ފަސް މިނެޓް: މޮނިކޮން ޓެގް އުމަރުގެ ކަރަށް

މޮނިޓަކޮށް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގެ (މޮނިކޮން) ނިޒާމަކީ، ބޮޑެތި ކުށްތަކަށް ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހުންގެ ހަރަކާތްތައް ހުންނަ ގޮތް، ވަކި ކަހަލަ އާލާތެއް (ޓެގް) ބޭނުންކޮށްގެން ބަލައި ދެނެގަތުމުގެ ނިޒާމެކެވެ. އެއީ އެ މީހުން، ތަހުގީގަށް ހައްޔަރުކުރެވޭ ވަރަށް ހެކި ނެތުމުން ނުވަތަ ޝަރީއަތް ނިމެންދެން ހައްޔަރުކޮށްފައި ބައިތިއްބަން ނުފެންނަ ކަމަށް ކޯޓުން ކަނޑައަޅާ މީހުންގެ ހަރަކާތްތައް ހުންނަ ގޮތް ދެނެގަތުމަށް ކުރާ ކަމެކެވެ. ގާނޫނު އޮތް ގޮތުން، މީހެއްގެ ގައިގައި އެފަދަ ޓެގެއް އެޅުވޭނީ, ހޯމް މިނިސްޓަރުގެ އެދުމަކަށް ހައި ކޯޓުން ނެރޭ އަމުރަކަށެވެ. މި އުސޫލުން، މިހާތަނަށް ހައި ކޯޓުން ވަނީ 17 މީހެއްގެ މައްޗަށް މޮނިކޮން އަމުރު ނެރެފަ އެވެ. އެ 17 މީހުންގެ ފައިގައި ޓެގް އަޅުވައި، ފުލުހުން ދަނީ މޮނިޓަ ކުރަމުންނެވެ.

މޮނިކޮން އަމުރު ރައްދުވާ މީހުން ވަކި ވަގުތުތަކެއްގައި ގެއިން ބޭރަށް ނުވަތަ ވަކި ސަރަހައްދުތަކަކަށް ދިއުން މަނާކުރެވެ އެވެ. ފުލުހުން އަންގައިފި ނަމަ، އަމުރު ރައްދުވާ މީހާ ދިރިއުޅޭ ތަނުގައި އުޅޭ އެހެން މީހުންގެ ނުވަތަ އުޅޭނެ މީހުންގެ މަޢުލޫމާތު ފުލުހުންނަށް ދޭން ޖެހެ އެވެ. މިނިސްޓަރުގެ ހުއްދަ ނެތި މާލޭން ބޭރަކަށް ނުދެވެ އެވެ. އެ މީހެއްގެ މާލީ އަދި މުވާސަލާތީ މުއާމަލާތްތަކާއި މުދާ ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގެ ބާރު ފުލުހުންނަށް ލިބެ އެވެ. އެ މީހުންގެ ހަށިގަނޑުގައި ނުވަތަ ދިރިއުޅޭ ތަނުގައި ޓެގް ހަރު ކުރެވިދާނެ އެވެ.

ޓެރަރިޒަމް މަނާކުރުމުގެ ގާނޫނު އޮތް ގޮތުން، ވަކި ކަހަލަ ކުށްތަކެއް ކުރަން އުޅޭ ކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހެއްގެ މައްޗަށް ވެސް އަދި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން އެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ތަހުގީގެއް ނުވަތަ ޝަރީއަތެއް ހިންގަމުންދާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ވެސް އަމުރެއް ނެރެވިދާނެ އެވެ. ހޯމް މިނިސްޓަރު ހައި ކޯޓުގައި އެދިވަޑައިގަތަސް، އެ މީހަކަށް ތުހުމަތުކުރާ ކަމެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށްފައިވާ އިންޓެލިޖެންސް ރިޕޯޓެއް އަދި ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހާގެ ޖިނާއީ ކުށުގެ ރެކޯޑެއް ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރާ އެއްވެސް އިދާރާއެއްގައި ނެތިއްޔާ މޮނިކޮން އަމުރެއް ނުނެރެވޭނެ އެވެ.

