ޑިމޮކްރަސީއޭ ކިޔައިގެން މި ސަރުކާރުން ކޮންމެ ވާހަކައެއް ދެއްކިޔަސް، އެ ވާހަކަ ގަބޫލުކުރާނެ ކަމެއް ނެތެވެ. ޑިމޮކްރަސީއާ މުޅިން ދެކޮޅު އެތައް ބައިވަރު އަމަލުތަކެއް މި ސަރުކާރުން ވަނީ ހިންގައިފަ އެވެ. އޭގެ ތަފުސީލުތަަކަށް ދިއުމުގެ މާ ބޮޑު ބޭނުމެއް ނެތެވެ. މާލޭގެ މަގުތަކުގައި އެއްވުންތަކާއި މުޒާހަރާތައް ނެތުމަކީ، ގައުމުގެ އަމާންކަން އޮތް މިންވަރު ދައްކައިދޭ ކަމެއް ކަމަށް ދޭހަވާ ގޮތަށް ޚުދު ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީން ވިދާޅުވި ހިސާބުން، ރާއްޖޭގެ ޑިމޮކްރަސީ މަރުވެއްޖެ ކަމަށް ޚުދު އަޅުގަނޑަށް ވެސް އިހުސާސް ކުރެވުނެވެ.
ހަގީގަތަކީ ރައްޔިތުންނަށް ލިބިފައިވާ އަސާސީ އެންމެ ބޮޑު ހައްގު ބޭނުން ކުރަން ހުރަސްތައް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމެވެ. އެއީ ޚިޔާލު ފާޅު ކުރުމުގެ މިނިވަންކަމެވެ. އެއްވެ އުޅުމާއި ހަޅުތާލު ކުރުމާއި ދުލާއި ގަލަމުން ޚިޔާލު ފާޅު ކުރުމުގެ މިނިވަންކަމަށް ސަރުކާރުން ތަކުރާރުކޮށް އަރައިގަންނަ ކަން އެއީ އިތުރަށް ދެއްކުމުގެ ބޭނުމެއް އޮތް ވާހަކައެއް ވެސް ނޫނެވެ. މާލޭގައި މުޒާހަރާއެއް ކުރާ ނަމަ، ޓްރެފިކަށް ދަތިވާ ވާހަކަ ދައްކައިގެން އެކަން ހުއްޓުވުމަކީ މިކަހަލަ ޒަމާނެއްގައި މީހުން ހިނިފަޅައިގެން ދާނެ ވާހަކައެކެވެ. މިކަހަލަ ތާކުންތާކު ނުޖެހޭ އުޒުރުތައް ފެންމަތި ކޮށްގެން ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ އެއްވުންތައް ހުއްޓުވާނެ ކަމަށް ފުލުހުން އިއުލާންކޮށް އަދި އެ އެއްވުންތައް ހުއްޓުވާފައި ވެސް އެބަހުއްޓެވެ.
މިކަން ދަނީ ތަކުރާރުވަމުންނެވެ. ފަހަރަކަށް ވުރެ ފަހަރެއް ގޯސްވަމުންނެވެ. އެއްވުންތަކަކީ ސަރުކާރު ވަރަށް ބިރުގަންނަ އެއްޗަކަށް ވެއްޖެ އެވެ. މިގޮތަށް ގޮސް، މީގެ އެތަކެއް އަހަރު ކުރިން އޮތް ހާލަތަށް ރާއްޖެ ނުދާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަމެއް މިހާރަކު ނެތެވެ. ޚިޔާލު ފާޅު ކުރުމުގެ މިނިވަންކަމާއި މުޒާހަރާ ކުރުމުގެ މިނިވަންްކަމަކީ މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިން ވަރަށްް ގިނަ ބަޔަކު ބިރު ކަނޑާލައިގެން ހޯދާފައިވާ މިނިވަން ކަމެކެވެ. އެ މިނިވަންކަން ވަރަށް ރަނގަޅަށް ޕްރެކްޓިސް ކުރަމުން އަންނަނިިކޮށް މިއޮއް ސޮއްސާލަނީ ސިޔާސީ "އަޅުވެތިކަމުގައި" ކަސްތޮޅު އެޅިފައި ތިބި ދުވަސްވަރަކަށެވެ. އެއީ ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމުގެ ވެރިކަމުގެ ފަހު ދުވަސްކޮޅު، މިހާރު މިއޮތް ޚިޔާލު ފާޅު ކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ހޯދަން ގުރުބާން ވަަމުން އައި ދުވަސްކޮޅަށެވެ.
