މީގެ 40 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިން ހައި ސީޒަންގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ ރިސޯޓެއްގެ އެނދު ވިއްކި އަގު ހަނދާން ހުންނާނީ ކިތައް މީހުންގެ ބާވަ އެވެ؟ އެ އަގު އެނގިއްޖެ ނަމަ ގިނަ މީހުން މިހާރު ހައިރާންވާނެ އެވެ. އެކަމަކު ހަގީގަތަށް ބުނާ ނަމަ އެ ޒަމާނަށް ބަލާއިރު އެއީ ނިސްބަތުން ބޮޑު އަގަކަށް ވެސް ވެދާނެ އެވެ.
ދުނިޔޭގެ އެންމެ މަޝްހޫރު މަންޒިލްތަކުގެ ތެރޭގައި މިހާރު ހިމެނޭ ރާއްޖޭގެ ބައެއް ރިސޯޓުތަކުގެ ކޮޓަރިއެއް 1976 ގެ ސީޒަންގައި ދެ މީހަކަށް، ހުރިހާ ވަގުތެއްގެ ކެއުމާ އެކު، ވިއްކީ ބޮލަކަށް އެންމެ 14 ޑޮލަރަށެވެ. އެންމެ މީހަކަށް ނަމަ 25 ޑޮލަރެވެ.
އެ ދުވަސްވަރު ރާއްޖޭގައި ޑޮލަރުގެ ރޭޓް ހުންނާނެ ކަމަށް ބެލެވެނީ 7ރ އިން ތިރީގަ އެވެ.
އޭރު ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް ބިނާވެފައި އޮންނަނީ ޔޫރަޕްގެ ފިނި މޫސުމުގެ ދުވަސްވަރާ އެވެ. ސީޒަން ނިމުމުން ދެން އަންނަނީ އޮފް ސީޒަން އެވެ. އެކަމަކު އޮފް ސީޒަންގައި ވެސް ދެ މީހަކަށް ކޮޓަރިއެއް ވިއްކީ ބޮލަކަށް 14 ޑޮލަރަށެވެ. އެންމެ މީހެއް ނަމަ، ސީޒަންގެ އަގަށް ވުރެ ކުޑަވެ، 20 ޑޮލަރަށް ލިބުނެވެ.
އެދުވަސްވަރު އެއާޕޯޓް ޓްރާންސްފާގެ ގޮތުގައި މީހަކަށް ޗާޖުކުރީ ކޮޅަކަށް އެއް ޑޮލަރެވެ.
މީގެ 45 އަހަރު ކުރިން 1972 ގައި ޓޫރިޒަމް ފެށުނީ ކ. ވިހަމަނާފުށި (ކުރުނބާ މޯލްޑިވްސް) އިންނެވެ. މިހާރު އެ ރިސޯޓަށް އެކަނި ބަލާލިޔަސް އެވްރެޖް ރޫމް ރޭޓަކީ ދުވާލަކަށް 600 ޑޮލަރެވެ. އެކަމަކު ހައި ސީޒަންގައި އެ ރިސޯޓުން ދެ މީހަކަށް، ހުރިހާ ވަގުތެއްގެ ކެއުމަކާ އެކު، ކޮޓަރިއެއް އޭރު ވިއްކީ ބޮލަކަށް 14 ޑޮލަރަށެވެ.
ކުރުނބާގެ ފަހުން ހުޅުވި ރިސޯޓުތަކުގެ ތެރޭގައި ބަނޑޮސް އައިލެންޑް ރިސޯޓާއި ވިލިނގިލި ރިސޯޓުގެ ރޭޓް ވެސް އުޅެނީ ގާތްގަނޑަކަށް އެއްވަރެއްގަ އެވެ. ނަމަވެސް ބަރޮހާއި ފުރަނަފުށި (މިހާރުގެ ޝެރެޓަން މޯލްޑިވްސް ފުލްމޫން ރިސޯޓް)ގެ ރޭޓްތައް އުޅުނީ ދެ މީހެއް ނަމަ ބޮލަކަށް، ފުލްބޯޑު 12.50 ޑޮލަރަށެވެ. އެންމެ މީހެއް ނަމަ 16.50 ޑޮލަރަށެވެ.
އޭރު ރާއްޖޭގައި ހިންގީ އެންމެ ދެ ޓޫރިސްޓް އެޖެންސީ އެވެ. އެއީ ކުރީގެ ރައީސް އިބްރާހިމް ނާސިރު އުފެއްދެވި ކްރެސެންޓް ޓޫރިސްޓް އެޖެންސީ އާއި ރާއްޖެއަށް ޓޫރިޒަމް ތައާރަފްކުރަން އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވި ކޮލިގޭ މުހައްމަދު އުމަރު މަނިކު (އެމްޔޫ މަނިކާއި) އެމްޑީޕީ ސަރުކާރުގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރުކަން ކުރެއްވި އަހުމަދު ނަސީމް ގުޅިގެން އުފެއްދެވި ނިއުމަން ޓޫރިސްޓް އެޖެންސީ އެވެ.
ޓޫރިޒަމްގެ އެހާރައި މިހާރު
އޭރުގެ ރިސޯޓްތަކުގެ ފެންވަރު ވެސް މިހާރުގެ ނިސްބަތަށް ބަލާއިރު ވަރަށް ދަށެވެ. ގިނަ ރިސޯޓުތަކުގައި ފީނަން ދިއުން ފިޔަވައި އިތުރު ހަރަކާތެއް ނޯވެ އެވެ.
