ހިއްކުމުގެ ސަބަބުން ގުޅީފަޅަށާއި ކަނޑުގެ ދިރުންތަކަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބޭނެ: ސޭވް މޯލްޑިވްސް

ގުޅީފަޅު ހިއްކުމަށް މިހާރު ކުރިއަށް ގެންދާ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ސަބަބުން އެ ރަށުގެ ފަރު އިޔާދަ ނުކުރެވޭނެ މިންވަރަށް ހަލާކުވުމުގެ އިތުރުން، 13 އަކަ ކިލޯމީޓަރުގެ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދަކަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތައް ވެދާނެ ކަމަށް ތިމާވެށީގެ ހިމާޔަތުގައި މަސައްކަތް ކުރާ، ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން މިއަދު ބުނެފި އެވެ.

މާލޭގެ ވިޔަފާރި ބަނދަރު ގުޅީފަޅަށް ބަދަލު ކުރުމަށްޓަކައި، ގުޅީފަޅު ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫއު ކުރިއަށް ގެންދާ ގޮތުން، ވިލިމާލޭގެ ފަރަށް ކިސަޑު ފެތުރި، ފަރުތައް މަރުވެދާނެ ކަމުގެ ކަންބޮޑުވުން ތިމާވެށްޓާބެހޭ ފަރާތްތަކުން އަންނަނީ ފާޅު ކުރަމުންނެވެ. ނަމަވެސް އެ ކަން ބެލުމަށް ފަހުގައި، އެންވަޔަރްމެންޓަލް ޕްރޮޓެކްޝަން އޭޖެންސީ (އެޗްޕީއޭ) އިން ބުނެފައި ވަނީ އެ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ސަބަބުން ފަރަށް އަދި ގެއްލުމެއް ނުވާ ކަމަށެވެ.

މިއަދު ފާހަގަކުރާ ދުނިޔޭގެ ތިމާވެށީގެ ދުވަހާ ގުޅިގެން، ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނީ، މުޅި ރާއްޖެ ލޮކްޑައުންގައިވާ މި ވަގުތުގައި ވެސް ސަރުކާރުން ގެންދަނީ ގުޅީފަޅު ހިއްކުން ފަދަ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްގީއާ ބީރައްޓެހި ޕްރޮޖެކްޓްތައް ބާރު ސްޕީޑްގައި ކުރިއަށް ގެންދަމުން ކަމަށެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ތިމާވެއްޓަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުރަމުންދާ ކަމަށްވެސް ބަޔާނުގައި ވެ އެވެ.

"މި މަޝްރޫއުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ފަށާފައިވާއިރު ތިމާވެށްޓަށް ލިބޭނޭ ގެއްލުންތައް މިހާރު ވެސް ފެންނަން ފަށައިފި. ބޮޑު ސަރަހައްދެއްގައި ކިސަޑު ފެތުރި، ވަށައިގެން އޮތް ވިލިނގިލި ފަރަށާއި ކައިރީގައި ހުރި ޑައިވް ކުރާ ސަރަހައްދުތަކަށް ދަނީ އަސަރު ކުރަމުން. މީގެ ސަބަބުން ޑައިވަރުންނަށާއި، މަސްވެރިންނަށާއި، ބައެއް ރިސޯޓުތަކާއި އެހެން ވިޔަފާރިތަކަށް އަސަރު ކުރާނެ،" ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން ބުންޏެވެ.

ގުޅީފަޅުން ހަ މިލިއަން ކިއުބިކް މީޓަރުގެ ބިން ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް، ނެދަލެންޑްސްގެ ބޮސްކާލިސް އިން ކުރާއިރު މި ޕްރޮޖެކްޓްގައި 20 މިލިއަން ކޮޑިމީޓަރުގެ (30 މިލިއަން ޓަނުގެ) ވެލި ބޭނުންކުރާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަށް އެ ޖަމާއަތުގެ ބަޔާނުގައ ބުންޏެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ކަނޑުއަޑީގެ ދިރުންތަކަށް ގެއްލުންވެ، މީހުން އާމުދަނީ ހޯދުމުގެ ވަސީލަތްތައް ހަލާކުވެ، މޫސުމީ ބަދަލުތަކުން ކުރާ އަސަރު ބޮޑުވާނެ ކަމަށް ވެސް ބުންޏެވެ.

