މުޅި ރާއްޖެ ސިއްސުވާލި ގަތުލަށް ފަހު ޖޯހިމް ހޯދީ ދިވެހި ލޯތްބެއް

މީގެ 40 އަހަރު ކުރިން، 1976 ގައި، މުޅި ރާއްޖެ ސިއްސުވާލީ މާލޭގެ ގެސްޓްހައުސްއެއްގައި ޖަރުމަނުގެ ޓޫރިސްޓަކު އޭނާގެ ލޯބިވެރިޔާ މަރާލި ހަބަރުންނެވެ. އަންހެންމީހާ އެހެން މީހަކާ ގުޅުން ބާއްވާ ކަމަށް ތުހުމަތުކޮށް، އޭނާގެ ގައިގެ އެކި ތަންތަނަށް ވަޅި ހަރައި މަރާލި އެ ހާދިސާ އިން ދިވެހިން ބިރުގަތީ އޭރު އެފަދަ ގަތުލްތައް ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނެތުމުންނެވެ.

އޭރު ރާއްޖޭގައި އެހާ ބޮޑެތި ކުށްތަކެއް ނުކުރެ އެވެ. އެހެންވެ، ޖޯހިމް ބްލަމް ކިޔާ 23 އަހަރުގެ އެ ޒުވާނާ އޭނާގެ ލޯބިވެރިޔާ މަރާލައިގެން އަދަބެއްގެ ގޮތުގައި ބ. ފުޅަދުއަށް އަރުވާލި ވާހަކަ އޭރު ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި މަޝްހޫރެވެ.

އެކަމަކު އަންނަ ޑިސެމްބަރު މަހު އެ ގަތުލަށް 40 އަހަރު ފުރޭއިރު، އޭނާ އަދިވެސް ރާއްޖޭގައި ދިރިއުޅޭތޯ އާއި އޭނާ ކޮބައިތޯ، މި ވާހަކަ އަލަށް އަޑުއަހާ ޒުވާނުންގެ ހިތަށްއަރާފާނެ އެވެ.

ޖޯހިމްގެ ނަން އަނެއްކާވެސް އާވާން ފެށީ އެ ދުވަސްވަރު ރާއްޖެ އައި އެމެރިކާގެ ސީބީއެސް ނިއުސްގެ މަޝްހޫރު ރިޕޯޓަރަކު ރާއްޖޭގައި އޭނާއާ ބެހޭ ގޮތުން ތައްޔާރުކުރި ވީޑިއޯ ރިޕޯޓެއް، ޔޫޓިއުބުގައި މި ފަހުން އާއްމުވުމާ ގުޅިގެންނެވެ.

ސީބީއެސްގެ "60 މިނިޓްސް، އޯވާޓައިމް" ޕްރޮގްރާމުގައި ރާއްޖެއާ ބެހޭ ގޮތުން ހެދި ރިޕޯޓް، ޖޯހިމްގެ ބަޔާ އެކު ގެނެސްދިނީ، މި އަހަރުގެ މެދުތެރޭގައި މަރުވި ނޫސްވެރިޔާ މޯލޭ ސޭފާ ފުޅަދުއަށް ދަތުރުކޮށްގެންނެވެ.

ބޯޓެއްގައި ތިން ދުވަހުގެ ދަތުރަކަށް ފަހު، ސޭފާ ފުޅަދޫ ގޮނޑުދޮށަށް ފޭބިއިރު، އެ ރަށުގެ މަދު ބަޔަކު ބަނދަރު މަތީގައި ތިއްބެވެ. ޖޯހިމް ކޮބައިތޯ ރަށު މީހެއް ކައިރީ ނާހަނީސް، އޭނާ ގޮސް ސޭފާއާ ސަލާމްކުރެ އެވެ. އޭނާ އޭރު ހުރީ މުންޑެއް އަނދެގެން ހުސް ގަޔާ އެވެ.

ސޭފާ ފުޅަދުއަށް ދިޔައީ 1978 ގެ ފަހުކޮޅު ކަމުން، ޖޯހިމް އެ ރަށަށް އަރުވާލާފައި ހުންނަތާ ދޮޅު އަހަރު ވެއްޖެ އެވެ. އޭރު އޭނާ ވަނީ އިސްލާމްދީން ގަބޫލުކޮށް، ނަން އިސްމާއިލް ޖޯހިމްއަށް ބަދަލުކޮށްފަ އެވެ. އަދި ދިވެއްސަކާ ކައިވެނިކޮށް، ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅި މުޅިން "ދިވެހި" ކޮށްލާފަ އެވެ.

ކުޑަ ކޮށިކަމާ އެކު އޭރު ވެސް އޭނާ ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ އުޅެ އެވެ.

ސޭފާ އޭނާގެ ހާލު އަހުވާލު އެހުމުން ރަނގަޅު ކަމަށް ބުނެފައި ދެން ބުނީ "އެމެރިކާ އާއި ޖަރުމަނާ ބަލާއިރު މިއީ ވަރަށް ތަފާތު ދިރިއުޅުމެއް ކަމަށާއި ޖަރުމަނުގައި މިނިވަނެއްގެ ގޮތުގައި އުޅުމަށް ވުރެ، އަރުވާލާފައިވާ މީހެއްގެ ގޮތުގައި ފުޅަދޫގައި އުޅެން މާހިތްހަމަ ޖެހޭ" ކަމަށެވެ.

