އެފްއޭއެމް: ޑޮލަރު މާރުކުރި އެތައް ބަޔަކަށް ކެހި!

މާލީ ގޮތުން އަޑި އަޅާލާފައި އޮތް ފުޓްބޯލް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސް (އެފްއޭއެމް) ގެ އާމްދަނީގެ ބޮޑު ބައެއް ވަންނަނީ ޑޮލަރުންނެވެ. ކޮންމެ އަހަރަކު ގާތްގަނޑަކަށް ދެ މިލިއަނެއްހާ ޑޮލަރު އެފްއޭއެމަށް އޭއެފްސީ އާއި ފީފާ މެދުވެރިކޮށް ލިބެ އެވެ.

ކޮންމެ ތިން މަހަކުން އެފްއޭއެމް އަށް ޑޮލަރު ލިބެ އެވެ. އެކަމަކު، ޑޮލަރު އެ އިދާރާގެ އެކައުންޓަށް ވަނުމުގެ މާކުރިން އެ ވިއްކާ ހުސްކުރާ ކަމަށް އެފްއޭއެމްގެ ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގާ ގޮތް އެނގިވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންވެ، ޑޮލަރު ވަންނަ އިރު އޮންނަނީ، ކޮންމެވެސް ބަޔަކަށް ދީ ހުސް ވެފަ އެވެ. އެހެން ހަދަން ޖެހެނީ، ލިބޭ އާމްދަނީ އަށް ވުރެ ކުރަން ޖެހޭ ހޭދަ ބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން، އަބަދުވެސް މާލީ ތާށިކަން ކުރިމަތިވެފައި ވާތީ އެވެ.

އެގޮތަށް ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ކުރަން ކަމަށް ބުނެ، އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުގެ އަތުން ފައިސާ ނެގި އެތައް ބަޔަކަށް އެ ފައިސާ ނުލިބުނު މައްސަލަތައް ދިމާވެ، ކޯޓުން މައްސަލަތައް ވެސް އަންނަނީ ބަލަމުންނެވެ.

އެފްއޭއެމްއިން ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގަނީ، އާންމުކޮށް ރަސްމީ އިދާރާތަކުން ހިންގާ އުސޫލާ ތަފާތު ކޮށެވެ. އެ އިދާރާއިން ޑޮލަރު މާރު ކުރި މީހަކު ބުނީ، އެ އިދާރާއިން ޑޮލަރު ހޯދަން ވެގެން ޓްރާންސްފާ ކުރަނީ އެތަނުގެ ވެރިން ބުނާ ވަކި އެކައުންޓަކަށް ކަމަށެވެ.

"އޮފިޝަލް އެކައުންޓަކަށް ނުވަންނާނެ. ސީދާ ޕާސަނަލީ އެތަނުން ބުނާ އަމިއްލަ ކޮންމެވެސް އެކައުންޓަކަށް ފައިސާ ފޮނުވަނީ. ކޭޝްކޮށް ވިއްޔާ އެތަނުގެ ވަކި މީހެއް އަތަށް ފައިސާ ދެނީ. ދިނީމަ އެ މީހާ ގޮސް ބައްސާމްގެ ޕާސަނަލް އެކައުންޓަށް ވެސް އެބަހުރި ފައިސާ ޖަމާކޮށްފައި،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

އެއީ ތެދެއްތޯ އެހުމުން ބައްސާމް އެކަން ދޮގު ކުރައްވަ އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ އޭނާގެ އަމިއްލަ އެކައުންޓަށް އެފްއޭއެމްގެ އެއްވެސް ފައިސާއެއް ވަދެފައި ނުހުންނާނެ ކަމަށެވެ.

އެކަމަކު އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި އެފްއޭއެމްގެ ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތަކާ ގުޅިގެން، އެމްއެމްއޭގެ ފައިނޭންޝަލް އިންޓެލިޖެންސް ޔުނިޓުން އެކަންކަން ބަލަމުން އަންނަތާ ދުވަސްތަކެއްވެއްޖެ އެވެ. އަދި ބޮޑު މައްސަލައެއް ވަނީ ފުލުހުންގެ ސަމާލުކަމަށް ގެނެސް ބަލަން ފަށައިފަ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ވެސް ޑޮލަރާ ގުޅޭ ގިނަ މުއާމަލާތްތައް ވެސް ހިމެނެ އެވެ.