"މި ބޯޓުގެ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން ތިމާވެށީގެ ގޮތުން ބޮޑެތި ގެއްލުން މިހާރު ވެސް ލިބިފައިވާ ގްރޭޓާ މާލޭ ސަރަހައްދުގައިވާ ގުޅީފަޅުގެ ފަރު އިޔާދަނުކުރެވޭ މިންވަރަށް ކޮނެ، ހިއްކައި ފަނާކޮށް، އެ ފަޅުގައި 1995 އިންސުރެން ހިމާޔަތް ކޮށްފައިވާ ޑައިވް ސަރަހައްދު، "ހާންސް ހާސް ޕްލޭސް" އެއްކޮށް ނެތިދާނެކަމުގެ ބިރުއެބައޮތް،" ސޭވް މޯލްޑިވްސްގެ ބަޔާނުގައިވެ އެވެ.

ގުޅީފަޅު އަނެއްކާ ވެސް ހިއްކުމުގެ ސަބަބުން ޒަމާނުއްސުރެ ހިމާޔަތް ކޮށްފައިވާ ކަނޑުއަޑީގެ އެތައް ގުދުރަތީ ތަރިކައަކަށް ގެއްލުން ލިބޭނޭކަން ސަރުކާރަށް އެނގޭނެ ކަމަށް ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން ބުނެ އެވެ. މިއީ ހިމާޔަތް ކޮށްފައިވާ ކަނޑުއަޑީގެ ސަރަހައްދުތަކަށް ސަރުކާރުން އަޅައިނުލުމާއި ނާޒުކު ގުދުރަތީ ތަރިކަތަކަށް ސަރުކާރުން އިހުމާލުވާ ކަމުގެ ހެއްކެއް ކަމަށް ވެސް ބަޔާނުގައި ވެ އެވެ.

ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން ބުނިގޮތުގައި، ގާތްގަނޑަކަށް 300 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ލޯނު އެހީގައި ކުރިއަށް ގެންދާ ގުޅީފަޅު ހިއްކުމުގެ ޕްރޮޖެކްޓަކީ ސަރުކާރުގެ ލާމަރުކަޒީ ސިޔާސަތާ އިދިކޮޅަށް، ތޮއްޖެހިފައިވާ މާލެ ސަރަހައްދުގައި ހިދުމަތްތައް އިތުރު ކުރަން ކުރިއަށް ގެންދާ ޕްރޮޖެކްޓެކެވެ.

އެ ޖަމާއަތުން ބުނީ، މޫސުމާ ބެހޭ ކުއްލި ނުރައްކަލަށާއި އިގުތިސާދީ ހަގީގަތްތަކަށް އިޖާބަދީ މިހާރުން މިހާރަށް ގުޅީފަޅު ފަނާކުރުން ހުއްޓުވުމަށް ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހަށް ގޮވައިލާ ކަމަށެވެ. ސަރުކާރުން މި ފުރުސަތުގެ ބޭނުން ހިފަން ވާނީ ރައްޔިތުންގެ މަސްލަހަތު އިސްކޮށް، މިއަދާއި މާދަމާގެ ޖީލުތަކުގެ މަންފާއަށްޓަކައި ރާއްޖޭގެ ގުދުރަތީ ތިމާވެށި، ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓޭނެ ގޮތަކަށް އަލުން ކަންކަން ރޭވުމަށް ކަމަށް ސޭވް މޯލްޑިވްސްގެ ބަޔާނުގައި ބުންޏެވެ.

"ސޭވް މޯލްޑިވްސްއިން ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު އަށް މި ގޮވާލަނީ ސަރުކާރުގެ މިހާރުއޮތް ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްގީ އާއި ބީރައްޓެހި މިސްރާބު އަލުން މުރާޖައާކޮށް، ކޮވިޑް-19 މުސީބާތާއެކު ދިމާވެފައި މިވާ އިޖުތިމާއީ، އިގުތިސާދީ ހަގީގަތްތަކަށް ރިއާޔަތްކުރުމާއެކު، އަގު ބޮޑު، މުހިންމު ނޫން، ދަރަނިބޮޑު އަދި ފަނާކުރުވަނިވި ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތައް ވަގުތުން ވަގުތަށް ހުއްޓާލުމަށް،"

މިދިޔަ ފެބްރުއަރީ މަހުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން “ކްލައިމެޓް އިމަޖެންސީ” އެއް އިއުލާނުކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް ތިމާވެއްޓާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުންދާ ފަނާކުރުވަނިވި މަޝްރޫއުތަކާ ގުޅިގެން ސަރުކާރު ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުމުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެމްބަރުންގެ ފަރާތުން އެއްވެސް ވަރެއްގެ އަވަސް ކަމެއް ނުފެންނަ ކަމަށް ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން ބުންޏެވެ. މަޖިލީހަށާއި މަޖިލީހުގެ އެންވަޔަރްމެންޓް އެންޑް ކްލައިމެޓް ޗޭންޖު ކޮމިޓީން މިކަމުގައި އިސްނަގައި ބަހާއި އަމަލު ދިމާކުރުމަށް އެ ޖަމައަތުން ގޮވައިލި އެވެ.

