މި މުވައްޒަފުންނަށް "ރޯޅި ބޭލުން"، އިންސާފެއް ނޫން!

ސިވިލް ސާވަންޓުން އަބަދުވެސް ކުރާ ޝަކުވާއަކީީ މިއެވެ؛ މުސާރަ ބޮޑެއް ނުކުރެ އެވެ. މުޅިން ވެސް ބަލަނީ ލިބޭ އެތިކޮޅު އުނިކުރެވޭތޯ އެވެ. ސިވިލް ސާވިސް ހަރުދަނާ ކުރަން، ސަރުކާރުން އަޅަން ފެށި ފިޔަވަޅުތަކާ އެކު އަނެއްކާވެސް މި ޝަކުވާގެ އަޑު ގަދަވެއްޖެ އެވެ. ސިވިލް ސާވިސް ގަވާއިދުގެ ތަންތަންކޮޅު އިސްލާހުކޮށް، ގެންނަމުންދާ ބަދަލުތަކާ މެދު މުވައްޒަފުން ހިތްހަމައެއްނުޖެހެ އެވެ. އެއީ އިންސާފުން އަޅާ ފިޔަވަޅުތަކެއް ކަމަށް ވެސް ގިނަ ބަޔަކު ގަބޫލެއް ނުކުރެ އެވެ.

ފުރަތަމަ ބަދަލު ގެނައީ އިތުރު ގަޑީގެ މަސައްކަތް ކުރާ އުސޫލަށެވެ. ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ވެސް ފަހުކޮޅު ދައުލަތުގެ ބަޖެޓަށް އަންނަ ތާށިކަމާ އެކު، ހަރަދު ކުޑަކުރަން އަޅާ ފިޔަވަޅުތަކުގެ އެންމެ ކުރީގައި އޮންނަނީ ސިވިލް ސާވިސް މުވައްޒަފުން އިތުރު ގަޑި ނަގާ އުސޫލު ހަރުކަށި ކުރުމެވެ. ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ސާކިއުލާއަކުން މި އަހަރު ވެސް މި ބަދަލު ވަނީ ގެނެސްފަ އެވެ. އެއަށް ފަހު ދެން ނިންމީ، ސަރުކާރުގެ ރަސްމީ ގަޑީގައި އަމިއްލަ ކަންކަމުގައި ބޭރުގައި އުޅޭ ސިވިލް ސާވިސްގެ މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ އުނިކުރާށެވެ. މިގޮތަށް ނިންމީ، އެޓާނީ ޖެނެރަލް އޮފީހުގެ ލަފަޔާ ވެސް ހިލާފަށެވެ.

މުސާރަ އުނިކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީ އަށް އޭޖީ އޮފީހުން ދިން ލަފާގައި ވާ ގޮތުން މުވައްްޒަފުންގެ މުސާރައިން އުނިކުރެވޭނެ ހާލަތްތައް ވަޒީފާއާ ބެހޭ ގާނޫނުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާއިރު އެ ނޫން ހާލަތެއްގައި މުސާރައިން އުންޏެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ.

އޭގެ ފަހުން ދެން ނެރުނު ސާކިއުލާގައި ބުނެފައި ވަނީ، ސިވިލް ސާވިސްގެ މެދު ފަންތީގެ މަގާމުތަކުން ފެށިގެން މަތީގެ މުވައްޒަފުުންގެ ތެރެއިން ޑިޕްލޮމާ ސެޓްފިކެޓް ހާސިލްނުކުރާ މުވައްޒަފުން ވަޒީފާ އިން ވަކި ކުރާނެ ކަމަށެވެ. އެ މުވައްޒަފުންނަށް މިހާރު ވަނީ ޑިޕްލޮމާ ހަދަން މުއްދަތެއް ދީފަ އެވެ.

