އިޓަލީގެ ދެ މީހުން ފުރުވާލުމަކީ ހެދި ގޯހެއް! އުސޫލުތަކާ ވެސް ހިލާފު

"އައިލެންޑް ސަފާރީ-1" ގައި ކޮވިޑް-19 އަށް ޕޮޒިޓިވް ވި ދެ މީހަކާ އެކު ޗުއްޓީ ހޭދަކުރި ޓޫރިސްޓުންގެ ތެރެއިން މިދިއަ ހުކުރުދުވަހު ފުރުވާލި އިޓަލީގެ ދެ މީހަކު ކޮރޯނާވައިރަސްއަށް ޕޮޒިޓިވް ވުމުން، ޓެސްޓްގެ ނަތީޖާ ލިބުމުގެ ކުރިން އެ މީހުން ފޮނުވާލުމަކީ ރާއްޖޭގެ ރަސްމީ ފަރާތްތަކަށް އެޅުނު ގޯސް ފިޔަވަޅެކެވެ.

މި މައްސަލާގައި ޑަައިރެކްޓަރު ޖެނެރަލް އޮފް ޕަބްލިކް ހެލްތު މައިމޫނާ އަބޫބަކުރު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ އެއީ "ލިބުނު ފިލާވަޅެއް" ކަމަށެވެ. އަދި "އެ ފިލާވަލުން" އިބުރަތް ހޯދައި، މިހާރުގެ އުސޫލުތަކަށް ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ބަދަލެއް ގެންނަ ނަމަ ބޭނުންކުރެވޭނެ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އެކަމަކު އެހެން ވިދާޅުވިޔަސް އޭގެ ޒާތަށް ބަލާއިރު، ދެ ޓޫރިސްޓުންގެ އެންމެ ފަހުގެ ޓެސްޓްގެ ނަތީޖާ ނުލިބެނީސް ފުރުވާލުމާއި، އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު ނުރައްކަލުގެ ތެރެއަށް ވައްޓާލެވޭވަރުގެ ކަމަކަށް މަގުފަހިކުރުމަކީ ކުޑަ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. ދެ މީހުން ދަތުރުކުރި ރަޝިޔާގެ ގައުމީ އެއާލައިން އެއަރޯފްލޮޓުގައި 350 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ތިއްބެވެ. ޓެސްޓްގެ ނަތީޖާ ލިބުނު އިރު ބޯޓު ރަޝިޔާއަކަށް ނުޖައްސަ އެވެ. އެކަމަކު ރާއްޖޭގެ ރަސްމީ ފަރާތްތަކުން އެއާލައިނަށް އެކަން އެންގުމާ އެކު، މެސްކޯ އެއާޕޯޓްގައި އެ ބޯޓު ކަރަންޓީން ވެސް ކުރި އެވެ.

އެއަރޯފްލޮޓް އިން މިހާރު ނިންމާފައި ވަނީ މި ދުވަސްވަރު ރަޝިޔާ ނޫން އެހެން ގައުމެއްގެ މީހަކު އޭގެ އެއްވެސް ފްލައިޓަކަށް ނާރުވާ ގޮތަށެވެ.

އެސްއޯޕީގައި ބުނަނީ އެހެން ވާހަކައެއް

ޗައިނާގެ ވޫހާންގައި ކޮރޯނާވައިރަސް ފެތުރެން ފެށުމާ އެކު ރާއްޖޭގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ތައްޔާރުވާން ފެށި އެވެ. އަދި އެ ވައިރަސް އިން ރައްކާތެރިވާން އަޅާނެ ފިޔަވަޅުތައް، ޑަބްލިޔުއެޗުއޯގެ އިރުޝާދުތައް ވެސް ހިމަނައިގެން، ކަނޑައަޅާފައިވާ ސްޓޭންޑާސް އޮޕަރޭޓިން ޕްރޮސީޖާ (އެސްއޯޕީ) އެއް އެކުލަވާލި އެވެ. ކޮރޯނާވައިރަސްއަށް ރާއްޖެ އިން ފުރަތަމަ ޕޮޮޒިޓިވްވި ކުރެއްދޫ އައިލެންޑް ރިސޯޓްގެ ބިދޭސީ ދެ މުވައްޒަފުންގެ މައްސަލާގައި، ރަސްމީ ފަރާތްތަކަށް ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނެތެވެ. އަދި އެ ދެ މީހުންގެ ގަޔަށް ވައިރަސް އަރަން މެދުވެރިވި އިޓަލީގެ ޓޫރިސްޓްގެ ހާލަތު ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކަށް ސިއްރުކޮށް، ރާއްޖެ އިން ފޮނުވާލުމަކީ ވެސް، މިހާތަނަށް ލިބުނު މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލާއިރު، އެޗުޕީއޭއަށް އެނގިގެން ހިނގައިދިޔަ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ.