ގުޅީފަޅު ހިއްކުމާ ގުޅިގެން އުފެދިފައިވާ ކަންބޮޑުވުންތައް ބެލުމަށް މަޖިލީހުން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ. އެކަމާ ގުޅިގެން ތިމާވެއްޓާ ބެހޭ މިނިސްޓްރީ އާއި އީޕީއޭގެ ބޭފުޅުން މާދަމާ މަޖިލީހުގެ އެންވަޔަރަމަންޓް ކޮމިޓީ އަށް ހާޒިރު ކުރާނެ އެވެ.

ސޭވް މޯލްޑިވްސްގެ ބަޔާނުގައި ބުނިގޮތުގައި، ރާއްޖޭގައި އެންވަޔަރްމެންޓަލް އިމްޕެކްޓް އެސެސްމަންޓް (އީއައިއޭ) ހެދުމަކީ ބޮޑު ވިޔަފާރިއަކަށް ވާއިރު އެކަން ކުރުމުގައި ގުދުރަތީ ދިރުންތަކަށް ގެއްލުން ކުޑަކުރުމުގެ ނިޔަތެއް ނުގެންގުޅެ އެވެ.. އީއައިއޭގެ ފެންވަރު ބެލުމަށް ކަމާބެހޭ މުއައްސަސާތަކުން ނުކުޅެދިފައިވާ ކަމަށް ވެސް ބުންޏެވެ.

"މީގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ބިމާއި ކަނޑުއަޑީގެ ދިރުންތަކުގެ ނިޒާމުތަކުގެ ނާޖާއިޒު ފައިދާ ވަރަށް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ކުރަމުން ގޮސް ތިމާވެށީގެ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކަށް ރާއްޖެ ހުށަހެޅިފައިވޭ،" ބަޔާނުގައިވެ އެވެ.

ރައްޔިތުން ގެ މަސްލަހަތު އެއްފަރާތްކޮށް، ސިޔާސީ ބޭނުމުގައި ކުރިއަށް ގެންދާ ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތަކުން ތިމާވެއްޓަށް ކުރާ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުޑަކުރުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމުގައި އީޕީއޭއިން އެކި ފަހަރު މަތިން ވަނީ ނުކުޅެދިފައި ކަމަށް ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން ބުނެ އެވެ. އީޕީއޭ އަކީ އެންވައިރަމަންޓް މިނިސްޓަރުގެ ނުފޫޒުން އެއްކިބާވެފައިވާ، މުޅިން މިނިވަން މުއައްސަސާއަކަށް ހެދުމަށް ކުރަންޖެހޭ ހުރިހާ ކަމެއް މިހާރުން މިހާރަށް ކުރުމަށް ސަރުކާރަށާއި މަޖިލީހަށް އެ ޖަމާއަތުން ގޮވައިލި އެވެ.

ސޭވް މޯލްޑިވްސް އިން ސަރުކާރަށް ފާޑުކިޔާފައިވާއިރު، ތިމާވެށީގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު މިއަދު ވިދާޅުވީ ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކުރުމުގައި މި ސަރުކާރު އަބަދުވެސް ދެމިތިބޭނެ ކަމަށެވެ. ރައީސް ވަނީ ކޮވިޑް-19 ގެ މި ހާލަތުން އަރައިގަނެ ހުރިހާ ކަމެއް އަލުން ފަށަން މަސައްކަތްކުރަމުން އަންނައިރު ތިމާވެއްޓާއި، ބައޯޑައިވާސިޓީ ރައްކާތެރިކުރުމުގެ މުހިންމު ކަމުގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުއްވާލައްވައިފަ އެވެ. ރައީސް ވިދާޅުވީ މި ސަރުކާރުން އަބަދުވެސް ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރާނެ ކަމަށާއި އަބަދުވެސް އެކަމަށް އަޑުއުފުލާނެ ކަމަށެވެ.