މިއީ، ވެސް ސިވިލް ސާވިސްގައި މަސައްކަތް ކުރާތާ އެތައް ދުވަހެއް ވެފައިވާ މީހުންގެ ބޮޑު ޝަކުވާއެކެވެ. ސިވިލް ސާވިސް މުއައްޒަފުންގެ ތައުލީމީ ފެންވަރު ވަކި ވަރެއްގައި ހިފެހެއްޓުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ސިޔާސީ މަގާމުތަކާއި ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތަކުގައި އެފަދަ ޝަރުތެއް ނެތި ސިވިލް ސާވިސްގައި ކުޑަ މުސާރައަކަށް މަސައްކަތް ކުރާ މުވައްޒަފުންނަށް މި އުނދަގޫ ޖެއްސުމަކީ އެ މީހުންނަށް ގަބޫލުކުރަން ފަސޭހަ ކަމަކަށް ނުވެ އެވެ.

ދައުލަތުގެ ބަޖެޓު ތާށިވާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ހުރިހާ "ރޯޅިއެއް" ބާލާތަން ފެންނަނީ ސިވިލް ސާވަންޓުންގެ މުސާރަ އަށެވެ. ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުގައި ވެސް ބަޖެޓް ތާށިވެގެން އެ ފައިސާ ހަމަޖެއްސީ ސިވިލް ސާވިސް މުވައްޒަފުންގެ މުސާރައިންނެވެ. އެއީ ގޯހެއް ކަން ގަބޫލުކޮށް، އެބައި އިޔާދަކޮށްދިނީ މި ސަރުކާރުންނެވެ. އެކަމަކު އެކަން އެގޮތަށް ކޮށްދިނުމަށް ފަހު، ސަރުކާރުން މިހާރު އަމަލުކުރަމުން ދަނީ މުވައްޒަފުންނަށް އަނެއްކާވެސް މާޔޫސްކަން ލިބޭ ގޮތަށެވެ.

މުސާރަ ބޮޑު ނުކުރާތާ އެތައް އަހަރެއް!

ސިވިލް ސާވިސްގައި ގާތްގަނޑަކަށް 23،000 މުވައްޒަފުން މަސައްކަތް ކުރާއިރު އެ މީހުންގެ މުސާރަ ނިސްބަތުން ކުޑަ އެވެ. ސިވިލް ސާވިސްގައި މަސައްކަތް ކުރާ އެންމެ އާދައިގެ މީހަކަށް މަހަކު 5،000ރ. ނުލިބެ އެވެ. އެންމެ ކުޑަވެގެން 10،000ރ. ގެ މުސާރައެއް ވެސް ގެއަށް ގެންދަން ލިބެނީ ޑިގްރީ ފެންވަރުގެ މުވައްޒަފުންނަށެވެ. މިއީ، އެކި މިނިސްޓްރީތަކަށް އައްޔަންކޮށްފައިވާ، ސިޔާސީ މަގާމްތަކުގައި ތިބި މީހުންނާ އަޅާބަލާއިރު ވެސް ވަރަށް ބޮޑު ފަރަގެކެވެ. މި ސަރުކާރުން މިނިސްޓްރީތަކަށް އައްޔަން ކޮށްފައިވާ ކޯޑިނޭޓަރުންގެ މުސާރަ އުޅެނީ ވެސް 15،000-20،000ރ. އާ ދެމެދުގަ އެވެ. ސިވިލް ސާވިސްގައި މަސައްކަތް ކުރާތާ 20 އަހަރު ވެފައިވާ މުވައްޒަފުންނަށް، އެކި އެލަވަންސްތަކާއި އިތުރު ގަޑީގެ ފައިސާ އެއްކުރިޔަސް އެވަރު ނުޖެހޭނެ އެވެ.

"ފުލުފުލުގައި ފިޔަވަޅު އަޅަން ޖެހޭނީ ސިވިލް ސާވަންޓުންގެ ހާލަތު ބަލާފައި. މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ ބޮޑު ނުކުރާތާ އެތައް ދުވަހެއް މިވަނީ. މި ޝަކުވާ އަޑު އަހާނެ ބަޔަކު ނެތް. ކޮންމެ ފަހަރަކު ވެސް ބަލަނީ ލިބޭ އެތިކޮޅު ވެސް ނުދީ ވޭތޯ،" މިނިސްޓްރީއެއްގައި މަސައްކަތް ކުރާ މުވައްޒަފަކު ބުންޏެވެ.

