އިސްލާހުތަކަށް އަމަލުކޮށްފި ނަމަ ކުޅުދުއްފުއްޓަށް އަހަރަކު 3.9 މިލިއަން ރުފިޔާ ގެއްލުންވާނެ: މޭޔަރު

ލާމަރުކަޒީ ގާނޫނަށް ސަރުކާރުން ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހުތަކުގެ ބިލް ތަސްދީގުކުރާ ވަގުތުން ފެށިގެން ހދ. ކުޅުދުއްފުށީ ސިޓީ ކައުންސިލަށް އަހަރަކު 3.9 މިލިއަން ރުފިޔާ ގެއްލުން ވާނެ ކަމަށް މޭޔަރު މުހައްމަދު އާތިފް ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.

ލޯކަލް ކައުންސިލްތަކުން ކުރާ ހަރަދުތައް ހަނިކުރެވޭ ގޮތަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލް މިދިޔަ ބުދަ ދުވަހު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުން ފާސްކޮށްފައިވާއިރު، ދެން އޮތީ އެ ބިލް ތަސްދީގު ކުރުމުގެ މަރުހަލާ އެވެ.

ގާނޫނަށް ގެނައި އިސްލާހުތަކުގެ ތެރެއިން އަސާސީ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ބޭނުމަށް އެކި ފަރާތްތަކަށް ދޫކޮށްފައިވާ އިމާރާތް ނުވަތަ ބިންތަކުން އެއްވެސް ކަހަލަ ކުއްޔަށް ކައުންސިލަށް ނުނެގޭނެ ކަމަށް ބަޔާން ކޮށްފައިވާތީ އެކަމާ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރައްވަމުން މޭޔަރު އާތިފް ވިދާޅުވީ، އޭގެ ސަބަބުން އަަހަރަކު 3.9 މިލިއަން ރުފިޔާ ކުޅުދުއްފުށީ ސިޓީ ކައުންސިލަށް ގެއްލުން ވާނެ ކަމަށެވެ.

އެ މާއްދާ ތަންފީޒު ކޮށްފި ނަމަ ލިބޭނެ ގެއްލުންތައް:

● މުވާސަލަތީ ހިދުމަތަކީ އަސާސީ ހިދުމަތެއް ކަމަށް ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅައިފި ނަމަ އެ ހިދުމަތް ދޭ ކުންފުނިތަކަށް ކުޅުދުއްފުށިން ދޫކޮށްފައިވާ ބިންތަކުން އަހަރަކު 1.26 މިލިއަން ރުފިޔާ ގެއްލުން ވާނެ.

● ބޭންކިންގެ ހިދުމަތްތަކަށް ދޫކޮށްފައިވާ ބިމުން އަހަރަކު 183،927ރ. ގެއްލުން ވާނެ.

● ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ހިދުމަތަށް ދޫކޮށްފައި ބިންތަކުން އަހަރަކު 2.12 މިލިއަން ރުފިޔާ ގެއްލުން ވާނެ.

● ކުޅުދުއްފުށީގެ އެކިއެކި އިމާރާތްތައް ދައުލަތަށް ކުއްޔަށް ދީގެން 425،278ރ. ގެއްލުން ވާނެ.

މޭޔަރު ވިދާޅުވީ، ކުޅުދުއްފުށިން ދައުލަތުގެ އެކި ބޭނުންތަކަށް ތަންތަން ކުއްޔަށް ދޫކުރުމުގެ މަޝްވަރާ މިހާރު ވެސް ކުރިއަށް ގެންދާ ކަމަށެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެން އަންނަ އަހަރަށް ވެސް ލަފާކުރާ އާމްދަނީގެ ތެރެއިން މި ދެންނެވި އާމްދަނީގެ އިތުރަށް ވެސް ބޮޑު ގެއްލުމެއް ވާނެ ކަމަށް އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލަން،" ކުޅުދުއްފުށި ސިޓީ ކައުންސިލުން ބޭއްވި މީޑިއާ ބްރީފިންގައި އާތިފް ވިދާޅުވި އެވެ.