އެފްއޭއެމްގެ ޑޮލަރު ގިނައިން ވިއްކަނީ ސިބްކޯ އާއި ވީބީ ފަދަ ކުންފުނިތަކަށް

އެފްއޭއެމް އަކީ ފީފާ އާއި އޭއެފްސީގެ މެމްބަރު ޖަމާއަތަކަށް ވާތީ، ފުޓްބޯޅައިގެ މަޝްރޫއުތަކަށާއި ޓެކްނިކަލް ބައެއް މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ ލިބެނީ ބޭރުންނެވެ. އެއީ ޑޮލަރެވެ. ރާއްޖޭގައި ރަސްމީކޮށް ވިޔަފާރީގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގަން ޖެހެނީ ދިވެހި ރުފިޔާއިން ކަމަށް ވާތީ ޑޮލަރު މާރުކުރަން އެފްއޭއެމަށް ޖެހެ އެވެ. އެކަމަކު ބޭރުން ލިބޭ މި ފައިސާ އަކީ ވަގުތުން ނަގައި މާރުކުރަންޖެހޭ އެއްޗެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް ބޭރުން ލިބޭ ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގުމަށް އެމްއެމްއޭއިން ލައިސަންސް ނަގައިގެން އެ މާރު ކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް އެފްއޭއެމުން އަންނަނީ ކުރަމުންނެވެ. އެކަމަކު ބައެއް މައްސަލަތަކާ މިދިޔަ އޮކްޓޫބަރު މަހު އެމްއެމްއޭއިން މަނީ އެކްސްޗޭންޖް ކުރެވޭ އޭޖެންޓުގެ ލިސްޓުގައެއް އެމްއެމްއޭއެއް ހިމަނައިފައެއް ނުވެ އެވެ.

"މިހާރު"ގެ "މެދު ސަފްހާ" އަށް ދިން އިންޓަވިއުއެއްގައި ބައްސާމް ވިދާޅުވީ، ޑޮލަރު މާރު ކުރުމުގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގަނީ، އެފްއޭއެމްގެ އެގްޒެކެޓިވް ކޮމިޓީން ކަނޑައަޅާފައިވާ ކުންފުނިތަކުން ކަމަށެވެ. އެގޮތަށް އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި ދެ ކުންފުންޏަކީ ސިބްކޯ އާއި ވީބީ މާޓެވެ. އަނެއް ކުންފުނީގެ ނަމެއް ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ. ވިދާޅުވީ ހަނދާން ނެތް ކަމަށެވެ.

"ގިނައިން ހުންނާނީ އެއް ކުންފުނިތަކަކުން. މި ދެންނެވި ދެ ކުންފުންޏަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެއްބާރުލުން ލިބިފައިވާ ކުންފުނިތައް. މިހާރު ވަގުތުން އެކްސްޗޭންޖުވުން ވަރަށް މުހިއްމު. އަނެއް ގޮތުން ފައިސާ ލިބޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ވެސް އޮންނަން ޖެހޭ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ބައްސާމް ވިދާޅުވީ، ސިބްކޯ އާއި ވީބީގެ އިތުރުން ވެސް ބައެއް ކުންފުނިތަކުން ޑޮލަރު މާރު ކުރާ ކަމަށެވެ. އެފަދަ ހާލަތްތަކުގައި ވެސް އެ އިދާރާގެ އެގްޒެކެޓިވް ބޯޑުން އެކަން ނިންމާނެ ކަމަށާއި އެ ހުރިހާ ލިޔެކިޔުމެއް އެ އިދާރާގައި ރައްކާ ކޮށްފައި ހުންނާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

ސިބްކޯ އާއި ވީބީ އަކީ ބައްސާމާ ގާތް ގުޅުމެއް އޮންނަ އަދި އެފްއޭއެމްގެ ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީގެ ޗެއާމަން ކަން ވެސް ކުރެއްވި މުހައްމަދު ޝަވީދުގެ މަސްލަހަތު އޮންނަ ދެ ކުންފުންޏެވެ. "މިހާރު" އަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި ސިބްކޯ އަށް 2019 އާއި 2020 ވަނަ އަހަރު 340،000 ޑޮލަރު (5.2 މިލިއަން ރުފިޔާ) ވިއްކި އެވެ. އެކަމަކު އޭގެ ތެރެއިން 2.7 މިލިއަން ރުފިޔާ ނުލިބި އެބަހުރި ކަމަށް ވެ އެވެ.