"ހަގީގަތަކީ މުސާރަ ބޮޑު ނުކުރަން ސަރުކާރަށް އެތައް އުޒުރެއް ދެއްކޭ. އެކަމަކު ފަތިފައްޗަށް ސިޔާސީ މަގާމްތައް އުފައްދައި ބޮޑެތި މުސާރަ ދޭނެ ފައިސާ ބަޖެޓުގައި ހުރޭ."

ސިވިލް ސާވަންޓުންގެ މުސާރަ ކުޑަކަމުން، އެ މީހުންނަށް ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް ބޯނަސްއެއް ދޭން 2014 ވަނަ އަހަރު ސަރުކާރުން ނިންމި އެވެ. ބޯނަސް ދޭން 2014 އިން ފެށިގެން ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުގައި ހިމެނި ނަމަވެސް އެ ފައިސާ ދެވުނީ އެންމެ ފަހަރަކު އެވެ. އެ ފަހަރު ސިވިލް ސާވިސްގެ 13،000 މުވައްޒަފަކަށް ބޯނަސް ފައިސާކޮޅު ލިބުމަކީ އެ މީހުންނަށް ވަރަށް ބޮޑު ހިތްހަަމަޖެހުމެކެވެ. އެކަމަކު ބަޖެޓު ނެތިގެން އެކަން ވެސް ވަނީ ހުއްޓިފަ އެވެ.

ސިވިލް ސާވިސް އަށް ދިމާވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ ސިވިލް ސާވަންޓުންގެ މުސާރަ އާއި އިނާޔަތްތައް ކުޑަވުން ކަމަށް ސިިވިލް ސާވިސް ކޮމިޝަން (ސީއެސްސީ) އިން ވެސް ގަބޫލުކުރެ އެވެ. މި މައްސަލާގައި، ސަރުކާރާ ވާހަކަ ދައްކަމުން އަންނަ ކަމަށް ތަކުރާރުކޮށް ބުނި ނަމަވެސް މިހާތަނަށް ހައްލެއް ނުހޯދުނެވެ.

ސިވިލް ސާވިސްގެ މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ ބޮޑުކުރަން މި ސަރުކާރުން ވެސް ދެއްކިހާ ހުވަފެންތައް ވީ "ބިލާހަކަށެ"ވެ. މުސާރަ ބޮޑުކުރުމުގެ މަޝްވަރާތައް ހާއްސަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރުން ފަށައި، ވަރަށް އަވަހަށް އުފާވެރި ހަބަރެއް ދޭނެ ކަމަށް މެއި، 2016 ގައި ފިޝަރީޒް މިނިސްޓަރު ޑރ. މުހައްމަދު ޝައިނީ އިއުލާން ކުރެއްވި އެވެ.

ސިވިލް ސާވިސްގެ އެކި މައްސަލަތައް ހައްލު ކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން އުފައްދާފައިވާ ކޮމިޓީގެ ޗެއާއަކަށް ވެސް ހުންނެވި ޝައިނީ އޭރު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ، ސިވިލް ސާވިސް މުވައްޒަފުންނަށް ރަނގަޅު ގޮތްތަކެއް ހޯދުމަށް ސަރުކާރުން ވަރަށް ބޮޑަށް މަސައްކަތް ކުރައްވާ ކަމަށެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ ޕްރައިވެޓް ސެކްޓަރާ އެއްވަރަށް ނުވަތަ ގާތްކުރެވޭ ވަރަށް ސިވިލް ސާވިސްގެ މުސާރަތައް ވެސް ބޮޑުކުރުމެވެ. އެކަމަކު އޭގެ ފަހުން އަހަރަކަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސް ވިއިރު ވެސް އެ މަޝްވަރާތަކާއި ކުރި މަސައްކަތުން ނިކުތް ނަތީޖާއެއް ނެތެވެ.

