ޑރ. އައިޝަތު ޝިހާމް އެންމެ ޒިންމާ ބޮޑު ގޮނޑީގައި

އަނިޔާ އަށް އިންސާފު ނުލިބުމުގެ ޝަކުވާ ބޮޑެވެ. ހައްގުތައް ކަށަވަރު ނުވުމުގެ މާޔޫސްކަން އެބައޮތެވެ. ނިޒާމަށް އޮތް އިތުބާރު ގެއްލި ރައްކާތެރިކަން ލިބުމުގެ އުއްމީދު ގެއްލިފައި ތިބި މީހުން ވެސް މަދެއް ނޫނެވެ;

އެއް މިނިސްޓްރީއަކަށް ބަލާ ނަމަ ސަރުކާރުގެ އެންމެ ޒިންމާ ބޮޑު ގޮނޑީގައި ޑރ. އައިޝަތު ޝިހާމް އިންނެވީ މި ހުރިހާ ކަމެއް އެނގިވަޑައިގެން ހުންނަވަ އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ ހުރިހާ ދާއިރާއަކުން ވެސް ފެންނަން ހުރި މައްސަލަތަކުގެ ހައްލު ހޯދޭނެ ކަމަށެވެ.

މި ވާހަކައަށް އޮތް އިތުބާރަކީ އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރަކަށް ހުންނެވިއިރު އެ ދާއިރާ އަށް ގެންނެވި ހެޔޮ ބަދަލުތަކެވެ. އެ އިތުބާރު ސޯޝަލް އެންޑް ފެމިލީ ޑިވެލޮޕްމަންޓް މިނިސްޓްރީ އަށް ހޯދޭނެ ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

މި ފަހަރު އެންމެ ބޮޑު އަމާޒަކީ, މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި, އެ މިނިސްޓްރީއާ ހިސާބުން އެކަކު ވެސް ނާއުއްމީދުކޮށް ނުލުމެވެ.

"އަޅުގަނޑު ކިޔެވި އެއްޗަކީ ވެސް މިއީ. ކިޔާފައި އޮތްހާ ރިސާޗަކުން ވެސް ފެންނަ އެއްޗަކީ މިއީ. ކުރިން ތައުލީމީ ދާއިރާގައި އުޅުނު ކަމުގައި ވިޔަސް މި ކަހަލަ މަސައްކަތްތަކެއް ހުރީ އާއިލާތަކާ އެކު ކުރެވިފައި. ހަމަ އާއިލާއެއް ރައްކާތެރިކުރުމަށް އެހެން ނޫނީ ހަރުދަނާކުރުމަށް އެހެން ނޫނީ އުފާވެރިކަމާ ހަމައަށް ގެންދަން ކުރެވިފައި ހުރި މަސައްކަތްތައް," މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

"މިކަމަކީ [މި މިނިސްޓްރީގެ ޒިންމާގެ ތެރޭގައި މި ހިމެނެނީ] ވެސް އެއް ކަމެއް ގާތްގަނޑަކަށް. އެހެންވެ އަޅުގަނޑަށް ވަރަށް އުއްމީދު އެބައޮތް. ހައްލު ހޯދޭނެ."

މުޖުތަމުގައި ތިބި އެންމެ އަޅާލުން ބޭނުންވާ މީހުންނާއި އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންނާއި އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންނާއި ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ މީހުން ހިމެނޭހެން ވަރަށް ގިނަ ދާއިރާތަކެއް ހިނގާނީ މިނިސްޓަރުގެ ބެއްލެވުމުގެ ދަށުންނެވެ.

މިނިސްޓަރު އާއިޝަތު ޝިހާމް ދެއްވި ޔަގީންކަމަކީ އެހީއަށް ނުވަތަ ރައްކާތެރިކަމަށް އެދިގެން އެ މިނިސްޓްރީގެ ދޮރުން އެތެރެވާ މީހަކު މާޔޫސްވެގެން އެނބުރި ދާން ނުޖެހޭނެ ގޮތަށް ކަންކަން ހައްލު ކޮށްދެއްވާނެ އެވެ. ވަށައިޖެހޭ ހައްލެއް ހޯދަން ވަގުތުކޮޅެއް ނެގިޔަސް އިތުބާރުކުރެވޭ ތަނަކަށް އެ މިނިސްޓްރީ ހަދަން ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދެއްވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

އައިޝަތު ޝިހާމް ވިދާޅުވީ އެ މިނިސްޓްރީގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައިވާ ކޮންމެ ދާއިރާއަކުން ވެސް އެންމެ އަވަހަށް ހައްލުކުރަން ޖެހޭ ކަންކަން ދެނެގަނެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.