ކައުންސިލް ހިމެނޭ ދާއިރާތަކުގެ ތެރޭގައި އިގްތިސާދީ ހަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ބާރު އެ ރަށެއްގެ ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުންޏަށް ދީފައިވީ ނަމަވެސް ވަކި ޝަރުތުތަކެއް ފުރިހަމަ ކުރަންޖެހޭ ގޮތަށް ބިލްގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވުމަކީ ވެސް ނުރައްކަލެއް ކަމަށް މޭޔަރު ވިދާޅުވި އެވެ. ހާއްސަކޮށް އެ މަސައްކަތުގެ އިންވެސްޓްމަންޓް ނުވަތަ ރައުސްމާލުގެ އަދަދު 10 މިލިއަން ރުފިޔާ އަށް ވުރެ ބޮޑު ނުވުމަކީ ޝަރުތެއް ކަމަށް ބިލްގައި ކަނޑައަޅާފައިވާތީ ވަރަށް ބޮޑު ގެއްލުމެއް ވާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އާތިފް ވިދާޅުވީ، ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުނިތަކުން މަސައްކަތް ކުރުމުގައި ޝަރުތުތަކެއް ކަނޑައެޅުމަކީ ކައުންސިލްތަކުން އާމްދަނީ ހޯދަން ކުރާ ކަންކަން ހުއްޓުވުން ކަމަށެވެ.

"އެހެން އަޅުގަނޑު މި ދަންނަވާ ސަބަބަކީ ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ވެސް ހަމަ ރަނގަޅަށް އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަށްތަކުގައި މިހުރި ކައުންސިލްތަކަކީ ހަގީގަތުގައި 10 މިލިއަން ރުފިޔާ އިން މަތީގެ އިންވެސްޓްމަންޓެއް ކުރުމުގެ މާލީ ގާބިލްކަން ނެތް ކައުންސިލްތައްކަން. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ސިޓީ ކައުންސިލެއް. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވެސް ދަތިވާނެ 10 މިލިއަން ރުފިޔާގެ އިންވެސްޓްމަންޓެއް އެއް އަހަރު ދުވަސްތެރޭގައި ކުރަން،" މޭޔަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވިގޮތުގައި އެ އިސްލާހު ބިލްގައި ހިމެނި ސަބަބަކީ ވެސް ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުނީގެ މަސައްކަތްތއް ހުއްޓުވައިލުމަށެވެ.

"އަދި މީގައި [ބިލްގައި] އެބަ ބުނޭ އުމްރާނީ ތަރަައްގީ އަށް ނޫން ގޮތަކަށް އެ މަސައްކަތް ނުކުރެވޭނެ ކަމަށް. އަޅުގަނޑު ދަންނަވާނީ އުމްރާނީ ތަރައްގީ ނޫން ކަންކަމުގައި ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގުމުގެ އިހުތިޔާރު ލޯކަލް އޮތޯރިޓީތަކަށް އޮތުމަކީ މުހިންމު ކަމެކޭ. އެއީ އުމްރާނީ ތަރައްގީއަކީ ވަރަށް ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއް އަދި ބޮޑެތި ހޭދަ ހިނގާ ކަންތައްތަކެއް،" އާތިފް ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ، ކުޅުދުއްފުށީގައި ޕްލޭ ސްކޫލްގެ ހިދުމަތް ވެސް ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުނި މެދުވެރިކޮށް ދޭން މިހާރު ވެސް މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނައިރު ބިލް ތަސްދީގު ކޮށްފި ނަމަ އެ މަސައްކަތް ވެސް ހުއްޓޭނެ ކަމަށެވެ.

ކައުންސިލް ހިމެނޭ ދާއިރާތަކުގެ ތެރޭގައި އިގްތިސާދީ ހަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ބާރު އެ ރަށެއްގެ ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުންޏަށް ދީފައިވީ ނަމަވެސް ވަކި ޝަރުތުތަކެއް ފުރިހަމަ ކުރަންޖެހޭ ގޮތަށް ގާނޫނަށް ގެނެސްފައިވާ އިސްލާހާ ތައާރަޒުވާ ވިޔަފާރިތައް، އެ އިސްލާހަށް އަމަލުކުރަން ފަށާތާ 90 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުއްޓާލަން ޖެހޭ ގޮތަށް ބިލްގައި ބަޔާންކޮށްފައި އޮތުމަކީ ގެއްލުމެއް ކަމަށް މޭޔަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ މާއްދާގެ ސަބަބުން ލިބޭނެ ގެއްލުމެއްގެ ގޮތުގައި އޭނާ ވިދާޅުވީ، ކުޅުދުއްފުށީގައި ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުނިން ޕްލޭ ސްކޫލްގެ ހިދުމަތް މިހާރު ވެސް ފަށައިފި ނަމަ 90 ދުވަސް ތެރޭގައި އެ މަސައްކަތް ހުއްޓާލަން ޖެހުމެވެ.