މުސާރައާ ގުޅޭ ދިރާސާތަކަށް ޕޭ ކޮމިޝަނުން ވެސް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އެވެ. އެކި މިނިސްޓްރީތަކުގެ ހިއުމަން ރިސޯސަސް އޮޑިޓްތަކެއް ވެސް ހެދި އެވެ. މިއިން، އެއް ކަމަކުން ވެސް މުވައްޒަފުން ބޭނުންވާ މަގްސަދު ހާސިލެއް ނުވި އެވެ.

ކޮމިޝަނާ މެދު ހިތްހަމަނުޖެހުންތަކެއް!

ސިވިލް ސާވިސް މުވައްޒަފުންގެ ހައްގުގައި ކޮމިޝަނަށް ކުރެވުނީ ކޮން ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ ސަރުކާރުން މިހާރު އަޅަމުންދާ ފިޔަވަޅުތަކާ މެދު ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކުރާ އެންމެން ކުރާ ސުވާލަކީ މިއެވެ.

"ސިވިލް ސާވަންޓުންނަށް ދެރަ ގޮތެއް ހެދެން އޮތިއްޔާ އެގޮތެއް ވަރަށް އަވަހަށް ކޮމިޝަނުން އެކަމަކަށް އެއްބަސްވެ، އެކަން އެބަ ތަންފީޒުކުރޭ. ޒިންމާ އަދާކުރާތަނެއް ނުފެނޭ. ތި ކޮމިޝަނެއް ވުޖޫދަަށް އައި ފަހުން މުޅިން ވެސް ފެންނަނީ އެއިރެއްގައި އޮންނަ ސަރުކާރެއްގެ ޕަޕަޓެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރާ ތަން. ތިބޭފުޅުން ތި ކަން ކުރާ ގޮތުން ބެލެނިވެރިއެއްގެ މާނަ ވެސް އޮޅިއްޖެ،" ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އެކަކު ލިއެފައިވެ އެވެ.

މުވައްޒަފުންގެ މުސާރައިގެ ކަންތައްތަކުގައި ސީއެސްސީ އަށް ހަގީގަތުގައި މިހާތަނަށް ކޮށްދެވުނު ކަމެއް ނެތެވެ. މުވައްޒަފުންގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަކުވާ އަކީ ދިރިއުޅުމުގެ ހަރަދުތައް ބޮޑުވަމުން އަންނަ އިރު މުސާރަ އާއި އިނާޔަތްތައް ކުޑަވުން ކަމަށް ވިޔަސް، ސަރުކާރުގެ ކަމާ ބެހޭ އިދާރާތަކުގައި ލޮބީކޮށް، އެ ހައްގު ހޯދައި ދިނުމަށް ކުރާ މަސައްކަތެއް ވެސް ނުފެނެ އެވެ.

ސިވިލް ސާވިސް ހަރުދަނާކުރަން ފިޔަވަޅު އެޅުން މައްސަލައެއް ނެތެވެ. ރައްޔިތުންނަށް ދޭ ޚިދުމަތްތަކުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކުރަން ވެސް ޖެހޭނެ އެވެ. އެކަމަކު މި ފިޔަވަޅުތައް އަޅަން ޖެހޭނީ، މުވައްޒަފުން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި، މުސާރަ ބޮޑުކޮށް، ދެން ހުރި މައްސަލަތައް ވެސް ހައްލުކޮށްދީފަ އެވެ. ފުރަތަމަ މުސާރަ ބޮޑުކުރާށެވެ. އޭގެ ފަހުން ހަރުދަނާ އުސޫލެއް އެކުލަވާލައި، ވަޒީފާ އަށް މަކަރު ހަދާ މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ އިން އުނިކުރެވޭނެ ގޮތްތަކެއް ހަދާށެވެ.

އޭގެ ބަދަލުގައި ސިވިލް ސާވިސް ހަރުދަނާކުރުމުގެ ނަމުގައިި ޖަހާ މަޅިތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް ހުރިހާ މުވައްޒަފުން ހެދުމަކީ ބޭއިންސާފެކެވެ.