ކޮންމެ ފަހަރަކު މި ނަސީބެއް ނުލިބޭނެ؛ ރައްކާތެރިކަން ކޮބާ؟

ބޮޑު ދަގަނޑުބުރިއެއް ގަޔަށް ވަދެ، މާ ބޮޑު އަނިޔާއެއް ނުލިބި ފުރާނަ ސަލާމަތްވުމަކީ ވަރަށް ބޮޑު އަޖައިބެކެވެ. ނުވަތަ އެ މީހެއްގެ ނަސީބުގަދަ ކަމެވެ. އެކަމަކު އެ ނަސީބު ކޮންމެ ފަހަރަކު، ކޮންމެ މީހަކަށް ނުލިބިދާނެ އެވެ؛ އިމާރާތް ކުރާ ތަންތަނުގައި ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ހުންނަ ވަރާ ގުޅޭ ވާހަކަ ސީރިއަސްކަމާ އެކު ދެއްކެވެން ޖެހެނީ އެ ސަބަބަށްޓަކަ އެވެ.

އާރުސީސީން މާލޭގައި ހަދަމުން ދާ އިމާރާތެއްގެ މަތިން ވެއްޓުނު ދަގަނޑުބުރިއަކުން ޖެހި ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިއަކަށް އިހަކަށް ދުވަހު އަނިޔާވި އިރު، އޭނާ ހުރީ އިމާރާތްކުރާ ތަންތަނުގައި ރައްކާތެރިކަމުގެ ގޮތުން އަޅަން ޖެހޭ ހެލްމެޓް އަޅައި، ވެސްޓް ވެސް ލައިގެންނެވެ.

އެ މީހާ އަށް ލިބުނު އަނިޔާގެ ތަފުސީލު ދިނުމަށް މިދިޔަ ހަފުތާގައި ބޭއްވި ޕްރެސް ކޮންފަރެންސުގައި އޭޑީކޭ ހޮސްޕިޓަލުގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު އަހުމަދު އަފްއާލް ވިދާޅުވީ، ބޮޑު އަނިޔާއެއް ނުލިބި އެ މީހާ ސަލާމަތްވީ، އޭނާގެ ގަޔަށް ދަގަނޑު ހެރުނު ގޮތުން އެއްވެސް މައި ގުނަވަނަކަށް އަނިޔާ ނުވާތީ އެވެ. ނަމަވެސް، ކޮންމެ ފަހަރަކު އެފަދަ ނަސީބެއް ނުލިބޭނެ ކަމަށާއި އެހެންވެ، ކޮންސްޓްރަކްޝަން ސައިޓުތަކުގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމަށް ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދޭން ޖެހޭ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

ބޮޑު އަނިޔާއެއް ލިބުމުން ހޮސްޕިޓަލަށް ދާ މީހަކަށް ފަރުވާދީ، އޭނާ ސަލާމަތްވުމުން އެ ހިސާބުން އެކަން ނިންމާލައިގެން ނުވާނެ އަފްއާލް ވިދާޅުވި އެވެ.

"އޭނާ އަށް ލިބޭ ގެއްލުމާއި އޭނާގެ ދިރިއުޅުމާއި ދިރިއުޅުމަށް އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތަކާ އަދި މުޅި ގައުމުގައި ކުރާ ހުރިހާ މަސައްކަތްތަކަށް އޭނާގެ ފަރާތުން ލިބޭ ޕްރޮޑަކްޓިވިޓީ ވަރަށް ބޮޑަށް ގެއްލިގެން ދޭ މިފަދަ ކަންކަން ދިމާވުމުން،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެކަން ދިމާވިޔަ ނުދިނުމަށްޓަކައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރެވޭނެ ވަރަށް ބައިވަރު ކަންތައްތައް އެބަހުރި."

ގައިޑްލައިނާއި ގަވާއިދެއް: މިހާރު މައްސަލައަކީ ކޮބާ؟

އިމާރާތްކުރާ ތަންތަނުގެ ސަލާމަތީ ކަންކަމާ ގުޅޭ ގައިޑްލައިނެއް، ކޮންސްޓްރަކްޝަން ދާއިރާގެ ފަރާތްތައް ތަމްސީލުކުރާ މޯލްޑިވްސް ނޭޝަނަލް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް ކޮންސްޓްރަކްޝަން އިންޑަސްޓްރީ (މަސީ) އިން އި ހަދައި، އެ އަށް އަމަލުކުރަން އެންގި ފަހުން މިހާރު 12 އަހަރު ފާއިތުވެއްޖެ އެވެ. ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީން ވެސް އިމާރާތްކުރުމުގައި ގެންގުޅެން ޖެހޭ ސަލާމަތީ މިންގަނޑުތަކުގެ ގަވާއިދެއް 2019 ގައި އެކުލަވާލައި އަމަލުކުރަން ފެށި އެވެ.