"މިހާރު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގިނަ ރަށްރަށުގައި އެބަހުރި ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުނިތައް މެދުވެރިކޮށް ހިންގާ މަސައްކަތްތައް. އަދި ކުރަމުންދާ ވިޔަފާރިތައް. އެ ބޭފުޅުން އެ ކުރި އިންވެސްޓްމަންޓު އެއްކޮށް ފެނަށް ދާ ކަހަލަ އިސްލާހެއް ލާފައި މި އޮތީ. ކައުންސިލްތަކަށް އިޔާދަނުކުރެވޭނެ ވަރުގެ ފޫނުބެއްދޭނެ ވަރުގެ ގެއްލުންތަކެއް މި އިސްލާހުގެ ސަބަބުން އަންނާނެ،" އާތިފް ވިދާޅުވި އެވެ.

ބިލް ތަސްދީގުކޮށްފި ނަމަ ދެން ލިބޭނެ ގެއްލުމެއްގެ ގޮތުގައި ކުޅުދުއްފުށީގެ މޭޔަރު ފާހަގަކުރެއްވީ ދައުލަތުން އެ ރަށެއްގެ އާންމު ހިދުމަތްތަކަށް ކައުންސިލްތަކުން ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާ ނުދައްކާތާ ހަ މަހަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސް ވެފައިވާ ނަމަ އެ ފައިސާއެއް އުނިކުރުމަށް ފަހު، ދައުލަތުން މިހާރު ދޫކުރާ ބްލޮކްގްރާންޓު ފައިސާ ދޭން ހިމަނާފައި ވުމެވެ.

އާތިފް ވިދާޅުވީ، ރަށްރަށުގެ ފުޓުބޯޅަ ދަނޑުތަަކަކީ ސްޕޯޓްސް މިނިސްޓްރީގެ އެސެޓުތަކެއް ކަމަށް ވިޔަސް ކުޅުދުއްފުށީގެ ދަނޑުގެ ކަރަންޓު ބިލްތައް ސިޓީ ކައުންސިލްގެ ބަހެއް ނެތި އެ ކައުންސިލްގެ ނަން މައްޗަށް ބަދަލުކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ދަނޑަކީ ކުޅުދުއްފުށީ ސިޓީ ކައުންސިލްގެ ތަނަކަށް ނުވާތީ ކަރަންޓު ބިލްތައް ދެއްކުމުގައި ގާނޫނީ ހުރަސްތަކެއް އެބަހުރި ކަމަށް މޭޔަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެހެން ނަމަވެސް މި އިސްލާހު ގެނެސްފި ކަމަށް ވަނީ ނަމަ މާދަމާ ވެސް ނިންމަންވީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެން ބްލޮކްގްރާންޓު ދޭއިރު އެ ބޭފުޅުންގެ އެ ވުޒާރާގެ އެސެޓުތަކަށް އެ ބޭފުޅުން ދައްކަންޖެހޭ ބިލްތައް އުނިކޮށްފައޭ އަޅުގަނޑުމެންނަށް [ބްލޮކްގްރާންޓު ފައިސާ] ދޭނީ،" ކަންބޮޑުވުމާ އެކު ކުޅުދުއްފުށީގެ މޭޔަރު ވިދާޅުވި އެވެ.

"މިއީ ހަގީގަތުގައި ވަރަށް ވަރަށް ދެރަކަމެއްކަން ފާހަގަށްލަން."

ކައުންސިލްތަކުގެ ބޭންކު އެކައުންޓުތައް ހިންގަންޖެހެނީ ވެސް ބިލްގައިވާ ގޮތުން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ އުސޫލެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. އެ ކައުންސިލެއްގެ ބޭންކު އެކައުންޓުގެ ސްޓޭޓްމަންޓް ހޯދަން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެދިއްޖެ ހާލަތެއްގައި އެ މައުލޫމާތު ވެސް އެ މިނިސްޓްރީ އަށް ދޭން ވާނެ ކަމަށް ބިލްގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވެ އެވެ.