1433: ހައްލު ފަށާނީ ޖަވާބުދާރީވުމުން

މިނިސްޓަރު ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި އެންމެ ބޮޑު އެއް މައްސަލައަކީ ހިދުމަތަށް އެދޭ މީހުންނަށް ޖަވާބުދާރީނުވެވުމެވެ. ހައްލު ހޯދާ ނަމަ ކަންބޮޑުވުންތައް އަޑު އަހައި ޖަވާބުދާރީވެ މަގު ދައްކައިދޭން ޖެހޭ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

"އަޅުގަނޑަށް ގަބޫލުކުރެވެނީ ރައްޔިތުންނާ ގާތުން މަސައްކަތް ކުރުމާ އެކު ހިދުމަތަށް ބޭނުންވާ މީހުންނަށް ވީހާ އަވަހަކަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޖަވާބުދާރީވެވޭ ކަމަށް ވަންޏާ ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތައް ލުއިވެގެންދާނެ. މީހުންގެ ފަރާތުން އިވޭ އެއް ވާހަކައަކީ ސަރުކާރު އޮފީސްތަކުން ފޯނު ނުނަގާ ވާހަކަ. ހަމަ އެގޮތަށް މި މިނިސްޓްރީން ވެސް ގުޅައިގެން ވެސް ފޯނު ނުނަގާ ވާހަކަ," މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އައިޝަތު ޝިހާމް ވިދާޅުވީ އެ މިނިސްޓްރީން ކަންކަމުގެ ހައްލު ފަށާނީ ޖަވާބުދާރީވުމާ ހަމައިން ކަމަށެވެ. ވީހާވެސް އަވަހަށް ފަސޭހަކަމާ އެކު އެ މިނިސްޓްރީގެ އެހީއަށް އެދެވޭނެ 1433 ހޮޓްލައިން މި ހަފުތާގައި ފަށަން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ.

މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އަމާޒަކީ އެ ނަމްބަރަށް އަންނަ ހުރިހާ ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ހައްލު ހޯދައިދިނުމެވެ. ހުރިހާ ކޯލްތައް ސުޕަވައިޒްކޮށް ފެބުރުއަރީ މަސް ފެށެންވާ އިރަށް ހޮޓްލައިނަށް އަންނަ އެންމެ ކޯލަކަށް ވެސް ޖަވާބު ނުދެވިގެން ރައްޔިތަކު ޝަކުވާ ކުރަން ނުޖެހޭނެ ގޮތަށް ކަންކަން އިންތިޒާމް ކުރައްވާނ ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ރައްޔިތަކު ކަންބޮޑުވެގެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ގުޅުއްވާ އިރަށް ވަގުތުން ޖަވާބު ދެވެންޏާ ވެސް ވަރަށް ބޮޑެތި ލުއިތަކެއް އަންނާނެ," އައިޝަތު ޝިހާމް ވިދާޅުވި އެވެ.

ފޮސްޓަރިން ޕްރޮގްރާމަށް ބަދަލުތަކެއް: "ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް އާއިލާއެއް"

ދައުލަތުގެ ޒިންމާގެ ދަށުގައި އާއިލާތަކާ އެކަހެރިކޮށް އެކަނިވެރި ދިރިއުޅުމެއްގައި މިހާރު ވެސް 100 އަށް ވުރެން ގިނަ ކުދިން އެބަތިއްބެވެ. ބަންދުވެ ތިބުމަކީ އެ ކުދިންނަށް އޮތް އެންމެ ރަނގަޅު ހައްލަށް ނުވާތީ ފޮސްޓަރިންގެ ތެރެއިން އާއިލާތަކާ ހަވާލުކުރުމުގެ މަސައްކަތް މިނިސްޓްރީން ކުރެ އެވެ.

އެކަމަކު މިހާތަނަށް އެންމެ އެދެވޭ ނަތީޖާއެއް ނުނެރެވެ އެވެ.

ބައެއް ކުދިންނާ އާއިލާތަކުން ހަވާލުވިޔަސް އެއީ ނިސްބަތުން ވަރަށް މަދު ޕަސެންޓެކެވެ.

މިނިސްޓްރީން މިހާރު މަސައްކަތް ފަށާފައި ވަނީ ފޮސްޓަރިން ޕްރޮގްރާމަށް ބަދަލުތަކެއް ގެނެސް އެ މިނިސްޓްރީގެ ބެލުމުގެ ދަށުން ކޮންމެ ކުއްޖަކު ވެސް އާއިލާއެއްގެ ތެރޭގައި އުޅުމުގެ މަގު ފަހިކޮށްދިނުމަށެވެ.

މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ އެ ބަދަލާ އެކު އެ ކުދިންނަށް ރަނގަޅު މުސްތަގުބަލެއް ލިބޭނެ ކަމަށް ކުރެއްވޭ އުއްމީދު ބޮޑު ކަމަށެވެ.