ގޭންގުތަކާއި ގުރޫޕްތަކަކީ އެއްވެސް ސަރުކާރެއްގެ އަތް ނުފޯރާ ބަޔަކަށްވާ އިރު، ފުރަތަމަ މޮނިކޮން އަމުރާ އެކު ވެސް ސުވާލުތަކެއް އުފެދުނެވެ. މި ކަންތައް ކިހާ ދުވަހަކަށް ދެމިގެންދާނެ ހެއްޔެވެ؟ ވަކި ބައެއްގެ މައްޗަށް މޮނިކޮން އަމުރެއް ނެރެން ހުށަހަޅައިފިއްޔާ، އެ އަމުރު ނެރެދޭނެ ހެއްޔެވެ؟

އެ ސުވާލުތަކުގެ ޖަވާބު މިހާރު މި ދަނީ ލިބެމުންނެވެ. މޮނިކޮން އަމުރު ނެރެން ފެށިތާ ހަތަރު މަސް ވީ އިރު، އެ އަމުރު ނެރުމަށް ގާނޫނުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އުސޫލުތައް މިވަނީ ބޮލާލައި ޖަހައިފަ އެވެ. ގާނޫނުގައި ކޮންމެ ގޮތަކަށް އޮތަސް، ކޯޓުންނާއި ސަރުކާރުން އަމަލުކުރާ ތަން މިހާރު ފެންނަނީ އެހެން ގޮތަކަށެވެ. މޮނިކޮން އަމުރަކަށް އެދި ހޯމް މިނިސްޓަރު ފޮނުއްވާ ހުށަހެޅުން ހައި ކޯޓަށް ލިބޭތާ 24 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި، އަޑުއެހުމެއް ބާއްވައި، އެ އަމުރު ނެރުމާ މެދު ގޮތެއް ނިންމުން ކޯޓުގެ މައްޗަށް ގާނޫނު ލާޒިކުރެ އެވެ.

ނަމަވެސް މި މަހު ކުރީކޮޅު ހަތް މީހެއްގެ މައްޗަށް މޮނިކޮން އަމުރެއް ނެރެދިނުމަށް އެދި ކޯޓަށް ހުށަހެޅިތާ 24 ގަޑިއިރު ފާއިތުވެގެން ދިޔަ އިރު ވެސް، އަދި މިއަދާ ހަމައަށް ދެ ހަފުތާ އަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސް ވީ އިރު ވެސް ހައި ކޯޓުން އެކަމާ ބެހޭ އަޑުއެހުމެއް ނުބާއްވަ އެވެ. އެންމެ ފަހުން މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު، ރައީސް ޔާމީން މިވަނީ މޮނިކޮން އަމުރަށް އެދުމުގެ ބާރު ހޯމް މިނިސްޓަރުގެ އަތުން ނަންގަވައި، ހަތަރު މެމްބަރުންގެ ކޮމިޓީއަކާ ހަވާލުކުރައްވައިފި އެވެ. އެހެންކަމުން މޮނިކޮންގެ މިސްރާބު ބަދަލުވެއްޖެ ކަމަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ވަރަށް ކަންތައް މި ދަނީ ތިލަވަމުންނެވެ.

މޮނިކޮން އަމުރަށް އެދުމަށް، ގާނޫނުގައި ވަކި އިޖުރާއާތުތަކެއް ކަނޑައަޅައި ވަކި މީހަކާ އެ މަސްއޫލިއްޔަތު ހަވާލު ކޮށްފައިވަނިކޮށް، އެއާ ޚިލާފަށް އަމަލު ކުރުމަކީ ގާނޫނާ ޚިލާފުވުން ނޫން ބާވަ އެވެ! މޮނިކޮން އަމުރަކަށް އެދޭތާ ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި އެއާ މެދު ހުކުމެއް އިއްވުން ކޯޓުގެ މައްޗަށް ގާނޫނުން ލާޒިމްކޮށްފައިވާ އިރު، އެ މުއްދަތުގައި އެކަން ނުކުރުމަކީ، ގާނޫނާ ޚިލާފުވުން ނޫން ބާވަ އެވެ!

