ދަނީ އެވެ.
ރާއްޖެ އައިސް މި ރިޕޯޓު ތައްޔާރުކުރި ސޭފާ ވަނީ މި އަހަރުގެ މެދުތެރޭގައި މަރުވެފަ އެވެ.