ޑޮލަރު ވިއްކައިގެން ފައިސާ އެފްއޭއެމްގެ އެކައުންޓަށް ނުވަންނަ ކަމަށް ރެކޯޑުތަކުން ދައްކާ އިރު، ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި ޗެކާއި ނަގުދު ފައިސާއިން ވެސް ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގާފައި އެބަ ހުއްޓެވެ. އެހެންވެ އެފަދަ މައުލޫމާތުތަކުގެ ރެކޯޑުތައް ސާފެއް ނުކުރެވެ އެވެ.

އޭގެ އިތުރުން ބައްސާމުގެ ގާތް އެކުވެރިއެއް އަދި ކުރީގެ ގައުމީ ޓީމު ކުޅުންތެރިޔާ އިބްރާހިމް ފަޒީލު (އޮއްޕޮ) ގެ ކުންފުނި ފިއުޗާ ހޯމްސް އަށް ވެސް 2019 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ޑޮލަރު ވިއްކި އެވެ. އެ ކުންފުންޏަށް 2019 ވަނަ އަހަރު އެކަނި 240،000 ޑޮލަރު (3.7 މިލިއަން ރުފިޔާ) ވިއްކި ކަމަށް، ލިބިފައިވާ މައުލޫމާތުތަކުން އެނގެ އެވެ.

ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގުމުގައި އޮޅުވާލުންތައް ނުހުންނާނެ ކަމަށް ބައްސާމު ވިދާޅުވިޔަސް، އެފްއޭއެމްގެ މަސައްކަތްތައް ކުރާ ގޮތްތައް އެނގިވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވީ، އެގޮތަށް ވަކި ކުންފުނިތަކެއް މެދުވެރިކޮށް ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތް ހިންގުމަކީ އެފްއޭއެމަށް އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް ނޫން ކަމަށެވެ.

"އެފްއޭއެމް ބޯޑުން ކިހިނެއް ސިބްކޯ އާއި ވީބީއާ ޗޫސް ކުރީ. އެ ދެ ކުންފުނީގެ ހިއްސާދާރުންނަށް ބަލައިލާ. އެއީ ބައްސާމާ ގުޅުން އޮންނަ ބައެއްގެ ކުންފުނިތައް. އެހެންވީމަ އެވެސް މައްސަލައެއް. ކޮބާ އޭގެ ފައިނޭންޝަލް ފެއާ ޕްލޭ. މިހާރު މާލީ ގޮތުން ފައިދާވާން އޮތް ކަމެއް ވީމާ އަޅާނުލައި ދޫކޮށްލަނީ. އެފްއޭއެމް އިން ޑޮލަރު މާރު ކުރަން ބޭނުންވަންޏާ މާލޭގައި އެ ހުރީ މަނީ އެކްސްޗޭންޖާސް. ލައިސަންސް ލިބިފައި ހުރި ތަންތަން އެހުރީ. އަދި ބޮޑު ރޭޓުގައި ވެސް ހޯދެން އެ އޮތީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ޑޮލަރުގެ މުއަމާލަތްތައް ހިންގުމުގައި އޮޅުވާނުލާ ކަމަށް ބުނެ ބައްސާމު ދެއްކެވި ހުއްޖަތަކީ، ފީފާ އާއި އޭއެފްސީން ދޭ ފައިސާގެ ކަންކަން އެ ދެ އިދާރާއިން ބަލަހައްޓާތީ އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ، އެ ދެ އިދާރާއިން ވެސް ބަރާބަރަށް އެފްއޭއެމްގެ މުއާމަލާތްތައް އޮޑިޓް ކުރާ ކަމަށެވެ. އެފްއޭއެމް އޮޑިޓް ކުރި ނަމަވެސް، އެ މައުލޫމާތެއް ޕަބްލިޝްކޮށްފައެއް ނުހުރެ އެވެ. އޮޑިޓް ކުރަނީ ކޮންބައެއްކަން ވެސް ނޭނގެ އެވެ.

ޑޮލަރު ދޭނެ ކަމަށް ބުނެ ކުންފުނިތަކާއި ވިޔަފާރިވެރިންގެ އަތުން ލާރި ނެގި

ވޭތުވެދިޔަ ދުވަސްތަކުގައި އެފްއޭއެމް ހިންގަމުން އައީ ގެއްލުމުގައި ކަމަށްވާތީ، ހަރަދުތައް ހަމަޖައްސަން އަބަދުވެސް އޮންނަނީ ފައިސާ ހޯދަން ޖެހިފަ އެވެ. އެހެންވެ، ފީފާ އާއި އޭއެފްސީން ޑޮލަރު ޕޭމެންޓް ލިބުމުން ޑޮލަރު ދޭނެ ކަމަށް ބުނެ ކުންފުނިތަކުން ފައިސާ އެޑްވާންސްކޮށް ހޯދާފައި އެބަހުއްޓެވެ.