ރިސޯޓުތަކުގެ އަގު އުފުލެން ފެށީ 1980ގެ އަހަރުތަކުގައި އާ ރިސޯޓުތައް ހުޅުވައި، ފެންވަރު މަތިވެ އާ ހިދުމަތްތައް ވެސް ތައާރަފްވާން ފެށުމާ އެކު އެވެ.
މިހާރު ރާއްޖޭގެ އާދައިގެ ގެސްޓް ހައުސްއެއްގެ ކޮޓަރިއެއް ވެސް ދުވާލަކަށް 50 ޑޮލަރަށް ނުވިއްކަ އެވެ. ޓޫރިޒަމްގެ ހައި ސީޒަންގައި ރާއްޖޭގެ ރިސޯޓުތަކުގެ އެވްރެޖް ރޫމް ރޭޓް އުޅެނީ 200 ޑޮލަރުން މަތީގަ އެވެ. އަދި އެންމެ މަތީ ފެންވަރުގެ ރިސޯޓުތަކުގެ އަގު ފެށެނީ ވެސް 500 ޑޮލަރުންނެވެ.
"އެ ޒާމާނުގައި ކޮޓަރި ވިއްކި އަގުތަކާ މިހާރާ އަޅައެއް ނުކިޔޭނެ. މިހާރު ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް އެއަށް ވުރެ އެތައް ގުނައެއް ފެންވަރު މަތިވެއްޖެ،" ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރަކު ވިދާޅުވި އެވެ.
"އޭރުގެ އެންމެ މަތީ ފެންވަރުގެ ރިސޯޓަށް ވުރެ މިހާރު އެންމެ އާދައިގެ ގެސްޓް ހައުސްތަކުގެ ފެންވަރު ވެސް އެތައް ގުނައެއް ރަނގަޅުވާނެ."
ވޭތުވެދިޔަ 45 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ކުރިއެރުންތަކެއް ހޯދައިފަ އެވެ. ހާއްސަކޮށް މިދިޔަ 25 ވަރަކަށް އަހަރު ދުވަހު އާ ރިސޯޓުތަކެއް ތައާރަފްވިއިރު އެއްގަމު ކޮޓަރިތަކުގެ އިތުރުން ޒަމާނީ ވަސީލަތްތަކާ އެކު ބޮޑެތި ވިލާތައް ވަނީ ފަޅުތެރެއަށް ފަތުރާލައިފަ އެވެ. އެއީ މުޅި ދުނިޔޭގެ ވެސް ސަމާލުކަން ލިބުނު ބަދަލެކެވެ. އެ ހިތްގައިމުކަން މިހާރު މިނަނީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ މަތީ ފެންވަރުގަ އެވެ.
އޭގެ އިތުރުން ވޯޓާ ސްޕޯޓްސްގެ ހަރަކާތްތައް ފުޅާވެ، ކަނޑު އަޑީގެ ރެސްޓޯރަންޓާއި ސްޕާ ފަދަ ތަންތަން ތައާރަފްކޮށް ހައިރާންވާ ފަދަ ކުރިއެރުންތައް ވަނީ ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީއަށް މި ވަނީ އައިސްފަ އެވެ.
"ރާއްޖޭގެ ރިސޯޓުތަކުގެ އަގުތައް އުފުލެން ފެށީ ޕްރައިވެޓް ޕޫލާ އެކު މޫދު ކޮޓަރި ފަދަ ލަގްޒަރީ ޓޫރިޒަމް ތައާރަފްވުމާ އެކު. އޭގެ ކުރިން ބީޗް ކޮޓަރިއެއް އާއްމުކޮށް ވިއްކާނެ 50 ވަރަކަށް ޑޮލަރަށް. ސީޒަން ތެރޭގައި އޭގެ ދެ ގުނަ ބޮޑުވޭ،" ކުރިން ވާހަކަދެއްކެވި ތަޖުރިބާކާރު ވިދާޅުވި އެވެ.
ކުރިން ނަމަ ޓޫރިސްޓުންގެ އަތުން މިހާރު ނަގާ ކަހަލަ ޓެކްސްތަކެއް ވެސް ނުނަގަ އެވެ. އޭރު ނަގަމުން އައީ ރިސޯޓުތަކުގެ ބިމު ކުއްޔާއި އެނދު ކުލި އެކަންޏެވެ. މިހާރު ރާއްޖޭގެ އާދައިގެ ގެސްޓް ހައުސްއެއްގައި އެއް ރޭ ނިދާ މީހަކު ވެސް ގްރީން ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ތިން ޑޮލަރު އަދި ސާވިސް ޗާޖުގެ ގޮތުގައި ފަސް ވަރަކަށް ޑޮލަރު [ރެއަކަށް 50 ޑޮލަރުގެ ރޭޓުން ކޮޓަރިއެއް ވިއްކާ ނަމަ] ޓީ ޖީއެސްޓީގެ ގޮތުގައި ހަ ޑޮލަރާ އެކު ޖުމްލަ 14 ޑޮލަރު ހަމައެކަނި ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ވެސް ދައްކަން ޖެހެ އެވެ.