"އަހަރެން ދެކެނީ މިއީ މިހާރު ނަސީބުވެރިއެއް ކަމަށް،" ޖޯހިމް ބުނެ އެވެ.

ދެން ސޭފާ އޭނާ ކައިރީ އެހީ މީހަކު މަރައިގެން އަރުވާލުމުން ރަށު މީހުން އޭނާއަށް ޝައްކުތައްކޮށް ބިރުން އުޅުނުތޯ އެވެ. އެ ސުވާލަށް ސީދާ ޖަވާބު ޖޯހިމް ނުދިން ނަމަވެސް އޭނާ ބުނީ ރަށަކަށް އަރުވާލައި، އެގޮތަށް ދިރިއުޅެން ލިބުމުން ބަންދުކޮށްފައި ހުރި މީހެއްގެ އިހުސާސް ނުކުރެވޭ ކަމަށެވެ.

އޭނާ ބުނި ގޮތުގައި ފުޅަދޫގެ ދިރިއުޅުން ވަރަށް ކަމުދެ އެވެ. އެރަށުގައި އޭރު އޭނާ ވަނީ ދޯނި ދުއްވާށާއި މަސް ބާނަން ދަސްކޮށްފަ އެވެ. ރާޒުވާ ފަދަ ބައެއް "އިނގިރޭސި" ކުޅިވަރުތައް ފުޅަދޫގެ މީހުންނަށް ދަސްކޮށްދިނުމުގެ ބަދަލުގައި އެ މީހުން އޭނާއަށް ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކަން ދަސްކޮށްދެ އެވެ.

ޖޯހިމް ބުނީ ސަރުކާރުން އޭނާ އަށް މާފުދީ މިނިވަންކުރިޔަސް އާއިލާ ކައިރިއަށް ޒިޔާރަތްކުރުމަށް ފަހު އަނބުރާ ފުޅަދުއަށް އަންނާނެ ކަމަށެވެ. އަދި އޭނާގެ މުސްތަގްބަލަކީ ފުޅަދޫ ކަމަށް އޭރު ވެސް އޭނާ ގަބޫލުކުރި އެވެ.

ޖޯހިމް މިހާރު ކޮބާ؟

ފުޅަދުއަށް އަރުވާލި އިރު އޭނާއަކީ އުމުރުން 23 އަހަރުގެ ޒުވާނެކެވެ. އެކަމަކު މިހާރު އޭނާއަކީ 63 އަހަރުގެ ކާފައެކެވެ. ޖޯހިމް މިހާރު ވެސް ކައިވެނިކޮށްގެން އުޅެނީ އޭރު ވެސް އިން މީހާއާ އެވެ. އެ ދެމަފިރިންނަށް ހަ ކުދިން ލިބިފައިވާއިރު ކާފަ ކިޔާ 11 ކުއްޖަކު ވެސް އެބަ ތިއްބެވެ.

މީޑިއާއާ އެއްވެސް ވާހަކަ ދައްކާކަށް މިހާރު އޭނާ ބޭނުމެއް ނުވެ އެވެ. "މިހާރު" ގެ ފަރާތުން ޖޯހިމްއާ ގުޅަން އެތައް ފަހަރަކު މަސައްކަތް ކުރި ނަމަވެސް އެކަން ކާމިޔާބުވާ ގޮތެއް ނުވި އެވެ. އެކަމަކު ޖޯހިމްގެ ދިރިއުޅުން އޭނާގެ އަންހެން ދަރިއަކު ވަނީ ކިޔައިދީފަ އެވެ.

ނޫހުގައި ނަން ނުޖަހަން އެދި ވާހަކަ ދެއްކި ޖޯހިމްގެ ދަރިފުޅު ބުނީ 40 އަހަރު ކުރީގެ އެ ހާދިސާގެ ވާހަކަ ބައްޕަ އެއްވެސް ވަރަކަށް ދަރިންނާ ހިއްސާނުކުރާ ކަމަށާއި އެ ވާހަކަތައް އެނގެން އެއްވެސް ކުއްޖަކު ބޭނުން ވެސް ނުވާ ކަމަށެވެ.

"އެއީ މާ ކުރިން ހިނގާފައިވާ ކަމެއް. އަދި ބައްޕަ އަކީ މިހާރު ބަދަލުވެފައިވާ މީހެއް. އެހެންވީމަ، އެ ވާހަކަތައް މިހާރު ދެއްކުމުގެ ބޭނުމެއް ނެތް،" ތިން ކުދިންގެ މަންމަ ބުންޏެވެ.

އިސްލާމުވުމުން ޖޯހިމްއަށް ސަރުކާރުން މާފުދިނެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ ފަހުން އޭނާ ޖަރުމަނަށް ނުދާކަމަށް ވެ އެވެ. އޭނާގެ ބޭބެއަކު ފުޅަދުއަށް ދިޔަ ތިން ފަހަރަކު ޒިޔާރަތްކުރި ކަމަށް ވެސް ވެ އެވެ.