ރައީސް މައުމޫނަށް ކުރިމަތިވެ ވަޑައިގަތް ސިޔާސީ ފިއްތުންތަކާ އެކު 2004ގެ ޖޫންގައި އިސްލާހީ އެޖެންޑާއެއް އިއުލާން ކުރެއްވި އެވެ. އެ އެޖެންޑާގައި އެ މަނިކުފާނު އިއުލާން ކުރެއްވި އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ ޚިޔާލު ފާޅު ކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ހައްދެއް ނެތި ދޫކޮށްލުމެވެ. އެ އެޖެންޑާއާ އެކު، އެ ފުރުސަތަށް ބަލަބަލައި ތިބި ސިޔާސީ މީސްމީހުން ބައްދަލުވުންތައް ބާއްވަން ފެށި އެވެ. ސްކޫލުތަކާއި އާންމު އެހެނިހެން ހޯލްތަކުގައި ވެސް ސިޔާސީ ފޯރަމްތައް ބޭއްވި އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ މަޝްހޫރުވެގެން ދިޔައީ "މިނިވަން ބަހުސް"ގެ ސިލްސިލާ އެވެ.
މި މިނިވަން ބަހުސް ވެގެން ދިޔައީ ސަރުކާރަށް ކެތްވާ ވަރަށް ވުރެ މާ ގަދަ ދިލައެއް ނެގި އެއްޗަކަށެވެ. ރާއްޖޭގައި އޭރު ތިއްބެވި ސަރުކާރާ ދެކޮޅު ހުރިހާ އެންމެންހެން ގޮސް، އެ ޖަލްސާތަކުގައި ސަރުކާރު އަލިފުން ޔާ އަށް "އޮރިޔާން" ކޮށްލި އެވެ. ނަތީޖާއަކަށް ވީ މައުމޫން ހުޅުއްވައިލެއްވި މިނިވަންކަން އަނބުރާ ގެންދެވުމެވެ. މިނިވަން ބަހުސް ހުއްޓުވާލުން ސަރުކާރަށް މަޖުބޫރު ކަމަކަށް ވެއްޖެ އެވެ. އެހެންވެ ސްކޫލުތަކާއި އާންމު މައިދާންތައް ސިޔާސީ ކަންކަމަށް ދޫނުކުރަން ސަރުކާރުން ނިންމި އެވެ. މިހާރު ދައްކަ ކަހަލަ އެކި އުޒުރުތައް ދައްކަން ފެށި އެވެ. އުފެދިފައިވާ ނުތަނަވަސްކަން ބޮޑުވެ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުގެ ރުޅިގަނޑު އިންތިހާ އަށް ގަދަވި އެވެ.
އެއްދުވަހަކު ކުއްލިއަކަށް މާލޭގެ މަގުތަކުން ފެނުނީ، މިނިވަން ބަހުސް އިންތިޒާމު ކުރުމުގައި އިސްކޮށް އޭރު ހަރަކާތްތެރިވި އެކަކު ކަމަށްވާ އިސްމާއިލް އާސިފް (އާސިއްޕެ)ގެ 33 ވަނަ އުފަންދުވަހުގެ ޕާޓީގެ ދައުވަތު ކާޑުތަކެކެވެ. މި ވާހަކަ ވަރަށް ތަފުސީލުކޮށް، މުހަންމަދު އަބްދުﷲ ޝަފީގުގެ "ދިވެހިރާއްޖެ ޑިމޮކްރަސީ އަށް ކުރި ދަތުރު" ގައި ލިޔެފައި ވެ އެވެ.
"ޖަމާލުއްދީން ސްކޫލަށް ގިނަ ބަޔަކު ޕާޓީ އަށް ދިޔަ ވަގުތު އެ ޕާޓީ ކުރި އަށް ގެންދިއުމަށް ސްކޫލުގެ ފަރާތަކުން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ހުރަސް އެޅި އެވެ. ކުރިން ހުއްދަ ހޯދައިގެން ސްކޫލު ހޯލް ކުއްޔަށް ހިފައިގެން މި ޕާޓީ ބޭއްވުމުގެ އިންތިޒާމުތައް ކުރި ނަމަވެސް، ޕާޓީ ކުރި އަށް ގެންދިޔަ ނުދިނުމަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން ސްކޫލަށް އަންގަވާފައިވާ ކަމަށް ސްކޫލުގެ މެނޭޖްމަންޓުން ވިދާޅުވި އެވެ،" އެ ފޮތުގައި ވެ އެވެ.
ހަގީގަތުގައި، އުފަންދުވަހުގެ ޕާޓީއެއްގެ ގޮތުގައި ބޭއްވީ ސިޔާސީ އެއްވުމެކެވެ. އެކަމަކު ބާތުޑޭ ޕާޓީއެއްގެ ކުލަޖެހިގެންނެވެ. ކޭކު ވެސް ފެޅި އެވެ. ލަވަ ވެސް ޖެހި އެވެ. ހަގީގަތުގައި އެއީ އާސިއްޕެގެ އުފަން ދުވަހެއް ނޫނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، ހޯލު ހިފީ ސިޔާސީ ޖަލްސާތައް ބާއްވާނެ ތަނެއް ނުދޭތީ، ބާތުޑޭ ޕާޓީގެ ނަމުގަ އެވެ. ކޭކުގައި އޮތީ "ޑިކްޓޭޓާ" ޖަހައިފަ އެވެ. ހޯލުގައި ހުރީ "ޔެ އަންދާ ގާނޫނުހޭ" ކިޔާ ހިންދީ ލަވައެއް ޖަހައިފަ އެވެ.