އެކަމަކު، އަދިވެސް އެ ގަވާއިދާއި ގައިޑްލައިނަށް ސަމާލުކަން ނުދެވުމުގެ ކަންބޮޑުވުން އެބައޮތެވެ. އޭޑީކޭ ހޮސްޕިޓަލުން ވެސް އެކަމުގެ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރި އެވެ.

މަސީގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އަދުނާން ހަލީމް ވިދާޅުވީ އެ އެސޯސިއޭޝަނުން ހަދާފައިވާ ގައިޑްލައިނަކީ ގާނޫނީ އެއްވެސް ބާރެއް ނެތް އެއްޗަކަށް ވުމުން، ބައެއް ގޮންޖެހުންތައް ކުރިން ދިމާވި ކަމަށެވެ. އެކަމަކު، އެސޯސިއޭޝަނުން ކުރި މަސައްކަތުން އެ ގައިޑްލައިނަށް ގިނަ ބަޔަކު އަހުލުވެރިކުރެވުނު ކަމަށާއި އަދި މިހާރު ސަރުކާރުން ހަދާފައި އޮތް ގަވާއިދާ އެކު، ރަނގަޅު އުސޫލުތަކެއް އެބަހުރި އަދުނާން ވިދާޅުވި އެވެ. މިހާރު އޮތް ކަންބޮޑުވުމަކީ އެ ގަވާއިދު ތަންފީޒުކުރުމުގައި ހުރި ހުރަސްތަކެވެ.

"މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންގެ އޮތް އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކީ އިންސްޕެކްޝަންތައް މަދުވުން. އެއީ ސައިޓްތައް ވަރަށް ރަނގަޅަށް ބަލަން ޖެހޭނެ. އިންސްޕެކްޓް ކުރަން ޖެހޭނީ ގާނޫނީ ގޮތުން އެކަމަށް ބާރު ލިބިފައި އޮންނަ ބަޔަކު. އެއީ ފުލުހުން ކަމަށް ވިޔަސް ސިޓީ ކައުންސިލް ކަމަށް ވިޔަސް އަދި ކޮންސްޓްރަކްޝަންގެ ކަންކަން ބަލަހައްޓާ މިނިސްޓްރީން ވިޔަސް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"ހުރިހާ ކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފަރުދީ ޒިންމާއޭ، ހޭލުންތެރިކަމޭ ކިޔައިގެން ނުވެއް ނިންމޭނެ."

އަދުނާން ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ޕްރޮޖެކްޓުތައް އެވޯޑްކުރާއިރު، އެ މަސައްކަތް ހިންގުމުގެ ތެރޭގައި މަސައްކަތު މީހުންގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމަށް ފިޔަވަޅު އަޅާނެ ގޮތާއި އެ ކަމަށް ކުރާނެ ހޭދަ ވެސް ހިމަނަން ޖެހެ އެވެ. އެކަމަކު ރާއްޖޭގައި އާންމުކޮށް ޕްރޮޖެކްޓުތައް ހަވާލުކުރަނީ އެންމެ ހެޔޮ އަގެއް ކިޔާ ބަޔަކަށް ކަމަކަށް ވާތީ، އަގުހެޔޮކުރުމުގެ ތެރޭގައި އެ ބައިތައް ނުހިމަނާ ބައެއް ފަހަރު ހުންނަ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

"މިސާލަކަށް، [ރައްކާތެރިކަމަށް] ލަކުޑި ބެރިއެއް ތަނެއްގައި އަޅަންޏާ އެ ބެރި އޮންނަން ވާނެ [ލިޔެކިޔުމުގައި] ފެންނަން. ބެރި އަޅައިގެން އެކަން ކުރެވޭނީ. އެކަމަކު ބެރި އަޅާ މީހާ އެ ވަގުތު އިނީ ބޫޓަކަށް އަރައިގެންތޯ ހެލްމެޓު އަޅައިގެންތޯ، އޭނާ ކީހަން އުޅުނީ މޫނުގައި މާސްކެއް އަޅައިގެންތޯ، މި ކަންކަމެއް ނުހުރޭ އަގު ދޭއިރުގައި [ލިޔެކިޔުމުގައި] ފެންނާކަށް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެހެންވީމާ ޖެހޭ އަގު ހެޔޮކުރަން. އަގު ހެޔޮކޮށްގެން ނޫނީ ޕްރޮޖެކްޓް ނުލިބޭތީވެ. އަގު ހެޔޮކުރަން ހަދައިގެން މި ކަހަލަ ހިތާމަވެރި ކަންކަން މި އޮންނަނީ ދިމާވެފައި."