އެ ކަމާ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރައްވަމުން އާތިފް ވިދާޅުވީ، ކައުންސިލްތައް މިހާރު ވެސް ހިންގަނީ މާލިއްޔަތު ގާނޫނާއި ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ނެރެފައިވާ ސާކިއުލާތަކާ އެއްގޮތަށް ކަމަށެވެ. ކައުންސިލްތަކުގެ ބޭންކު ސްޓޭޓްމަންޓު ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ އަށް ދޭން ވާނެ ކަމަށް ބިލްގައި ހިމަނާފައި ވަނީ އާތިފް ވިދާޅުވިގޮތުގައި ކައުންސިލްތައް މާލީ ގޮތުން ބަނދެލުމަށެވެ.

ބޭނުމަކީ މާލީ ބާރުވެރިކަން ބޭނުން ކުރަނީ ޒިންމާދާރުކަމާއެކުގައި ކަން ކަށަވަރުކުރުން

ލާމަރުކަޒީ ގާނޫނަށް މިހާރު ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހުތަކުގެ ސަބަބުން ކައުންސިލްތަކުގެ މާލީ ހަރަދުތަކާއި މާލީ ފައިދާތައް ހޯދުން ހުއްޓޭނެ ކަމަށް 50 އަށް ވުރެ ގިނަ ކައުންސިލުން ބަޔާންތަކުން ބުނެފައިވީ ނަމަވެސް ސަރުކާރުން ބުނެފައި ވަނީ އެ އިސްލާހުތަކުގެ ބޭނުމަކީ ކައުންސިލްތަކުން މާލީ ބާރުވެރިކަމުގެ ބޭނުން ހިފަނީ ޒިންމާދާރުކަމާ އެކުގައި ކަން ކަށަވަރު ކުރުން ކަމަަށެވެ.

ލޯކަލް ގަވަމެންޓް މިނިސްޓަރު އާދަމް ޝަރީފު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ، ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމު ހަރުދަނާކޮށް، ކައުންސިލްތައް މާލީގޮތުން ބާރުވެރިކުރުމަށްޓަކައި ރައީސް ޑރ މުހައްމަދު މުއިއްޒު ގެންދަވަނީ ހަރުދަނާ މަސައްކަތްޕުޅުތަކެއް ކުރައްވަމުން ކަމަށެވެ.

އޭގެ ތެރޭގައި ކައުންސިލްތަކަަށް ފަޅުރަށްތައް ދެއްވުމާއި ރަށްރަށަށް ވަޑައިގެން ކައުންސިލްތަކާ ބައްދަލު ކުރެއްވުމާއި ކައުންސިލުން ހުށަހަޅާ ގޮތަަށް ކަންކަން ނިންމަވައި ދެއްވުމާއި މަޝްރޫއުތަކަށް ކައުންސިލްތަކުން ހުށަހަޅާ ބަދަލުތައް ގެނެސްދެއްވުން މިނިސްޓަރު ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ.

"[އެއީ] ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމު ހަރުދަނާކޮށް، ކައުންސިލްތައް ހަގީގީ މާނައިގައި ބާރުވެރިކޮށް، ރައްޔިތުންގެ އިތުބާރު ކައުންސިލްތަކަށް ހޯއްދަވައި ދެއްވުމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ މުއިއްޒު ގެންގުޅުއްވާ ހަރުދަނާ ސިޔާސަތުތަކާއި ކުރައްވާ މަސައްކަތްޕުޅުތައް،" އާދަމް ޝަރީފު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވިގޮތުގައި، ވީރާނާ ވެފައިވާ 105 ކައުންސިލް އިދާރާ އިމާރާތް ކޮށްދިނުމަކީ ސީދާ ރައީސް މުއިއްޒުގެ އިސްނެންގެވުމުގެ ދަށުން ކުރަމުން އަންނަ ކަންކަމެވެ.

ލާމަރުކަޒީ ގާނޫނުގެ އިސްލާހުގެ ބިލްގައި ބުނަނީ ކީކޭ؟

ކައުންސިލްތަކުގެ މާލީ މިނިވަންކަން ހަނިކުރެވޭ ގޮތަށް ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ލާމަރުކަޒީ ގާނޫނަށް ހުށަހެޅިި އިސްލާހުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ކަމަކީ ކައުންސިލްތަކުގެ އުމުރުގެ ފަހު އަހަރުގައި މާލީ ކަންކަން ހިންގާއިރު ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ އާއި އެލްޖީއޭ އިން ކަނޑައަޅާ އުސޫލެއްގެ ތެރެއިން އަމަލުކުރަން ލާޒިމް ކުރުމެވެ.