ދައުލަތުގެ ބަންޑާރަ ނާއިބާއި ލީގަލް އެފެއާޒް މިނިސްޓަރާއި އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު، މި ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބު ދެއްވަން ޖެހެ އެވެ. ގާނޫނުއަސާސީ އާއި ގާނޫނުތަކަށް އަމަލުކުރަން ޖެހެނީ އާދައިގެ ރައްޔިތުން އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. ދައުލަތުގެ އެންމެ މަތީ ވެރިޔާ އާއި ޝަރުއީ ކޯޓުތަކާއި ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުން ވެސް ގާނޫނުތަކަށް ފުރިހަމަ އަށް އަމަލުކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ. ޝަރުއީ ކޯޓެއް ކަމަށް ވިޔަސް، އިސްލާމް ދީނުގެ އަސްލަކާ ޚިލާފު ނުވާ ގޮތުގެ މަތިން އޮތް ގާނޫނަކަށް ވިއްޔާ ފުރިހަމަ އަށް އަމަލުކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ.

މޮނިކޮންގެ މައްސަލަ އެންމެ ފަހުން ހޫނުވެގެން ދިޔައީ، ޓެގް އަޅުވާފައި ހުރި މީހަކު ވަކި ސިޔާސީ ޕާޓީއަކަށް މާ މުހިންމު ވެގެންނެވެ. ހޯމް މިނިސްޓަރު އުމަރު ނަސީރު ވިދާޅުވާ ގޮތުން ނަމަ، މިހާރު ޓެގް އަޅުވަމުން ދަނީ ގޭންގުތައް މައިތިރި ކުރުމަށް ސަރުކާރުން ފަށާފައިވާ ސިލްސިލާގެ ތެރެއިންނެވެ. އެހެން ކަމަށްވާ ނަމަ، ވަކި ޕާޓީއަކަށް މުހިންމުވެގެން އެ އުޅޭ މީހަކީ ވެސް ކޮންމެވެސް ގޭންގެއްގެ މީހަކަށް ވަނީތާ އެވެ.

ކޯޓުގައި އެދުމުން ވެސް މޮނިކޮން އަމުރު ނުނެރެދިން ހަތް މީހުންނަކީ ވެސް ކޮންމެވެސް ސިޔާސީ ބޭފުޅެއްގެ ހަރަކާތްތަކަށް މާ މުހިންމު ބައެއް ކަމަށް އަޑުތައް އިވެ އެވެ. އެ ފަދަ އަމުރަކަށް މިނިސްޓަރު އެދިވަޑައިގަތުމުން ވެސް، ގާނޫނުން ލާޒިމްކުރާ މުއްދަތުގައި ކޯޓުގައި އަޑުއެހުމެއް ނުބޭއްވުމުން، އެ ހަތް މީހުންގެ "ބުރަދަން" ވަޒަން ކުރެވެ އެވެ.

މި ކަންތައް މި މަގުން ހިނގައި ދިޔުމުން ގަބޫލުކުރެވުނީ ހޯމް މިނިސްޓަރު ޓެގް އަޅުވަން ބޭނުންވާ މީހުންގެ ތެރޭގައި "ޓެގް އަޅުވައިގެން ނުވާނެ" މީހަކު ނުވަތަ ބަޔަކު އެބަ ތިބި ކަމެވެ. ވަކި ޕާޓީއަކަށް މުހިންމުވާ މީހެއްގެ ފައިގައި ޓެގެއް އަޅުވައި، އޭނާ އުޅޭނޫޅޭ ގޮތް ބަލަމުންދާ ނަމަ އެއީ އެ ޕާޓީ އަށް ބޮޑު ކަމަކަށް ވާނެތާ އެވެ. އަދި އަމުދުން އެއީ ސަރުކާރާ ގުޅިފައިވާ ޕާޓީއެއް ނަމަ މައްސަލަ ވަކިން ބޮޑުވާނެތާ އެވެ.