އަދުނާން ވިދާޅުވީ ކޮންމެ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ބީއޯކިއުގައި ވެސް ސޭފްޓީ އަށް ކުރާނެ ހަރަދު ހިމަނައި، އެ ކަންކަން ބަލައި މޮނީޓާކުރާނެ ގޮތްތައް ހިމެނުމަށް ގާނޫނާއި ގަވާއިދުތަކަށް އިސްލާހު ގެންނަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ.

އާރުސީސީން މާލޭގައި ހަދަމުން ދިޔަ އިމާރާތެއްގެ ހަ ވަނަ ބުރިން ވެއްޓުނު އެ ދަގަނޑުބުރި، އެ މީހާގެ ހަށިގަނޑު އެއްކޮޅުން އަނެއްކޮޅަށް ފޫއަޅުވާލާފައި ދިޔައީ އެ އިމާރާތުގެ މަސައްކަތުގައި އުޅެނިކޮށް، މަތިން ބާރު އަޑެއް އިވިގެން ވައިގޮޅި އަށް އޭނާ ބޯދިއްކޮށްލި ތަނާ އެވެ.

މައްސަލައަކީ މައްޗަށް ބެލުންތޯ؟

އަދުނާން ވިދާޅުވީ އިމާރާތްތަކުގެ މަތީގައި މަސައްކަތްކުރާއިރު، މަތިން އެއްޗެހި ވެއްޓުނަ ނުދިނުމަށްޓަކައި އަޅަން ޖެހޭ އަށި އަޅާފައި ނެތުމަކީ އެ ހާދިސާ ހިންގަން މެދުވެރިވި ސަބަބަކަށް ވެދާނެ ކަމަށެވެ.

"ކުރިން ވެސް ހަދަމުން ދިޔަ އިމާރާތެއްގެ މަތިން ސިމެންތި ގޯންޏެއް ވެއްޓިގެން މާލޭގައި ކުޑަކުއްޖަކު ނިޔާވީ. އޭރު ވެސް އެފަދަ ފިޔަވަޅުތައް ނޭޅި ހުރީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެހެންވީމަ ސައިޓުގެ އިންތިޒާމުގެ މައްސަލައެއް އެ އުޅެނީ. އޭނާގެ ބެލުމުގެ މައްސަލައެއް ނޫން. އަޑެއް އިވިގެން އޭނާ އަދި މައްޗަށް ބެލިޔަސް، މަތިން އެއްޗެއް ނުވެއްޓޭނެ ގޮތަށް ފިލާ އަޅާފައި ހުރި ނަމަ އެ ހާދިސާ ދިމާނުވީސް."

އޭޑީކޭ ޗީފް މެޑިކަލް އޮފިސަރު ޑރ. އަބްދުﷲ ނިޔާފް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އިމާރާތްކުރާ ސައިޓުތަކުގައި ސޭފްޓީ އޮފިސަރުން ބޭތިއްބުމަކީ ވެސް ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެން ހޮސްޕިޓަލުގައި ސާޖަރީތައް ކުރާއިރު ވެސް ތިބޭ ހެލްތު އެންޑް ސޭފްޓީ އޮފިސަރުން އެކަމުގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރުކޮށް އެޑްވައިސް ދީ ކަންކަން ކުރުމަށް. އެއީ ކޮންސްޓްރަކްޝަން ސައިޓްތަކުގައި ވެސް އެޑަޕްޓްކުރެވިދާނެ ކަމެއް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ ދުވަހު، މަތިން ބާރު އަޑެއް އިވިގެން އެ ބިދޭސީމީހާ ވައިގޮޅި އަށް ބޯދިކޮށްލަން އުޅުނު ވަގުތު، އެކަން އެގޮތަށް ނުކުރުމަށް އަންގާނެ ސޭފްޓީ އޮފިސަރެއް ސައިޓުގައި ހުރި ނަމަ ނުވަތަ އަށި އަޅާފައި ހުރި ނަމަ އެކަން ދިމާނުވެ ސަލަމާތްވީސް ކަމަށް އެހެން ބައެއް ތަޖުރިބާކާރުން ވެސް ބުންޏެވެ. އަދި މިހާރުން ފެށިގެން ވެސް މަސައްކަތު މީހުން އެފަދަ ކަންކަމަށް ހޭލުންތެރިކުރުވުމަކީ އެފަދަ ހިތާމަވެރި ހާދިސާތައް ހިންގުން ހުއްޓުވިދާނެ ކަމެކެވެ.