އެ އިސްލާހުގައި ބުނެފައި ވަނީ ކައުންސިލްތަކުގެ އުމުރު ގާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ހަމަވުމާ ދެމެދު އޮތީ އެއް އަހަރު ނުވަތަ އެ އަށް ވުރެ ކުރު މުއްދަތެއް ނަމަ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ އާއި އެލްޖީއޭ އިން ކަނޑައަޅާ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތަށް ނޫނީ ބައެއް ކަންކަން ކުރަން ކައުންސިލުން ނިންމައިގެން ނުވާނެ ކަމަށެވެ. އެއީ:

1- ކައުންސިލް އިދާރާ އަށް ނުވަތަ ކައުންސިލް އޮފީހަކަށް ދާއިމީ މުވައްޒަފުން ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓް މުވައްޒަފުން ނެގުން.

2- ކައުންސިލްގެ އިހުތިސާސްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ބިމާއި ފަޅާއި ފަރުގެ ސަރަހައްދުތައް ކުއްޔަށް ދޫކުރުމާއި ދިނުން.

ބިލްގައިވާ ގޮތުން ކައުންސިލްތަކުގެ އުމުރުގެ ފަހު ދުވަސްކޮޅު އެ ކަންކަން ކުރެވޭނީ ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅާ އުސޫލުތަކެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. ބިލްގައި ދެން ހިމެނޭ އެންމެ މުހިންމު އެއް ކަމަކީ ކައުންސިލް ހިމެނޭ ދާއިރާތަކުގެ ތެރޭގައި އިގްތިސާދީ ހަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ބާރު އެ ރަށެއްގެ ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުންޏަށް ދީފައިވީ ނަމަވެސް ވަކި ޝަރުތުތަކެއް ފުރިހަމަ ކުރަން ޖެހުމެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެެނެނީ ބިލްގައި ވާ ގޮތުން:

1- އެ ލޯކަލް އޮތޯރިޓީ ކުންފުނިން ނިސްބަތްވާ ރަށުގައި ނުވަތަ ރަށްތަކުގައި އަމިއްލަ ފަރާތަކުން ކުރަމުންދާ އިގުތިސާދީ މަސައްކަތެއް ނުވަތަ ވިޔަފާރިއެއް ކަމުގައި ނުވުން.

2- އެ މަސައްކަތަކީ ރަށުގެ ނުވަތަ ރަށްތަކުގެ އުމްރާނީ ތަރައްގީ އަށް ކޮންމެހެން ކުރަން ޖެހިފައިވާ މަސައްކަތަކަށް ނުވުން.

3- އެ މަސައްކަތުގެ އިންވެސްޓްމަންޓް ނުވަތަ ރައުސްމާލުގެ އަދަދު 10 މިލިއަން ރުފިޔާ އަށް ވުރެ ބޮޑު ނުވުން.

ބިލްގައިވާ ގޮތުން ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ރައްޔިތުންނަށް އަސާސީ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް އެކި ފަރާތްތަކަށް ކުއްޔަށް ދޫކޮށްފައިވާ ބިމުން ނުވަތަ އިމާރާތުން ކުއްޔެއް ވެސް ނުނެގޭނެ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ބިލްގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވަނީ ކުއްޔަށް ދޫކޮށްފައިވާ ބިމާއި ފަޅާއި ފަރުގެ ސަރަޙައްދުތަކުގެ ކުއްޔާއި ކައުންސިލްގެ އިމާރާތްތަކާއި މުދަލުގެ ކުއްޔެވެ.

ކައުންސިލްތަކުގެ ބޭންކު އެކައުންޓުތައް ހިންގަންޖެހެނީ ބިލްގައިވާ ގޮތުން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ އުސޫލެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. އަދި އެ ކައުންސިލެއްގެ ބޭންކު އެކައުންޓުގެ ސްޓޭޓްމަންޓް ހޯދަން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެދިއްޖެ ހާލަތެއްގައި އެ މައުލޫމާތު ވެސް އެ މިނިސްޓްރީ އަށް ދޭން ވާނެ ކަމަށް ބިލްގައި ވެ އެވެ.