މޮނިކޮން އަމުރުގެ ދަށުން ބައެއް މީހުންގެ ފައިގައި ޓެގް އެޅުވުމުން ސޯޝަލް މީޑިއާގަޔާއި ވައިބާ ގްރޫޕްތަކުގައި މިނިސްޓަރު އުމަރަށް ފުރައްސާރަކޮށް މަލާމާތް ރައްދުކުރަން ފެށި އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ވައިބާ ގުރޫޕެއްގައި އެކަކު ބުނެފައިވަނީ ޓެގް އަޅުވަންވީ ހޯމް މިނިސްޓަރު އުމަރު ނަސީރުގެ ފައިގައި ކަމަށެވެ.

އާޚިރުގައި ކަންތައް ވެގެން އެ ދަނީ ވެސް އެ ބުނި ގޮތަށެވެ. މޮނިކޮން އަމުރު ނެރުމުގައި ހޯމް މިނިސްޓަރަށް ލަފާ ދެއްވުމަށް ރައީސް އެކުލަވައިލެއްވި ކޮމިޓީ ވެގެން އެ ދިޔައީ، މިނިސްޓަރު އުމަރު ނަސީރުގެ ކަރުގައި އެޅުވި މޮނިކޮން ޓެގަކަށެވެ.

އުމަރުގެ އިތުރުން ދެ މިނިސްޓަރަކާއި ޕޮލިސް ކޮމިޝަނަރުގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ކޮމިޓީއަކުން ނިންމައިގެން ނޫނީ މޮނިކޮން އަމުރަކަށް ނޭދެވޭ ގޮތަށް ހަމަޖެއްސުމުން، ގޭންގުތަކާއި ގުރޫޕްތަކުގެ މެމްބަރުންގެ ތެރެއިން، ހޯމް މިނިސްޓަރު ފަހައި ދުވަނީ ކޮންކޮން ބައެއްގެ ފަހަތުން ކަން ރައީސް ޔާމީނަށް ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ އެވެ.

މި ކަމުގައި ކިތަންމެ ވަރަކަށް އުމަރަށް ފުރައްސާރަކޮށް ނުބައިމީސް ކުރި ކަމުގައި ވިޔަސް، އެ މީހުންގެ ފައިގައި ޓެގް އެޅުވުމަކީ މިނިސްޓަރު އުމަރު ކުރައްވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިނިސްޓަރަކީ ރައީސްގެ މައްޗަށް ހުންނަވާ ބޭފުޅެއް ނޫނެވެ. މިނިސްޓަރަކީ ރައީސްގެ ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކުރައްވާ ބޭފުޅަކަށް ވާ އިރު، މޮނިކޮން އަމުރުގެ ދަށުން ބަޔަކު ފައިގައި ޓެގް އެޅުވިތާ ހަތަރު މަސް ވެގެން ދިޔައިރު، އެކަމާ ދެކޮޅަށް ރައީސް ފިޔަވަޅެއް ނޭޅުއްވުމުން އެނގެނީ، އެ މީހުންގެ ފައިގައި ޓެގް އަޅުވާފައިވަނީ ރައީސްގެ ސިޔާސަތާ އެއްގޮތަށް ކަމެވެ.

ރައީސްގެ ސިޔާސަތާ ދިމާ އިދިކޮޅަށް އަމަލުކުރައްވާ ވަޒީރަކު އެ މަގާމުގައި ބެހެއްޓެވުމަކީ، ރައީސަކު ކުރައްވާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި އަމުދުން މާޒީގައި ކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު، ރައީސް ޔާމީނާ އެކަށީގެންވާ ކަމެއް ވެސް ނޫނެވެ. އެކަމަކު ވެސް އާންމުން ހަމަ ގަބޫލުކުރަންވީ، ޓެގް އެޅުވުމަކީ ރައީސް ޔާމީންގެ ސިޔާސަތާ ދެކޮޅަށް މިނިސްޓަރު އުމަރު ކުރައްވާ ކަމެއް ކަމަށް ހެއްޔެވެ؟