ހުޅުމާލޭގައި ދައުލަތުން ކުދިން ބަލަހައްޓާ "ފިޔަވަތީގައި" ތިބި ބައެއް ކުދިންނާއި ރަށްރަށުގެ މަރުކަޒުގައި ތިބި ކުދިން ގެންދަން ޝައުގުވެރިވާ އާއިލާތަކުން ހުށަހަޅަމުން އަންނަ ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

"އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުދިން އާއިލާއެއްގެ ތެރޭގައި ބޮޑުވާން ފުރުސަތު ލިބުނީމަ ވެސް ވަރަށް ބޮޑު ހައްލުތަކެއް އަންނާނެ. އެއީ އެ ކުދިން ދެން މުޖުތަމައަށް ނުކުންނަ އިރު އެ ކުދިން ވާނީ މުޖުތަމައުގެ އެހެން މީހުންނާ ގުޅިގެން އުޅެވޭ ކަހަލަ ހުނަރުތަކާއި ސިފަތަކެއް ލިބިގެންވާ ކުދިންނަށް,"

ފޮސްޓަރިންގެ ތެރެއިން އާއިލާތަކާ ހަވާލުކުރާ ކުދިންނަށް އެހެން ކުދިންނެކޭ އެއްގޮތަށް އުޅެވޭނެ ގޮތްތައް މިނިސްޓްރީން މެދުވެރިވެގެން ފަހިކޮށްދޭނެ އެވެ. އާއިލާތަކާ ހަވާލުކުރާ ކުދިންނަކީ އިތުރަށް އަޅާލުން ބޭނުންވާ ކުދިން ކަން މުޖުތަމައުން ދަނެގަނެ އެހީތެރިކަން ދޭން މިނިސްޓަރު އެދިވަޑައިގަތެވެ.

"ކުއްޖަކު ގެންދަން އާއިލާއަކުން ޝައުގުވެރިވާ ހިސާބުން އެ ކުއްޖަކާ އެ އާއިލާއެއް މެޗްކުރުމުގެ މަސައްކަތް އަޅުގަނޑުމެން ފަށާނަން. އޭގެތެރޭގައި އެ އާއިލާއަކަށް ބޭނުންވާ ތަމްރީނެއް ނުވަތަ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމުގެ ކަމެއް ވިޔަސް އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް ގެންދާނަން. ހަވާލުކުރެވޭ ހިސާބުން ވެސް މިނިސްޓްރީ އާއި އެ އާއިލާއަކާ ގުޅިގެން ކުއްޖާ ބަލަހައްޓަމުން ގެންދާނީ," މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

ތައުލީމާއި ވޮކޭޝަނަލް ކަންކަމުގައި ވެސް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭނެ އެވެ.

ދިވެހިންނަކީ ކުދިން ދެކެ ލޯބިވާ އެކަކު އަނެކަކަށް އަޅާލާ ބައެއް ކަން ފާހަގަކުރައްވައި މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ އާއިލާއެއްގެ ތެރޭގައި ހުރެގެން ކުއްޖަކު ބޮޑުވުމަކީ ހުރިހާ ގޮތަކުން ބަލާ ނަމަ ވެސް ވަރަށް ބޮޑު ފައިދާއެކެވެ.

މަރުކަޒުތަކުގައި ތިބި މުވައްޒަފުންނަށް ތަމްރީންތަކެއް

މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ދައުލަތުން ބަލަހައްޓާ މަރުކަޒުތަކުގައި ތިބި މުވައްޒަފުންނަށް އިތުރު ތަމްރީންގެ ފުރުސަތު ފަހިކޮށްދޭން ޖެހެ އެވެ. މޯލްޑިވްސް ނެޝަނަލް ޔުނިވާސިޓީއާ ގުޅިގެން ސޯޝަލް ވޯކާ ކައުންސެލިންގެ ދާއިރާ އިން އެޑްވާންސް ސެޓްފިކެޓާއި ޑިޕްލޮމާ އާއި ޑިގްރީ ޕްރޮގްރާމްތަކެއް ފަށަން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ.

"އެއީ މަރުކަޒުތަކުގައި ތިބި މީހުންނަށް އެތާ ތިބެގެން ކިޔެވޭނެ ގޮތަށް. މި އުއްމީދުކުރަނީ 100 އަށް ވުރެން ގިނަ މީހުންނަށް މި ޕްރޮގްރާމްގެ ތެރެއިން ތަމްރީން ދެވޭނެ ކަމަށް," މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އެމްއެންޔޫގެ މި ކޯސްތައް ކުދިން ތިބި މަރުކަޒުތައް ހުންނަ ރަށްރަށުގައި ކުރިއަށް ގެންދާނެ އެވެ.