"ބައްސާމު ބޭނުންވަނީ މިއަދު ފުރައިގެން ލަންޑަނަށް ދާން. ފުރައިގެންދާ އިރު އެފްއޭއެމްގައި ނުހުންނާނެ ލާރިއެއް. ބައްސާމް އަތުގައި ވެސް ނުހުންނާނެ ލާރިއެއް. ނެތީމަ ކުރާ ކަމަކީ، މީތި ބޮރޯ ކޮށްލަނީ. ބޮރޯކޮށްފައި ލާރިކޮޅެއް ލިބުނީމަ މިދެނީ. އިމީޑިއެޓް ކަންތައްތަކަށް މި ހޯދަނީ ނޯމަލް ރޭޓުގައި،" މި ރިޕޯޓަށް މައުލޫމާތު ދިން މީހަކު ބުންޏެވެ.

އެގޮތަށް ފައިސާ ކުރިއާލައި ހޯދުމަށް ފަހު ޑޮލަރު ނުލިބިގެން ބައެއް ކުންފުނިތަކުން މައްސަލަތައް ވެސް ފެންމަތިވެފަ އެބަ ހުއްޓެވެ. އެގޮތުން މިދިޔަ އަހަރުގެ އޮކްޓޫބަރުގައި އެލް މޯލްޑިވްސް އަށް ދިން ތިން މިލިއަން ރުފިޔާއަށްވާ ދެ ލައްކަ ޑޮލަރު ދިނުމަށް އެފްއޭއެމްގެ މައްޗަށް ސިވިލް ކޯޓުން ހުކުމް ކުރި އެވެ. އެއީ ވެސް އެއްފަހަރު ހިންގި އެއް މުއަމަލާތެވެ. އެ މުއާމަލާތް ހިނގާފައި ވަނީ 2020 ވަނަ އަހަރު އެވެ.

"ފުޓްބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސް އިން އެލް މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ދައްކަން ޖެހޭ ދެ ލައްކަ އެމެރިކާ ޑޮލަރާއި ޝަރީއަތުގެ ހަރަދަށްވާ 5،000ރ. އެލް މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ލިބިދިނުމުގެ ގޮތުން މި ފައިސާ ސެޕްޓެމްބަރު 10، 2023 ގެ 14:00 ގެ ނިޔަލަށް ސިވިލް ކޯޓަށް ދައްކާ ހަލާސް ކުރުމަށް ފުޓްބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސްއަށް އަންގައި ހުކުމް ކޮށްފީމެވެ،" ސިވިލް ކޯޓުގެ ހުކުމްގައިވެ އެވެ.

އެކަމަކު އެ ފައިސާ އަދިވެސް އެލް މޯބައިލަށް އެފައިސާ ނުލިބޭ ކަމަށް ވެ އެވެ.

އެލް މޯބައިލް ކުންފުނީގެ އިތުރުން ވެސް ބައެއް އެހެން ކުންފުނިތަކަށް ވެސް އެފްއޭއެމް އިން ފައިސާ ހޯދުމަށް ފަހު ޑޮލަރު ނުލިބި ނުވަތަ ބޮޑެތި ޑިލޭތައް ކުރިމަތިވެފައި ކަމަށް "މިހާރު" އާ ވާހަކަ ދެއްކި އެހެން މީހަކު ބުންޏެވެ. މި އާޓިކަލަށް މައުލޫމާތު ދިން ބައެއް ފަރާތްތަކުން އެފަދަ ކުންފުނިތަކުގެ ނަންތައް ކިޔައިދިން ނަމަވެސް އެ ކުންފުނިތަކުން އެކަން ޔަގީން ކުރެވިފައި ނުވާތީ އެ މައުލޫމާތު ހިމެނޭގޮތް ނުވީ އެވެ.

ޑޮލަރު ދޭނެ ކަމަށް ބުނެ އެޑްވާންސްކޮށް ފައިސާ ހޯދައި ޑޮލަރު ނުލިބޭ މައްސަލަތަކުގެ އިތުރުން، ބޮޑު އަގުގައި ވެސް އެފްއޭއެމް އިން ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ކުރެ އެވެ. އެކަން ކުރަނީ، ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ހިންގުމުގައި ދައުލަތުގެ އެހެން އިދާރާތަކުން ވެސް ކަން ކުރާ ގޮތަށެވެ.