ފުޅަދޫ ކައުންސިލްގެ އޮފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ ޖޯހިމްގެ ބޭބެ އެންމެ ފަހުން އޭނާއާ ބައްދަލުކުރަން ދިޔައީ 1990 އަހަރުގެ ފަހުކޮޅު އެވެ.

ޖޯހިމްގެ އަންހެން ދަރިފުޅު ބުނީ ބައްޕަގެ އާއިލާއާ މިހާރު އެއްވެސް ގުޅުމެއް ނޯންނަ ކަމަށާއި އެ މީހުން ދުނިޔޭގައި ތިބިކަމެއް ނުވަތަ ނެތްކަމެއް ވެސް ނޭނގޭ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ބައްޕަގެ އާއިލާ މީހުންނާ ބައްދަލުކުރާހިތްވާ ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.

"އެހެންވެ، ބޭބެގެ ނަން ހޯދައިގެން ފޭސްބުކުން ކަޒިންއެއް ނުވަތަ ފެމިލީ މީހެއް ވެސް ފެނޭތޯ ބަލަން. އެކަމަކު މިއަދާ ހަމައަށް އެއްވެސް މީހެއްގެ ހަބަރެއް ނުވޭ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

ޖޯހިމްގެ ދަރިން އޭނާއާ ވައްތަރު ނަމަވެސް، އޭނާއާ އެންމެ ވައްތަރީ ކާފަދަރިންނެވެ. އެގޮތުން ބައެއް ކާފަ ދަރިންގެ ހަމުގެ ކުލަ އާއި އިސްތަށިގަނޑު ހުންނަނީ ޖޯހިމްގެ ޔޫރަޕް ނަސްލާ އެއްގޮތަށެވެ.

މީހަކު މަރައިގެން އަރުވާލި ނަމަވެސް ޖޯހިމަކީ ފުޅަދޫގައި ގަދަރުވެރިއެކެވެ. އެންމެ ކުރިއްސުރެ ވަޑާމުގެ މަސައްކަތް ކުރި އެވެ. މިހާރު އޭނާ އެ ރަށުގައި ކުރަމުން އަންނަނީ، މުރަކަ ދިރުވާ އާލާކުރާ ކުންފުންޏެއްގެ ބައެއް ވެލްޑިން މަސައްކަތްތަކެވެ.

ކައުންސިލްގެ އޮފިޝަލް ވިދާޅުވީ ކުޑަ އަޅައިގަތުމެއް ހުއްޓަސް ޖޯހިމް ރީތިކޮށް ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ ކަމަށެވެ.

ފުޅަދުއަށް ޓޫރިސްޓުން ޒިޔާރަތްކުރެ އެވެ. އެއިން މީހަކަށް ޖޯހިމްގެ ހަބަރު އެނގުމުން އޭނާއާ ބައްދަލުކުރާ ކަމަށް ވެ އެވެ.

"މި ރަށަށް އަންނަ ބީރައްޓެހިން ވެސް ދާނެ އޭނާއާ ބައްދަލުކުރަން. ވަރަށް ރަހުމަތްތެރި މީހެއް އޭނާއަކީ،" އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ މަރުގެ ހާދިސާ އޭނާގެ ދަރިންނަށާއި ރަށުގެ ގިނަ ބަޔަކަށް އެނގޭ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް އެކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން މީހުން ސުވާލުކޮށެއް ނުހަދަ އެވެ. އަދި އޭނާ ވެސް އެ ވާހަކަ އެއްވެސް ވަރަކަށް ދައްކައިނޫޅޭ ކަމަށް އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ.

"ހިއެއް ނުވޭ އެއްވެސް މީހަކަށް އެނގޭނެހެން އޭނާ ސިލްވިއާ (ޖޯހިމްގެ ކުރީގެ ލޯބިވެރިޔާ) މަރާލީ ކީއްވެގެން ކަމެއް. އެ ވާހަކަ އޭނާ ދައްކާކަށް ބޭނުމެއް ނުވޭ،" އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ.

މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިން ޖޯހަމް ވަނީ "ހަވީރު" ން ނެރުނު "ހުވާސް" މަޖައްލާއަށް އެ ހާދިސާއާ ބެހޭ ބައެއް މައުލޫމާތު ދީފަ އެވެ. އޭރު ވެސް އޭނާ ބުނީ އެއީ އޭނާ އިސްލާމްވެ، ރަނގަޅު ދިރިއުޅުމެއް އުޅެން މަގުފަހިވި ހާދިސާއެއް ކަމަށެވެ.

ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ދިރިއުޅުމުގައި ވެސް ކުށްކުރެވެ އެވެ. އަދި އޭގެ ފަހުން ރަނގަޅުވެ، އުފާވެރި ދިރިއުޅުމަކަށް އެނބުރެ އެވެ. ޖޯހިމަކީ އޭގެ މިސާލެކެވެ. މިއަދު އޭނާގެ ހުރިހާ ވެސް އެއްޗަކީ އާއިލާ އާއި ރާއްޖެ އެވެ.