އެންމެ ކުރީގައި ރައްކާތެރިކަން

މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ކޮންމެ ދާއިރާއަކަށް ބެލި ނަމަވެސް އެންމެ ބޮޑު މަސައްކަތްތަކެއްކުރަން ޖެހިފައި އޮތީ ރައްކާތެރިވުމަށް ކަމަށެވެ. ރާއްޖޭގެ އާބާދީ ބެހިފައި އޮންނަ ގޮތުން އެކަކު އަނެކަކަށް ދަންނާތީ އެންމެން އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރަން ފަށައިފި ނަމަ ހައްލު ހޯދުމަކީ އުނދަގޫ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

މިސާލެއް ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވީ އާބާދީ މަދު ރަށެއްގައި މީހަކު އަނިޔާއަށް ހުށަހެޅޭ ނަމަ ނުވަތަ ހައްގެއް ގެއްލޭ ނަމަ އެކަން ވަށައިގެން ތިބޭ މީހުންނަށް ކޮންމެވެސް ގޮތަކުން އެނގޭ ކަމަށެވެ. އެ މީހަކަށް ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭން ފަށަން ޖެހޭ ހިސާބަކީ އެއީ ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އިހުމާލުވުމުގެ ބަދަލުގައި އަޅާލުމާއި އޯގާތެރިކަން އިސްކުރަން ޖެހޭ ކަން ފާހަގަކުރައްވައި މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ އަނިޔާއެއް ލިބިދާނެހެން ހީވާ މީހުން ރައްކާތެރިކުރުމަކީ އެންމެން ގުޅިގެން ކުރާ ކަމަކަށް ހެދުމުގެ ވިސްނުން އަށަގަންނަވަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ.

އެކަމުގައި މިނިސްޓްރީއަށް ދެވެން އޮތް ހުރިހާ އެއްބާރުލުމެއް ދެއްވާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން މިނިސްޓަރު ދެއްވި އެވެ.

"ކުޑަކުއްޖަކަށް ވިޔަސް ބޮޑު މީހަކަށް ވިޔަސް އަނިޔާއެއް ލިބިއްޖިއްޔާ އެއީ އަނބުރާ ގެންދެވޭނެ އެއްޗެއް ނޫން. މުޅި އުމުރަށް އެ ހިތްދަތިކަމާ އެކު އުޅޭނީ. އެހެންވީމަ އަޅުގަނޑުމެން ކުރަން މި ޕްލޭންކުރާ މަސައްކަތަކީ ރަށްތަކުގައި ކައުންސިލްތަކާއި މުޖުތަމައުގެ އެންމެންނާ ގުޅިގެން ދަތިކޮށް އުޅޭ އާއިލާތައް ފާހަގަކޮށް ރަށު ލެވެލްގައި ވެސް ކަމެއް ދިމާވުމުގެ ކުރިން އެ މީހުންނަށް ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުން," މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

ފެމިލީ ޑިވެލޮޕްމަންޓް މިނިސްޓްރީން މިހާރު ވެސް ހިންގާ އިޖުތިމާއީ ބަދަހި މަދަދުވެރިން (އިބަމަ) ޕްރޮގްރާމް ހުރިހާ ރަށްތަކެއްގައި ފުޅާކުރަން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ.

އިބަމަ ކުރިއަށް ގެންދަނީ ހާއްސަ އެހީތެރިކަމެއް ބޭނުންވާ ނުވަތަ އެ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެދާނެ ފަދަ ކުޑަކުދިންނާއި ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ މީހުންނާއި އަންހެނުންނާއި އާއިލާތައް ފާހަގަކޮށް ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީގެންނެވެ. އިބަމަ މަދަދުވެރިންގެ ތެރޭގައި އެ ރަށެއްގެ ސަރުކާރުގެ ހުރިހާ އިދާރާތަކާއި ރައްޔިތުން ތަމްސީލްވާނެ އެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެން ރެސްޕޮންޑްކުރާނަން. ފޯނަކުން ވިޔަސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ދޮރާ ހަމައަށް ރީޗް ވެއްޖިއްޔާ އެ މީހުން އެހެން ތަންތަނަށް ދާން ނުޖެހޭ ގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން އެ މީހުން ބަލަހައްޓާނަން. އެގޮތަށް ތައްޔާރުވަމުން މި އަންނަނީ," މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ރައްޔިތުންނާ ގާތުން ހިދުމަތް ކުރެވުން މިއީ އަޅުގަނޑަށް ވަރަށް ބޮޑު ޝަރަފެއް. މި މިނިސްޓްރީގައި ތިއްބެވީ ވަރަށް ގާބިލް މިކަމުގައި ނަތީޖާ ނެރެދެވޭނެ ޓީމެއް. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން ކުރާ މަސައްކަތުން ނަތީޖާ ނެރެ އިތުބާރު ކުރެވޭ ތަނަކަށް މިތަން ހެދޭތޯ މަސައްކަތް ކުރާނަން."