ރަސްމީ ލިޔެކިޔުންތަކުގައި ހުންނާނީ ޑޮލަރުގެ ރަސްމީ ރޭޓުގައި 15.42 ގައި ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތް ކުރާ ގޮތަށެވެ. ދެން ނަގާނީ ކޮންމެވެސް ކޮމިޝަން ފީއެކެވެ. އެ ފީ ނުނަގާ، ބޮޑު އަގުގައި ވިއްކައިގެން ލިބޭ މަންފާ ދާނީ ބޮޑުންގެ ޖީބަށެވެ. މިކަންކަން ރަސްމީ ލިޔެކިޔުމަކުން ނުފެންނާނެ އެވެ.

ޑޮލަރުގެ ވިޔަފާރި ކުރާ މީހަކު ބުނީ، މިއީ އެހާ ބޮޑަށް ފޮރުވައިގެން ކުރާ ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި، މިއީ ހުރިހާ އިދާރާއަކުން ވެސް ކަން ކުރާ އުސޫލު ކަމަށެވެ. އެހެންވެ، އެފަދަ ކަންކަން ކުރަނީ، އެންމެންނަށް ވެސް އެނގިގެން ކަމަށް އޭނާ ތުހުމަތު ކުރި އެވެ.

"މިހާރު ސަރުކާރުގެ އޮފީސްތަކުންނާއި އިދާރާތަކުން ހަމައެކަނި ޖަހާނީ މިސާލަކަށް އެއް މިލިއަން ޑޮލަރު 15.42ރ. ދެން ޖަހާނީ ކޮންމެވެސް ޗާޖެއް. އެއަށް ޖަހާނީ ޑޮލަރަކަށް ތިން ރުފިޔާ ވަރު. ޖަހައިފަ އެބައި ނަގާނީ. ދެން އެ އިދާރާއެއް ބޮޑު މީހާއަށް ލިބޭނެ އޭގެއިން ބައެއް. އެއީ މިކަން ހިނގާ ގޮތަކީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މިހެން މިކަން ކުރާ އިރު ރަސްމީ ޑޮކިއުމެންޓްތަކުން އެފަދަ މުއާމަލާތްތަކެއް ޓްރޭސްއެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ.

ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތަކާއި އެފްއޭއެމްގެ ފައިސާގެ މުއާމަލާތްތަކުން ނާޖައިޒް މަންފާތައް ހާސިލު ކުރާ ކަމަށް ތުހުމަތުކޮށް ފުލުހުން ވެސް އަންނަނީ މައްސަލަ ބަލަމުންނެވެ.

އެފްއޭއެމްގެ މުއާމަލާތްތައް ވަރަށް ކައިރިން ތަޖުރިބާ ކުރި މީހަކު ބުނީ، އެފްއޭއެމް އިން މިކަންކަން ކުރަނީ، ފުޓްބޯޅަ ދާއިރާގެ ހުރިހާ ލެވެލްއެއްގެ ވެރިންނާ ވެސް ގުޅިގެން ކަމުން، މިކަން ބެލޭނެ ގޮތެއް ނޯންނަ ކަމަށެވެ.

"ވަރަށް ސިސްޓަމެޓިކްކޮށް ހިނގާ މަނީ ލޯންޑަރިން އަށް ވެސް ޝައްކު ކުރެވޭ ކަހަލަ ޕްރޮސެސްއެއް މި ހިންގަނީ. ކްލަބްތަކުގެ އުޅޭ ބޮޑުންނަށް ވެސް މާލީ ފައިދާވާނެ. ދިނީމަ މިވާގޮތަކީ، ސިސްޓަމެޓިކް ކޮރަޕްޝަނެއްގެ ތެރޭގައި އަސްލު ވަރަށް ސިސްޓަމެޓިކްކޮށް މި ހިނގަނީ. މިހާރު އެހެންވީމަ ފުޓްބޯޅައިގެ އެންމެހެން މިތިބެނީ އެ ރިންގުގައި. އެހެންވީމަ އެކަމާ ބައްސާމާ ދެކޮޅެއް ނުހެދޭނެ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

އެފްއޭއެމް އިން ޑޮލަރުގެ މުއާމަލާތްތައް ކުރުމުގައި އޮޅުވާލުންތައް ހިންގާ ކަމުގެ ތުހުމަތުތައް ހަމައެކަނި ތުހުމަތުތަކެއްގައި އޮންނަނީ، މިހެންވެގެން ކަމަށް ވެސް ވެދާނެ އެވެ. ފުޓްބޯޅައިގެން އެކި ލެވެލްތަކުގެ މީހުންނަށް މިކަންކަމުން ފައިދާވާތީ އެވެ.