މި ހިސާބަށް އޭރު ކަންތައްތައް ދިޔައީ، ހުޅުވިފައި އޮތް މިނިވަންކަމެއް ސަރުކާރުން ހިފެހެއްޓި ހިސާބުންނެވެ. މިހާރު މިއޮތީ ހަމަ އެ ދުވަސް އައިސްފަ އެވެ. މާލޭގައި ސިޔާސީ ޕާޓީގެ އެއްވުންތަކާއި ޖަލްސާތައް ބާއްވަން މިހާރު ތަނެއް ހޯދުމަކީ ވުމަށް ވުރެ ނުވުން ގާތް ކަމެކެވެ. މިހާރު މި އުޅެނީ އިއްތިހާދުގެ ޖަލްސާއެއް ބާއްވަން ވެސް ހުއްދަ ނުލިބިގެންނެވެ. އިއްތިހާދުން ބުނަނީ، އާސިއްޕެގެ ބާތުޑޭ ފަދައިން ކޮންމެ ގޮތެއް ހަދައިފައި ވިޔަސް ބާއްވާނެ ކަމަށެވެ.
މިއީ، 2004 ގެ އެ ހާދިސާ ހިނގިތާ 12 އަހަރު ފަހެވެ. އޭގެ ފަހުން ވަރަށް ގިނަ ކަންކަން ބަދަލުވެއްޖެ އެވެ. އޭރު ނެތް މިނިވަންކަން ގާނޫނުއަސާސީގައި މިހާރު ކަށަވަރުވެއްޖެ އެވެ. އަދި، އޭގެ ފަހުން އެތައް ސަރުކާރެއް ބަދަލުވި އިރު ވެސް، ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުން ބޭނުންވެއްޖެ ހިނދެއްގައި އެއްވުންތަކާއި ޚިޔާލު ފާޅު ކުރުމަށް މާލެ އިން ތަންތަން ދީ، ފުލުހުން ގޮސް ޓްރެފިކް ވެސް ބަލަހައްޓައިދެމުން އަ އެވެ. ކޮންމެ ބަޔަކު ޖަލްސާ ބާއްވަން ވިޔަސް އެކަމަށް އެއިން އެއްވެސް ސަރުކާރަކުން ހުރަހެއް ނާޅަ އެވެ. އެއީ ރަޖިސްޓްރީވެފައިވާ ބައެއްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯއެއް ވެސް ނުބަލަ އެވެ. މި ސަރުކާރުގެ ފުރަތަމަ ދުވަސްކޮޅު ވެސް ކަން ހިނގީ ހަމަ މިފަދައިންނެވެ.
އެކަމަކު މިހާރު އެކަން ބަދަލުވެއްޖެ އެވެ. ޚިޔާލު ފާޅު ކުރަން ހުއްދަ ނަގަން ޖެހޭ ހިސާބަށް ކަންކަން ހިނގައްޖެ އެވެ. ތަންތަން ދޫނުކުރުން އެއް ފަރާތުގައި ބާއްވާފައި، މާލޭގައި މުޒާހަރާ ކުރުން ވެސް މި ވަނީ މަނާވެފަ އެވެ. މުޒާހަރާ ކުރާނެ އެއްވެސް ތަނެއް ނެތެވެ. ހުސް ބިމެއްގައި ވެސް ނުކުރެވެ އެވެ. ގްރީން ޒޯނު ނޫން ތަނެއް މާލެއަކު ނެތެވެ. އާންމުންނަށް އުނދަގޫ ނުވާ ތަނެއް ނެތެވެ.
ގާނޫނުއަސާސީ ހަދާފައި އޮތީ އެ ހުރިހާ ކަމަކަށް ވެސް ވިސްނައިގެންނެވެ. އާންމުންނަށް އުނދަގޫ ވިޔަސް، ޚިޔާލު ފާޅު ކުރުމަކީ ކިހާ މުހިންމު ކަމެއްކަން އެ ގާނޫނުއަސާސީގައި ކަށަވަރު ކޮށްދެނީ އެހެންވެ އެވެ. ގާނޫނުއަސާސީގައި އެ މާއްދާ ހިމެނިފައި އޮތީ، މިނިވަން ކަމަކީ ގުރުބާނެއް ވެގެން ނޫނީ ނުލިބޭނެ ކަމެއް ކަމަށް ވާތީ އެވެ.