ކުރެއްދޫ ކޭސްއަށް ފަހު ރާއްޖެ އިން އަންނަނީ ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތައް އަޅަމުން، އެ ވައިރަސް އިން މުޅި ގައުމު ސަލާމަތްކުރެވޭނެ ގޮތަށް ހަރުކަށި އުސޫލުތައް ވެސް ދަމަހައްޓަމުންނެވެ. އެކަމަކު މި ދަނޑިވަޅު، ހައި ރިސްކްގައި ހިމެނޭ ބައެއްގެ ޓެސްޓްގެ ނަތީޖާ ލިބުމުގެ ކުރިން ފުރުވާލުމާ އެކު، ގިނަ ފާޑުކިއުންތަކެއް އަމާޒު ވެއްޖެ އެވެ.

އެއް ބަޔަކު ނަގާ އެއް މައްސަލައަކީ އައިލެންޑް ސަފާރީ-1 އިން ބަޔަކު ޕޮޒިޓިވް ވުމާ އެކު އެ އުޅަނދުގައި ތިބި އެހެން މީހުން ކަރަންޓީންގައި ހޭދަކުރަން ޖެހޭ މުއްދަތު، އެސްއޯޕީގައި އޮތް ގޮތުން، ހަމަނުވާ ކަމެވެ. އެސްއޯޕީގައި ބުނާ ގޮތުން ސަފާރީއަކުން، ކޮވިޑް-19 އަށް މީހަކު ޕޮޒިޓިވްވެއްޖެ ނަމަ ހިކިފަސް ތަނެއްގައި ހުންނަ ފެސިލިޓީއެއްގައި ކަރަންޓީން ކުރަން ޖެހެ އެވެ.

އައިލެންޑް ސަފާރީ-1 އިން ދެ ޓޫރިސްޓެއްގެ ކިބައިން ކޮވިޑް-19 ގެ އަލާމާތްތަކެއް ފެނިގެން ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުގެ ސަމާލުކަމަށް ގެނައީ، އެ އުޅަނދު އައްޑު އަތޮޅުގައި އޮއްވާ މި މަހު 13 ގަ އެވެ. ޓެސްޓް ހަދަން ސާމްޕަލް ނެގީ 14 ވަނަ ދުވަހު އެވެ. ޕޮޒިޓިވްކަމުގެ ނަތީޖާ ލިބުނީ 15 ވަނަ ދުވަހު އެވެ. އެ މީހުން އެ ސަފާރީން ބޭލީ 16 ގަ އެވެ. އަދި ވިލިފަރު ކަރަންޓީން ފެސިލިޓީއަށް ސަފާރީ ގެނެސް، އޭގައި ތިބި ޓޫރިސްޓުންނާއި ބައެއް ފަޅުވެރިން ކަރަންޓީންކުރީ މި މަހު 17 ގަ އެވެ. އެހެންކަމުން، އެސްއޯޕީގައި އޮތް ގޮތުން ނަމަ، 14 ދުވަހުގެ ކަރަންޓީން ހަމަވާނީ 31 އަށެވެ.

އެކަމަކު ނެޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރު (އެންއީއޯސީ) އިން ރޭ ބޭއްވި ޕްރެސް ކޮންފަރެންސްގައި ނޫސްވެރިއަކު އެ ސުވާލު ކުުރުމުން އައިޖީއެމްއެޗްގެ ޑރ. މޫސާ މުރާދުު ވިދާޅުވީ ކަރަންޓީނުގެ މުއްދަތު ގުނަން ފަށާނީ އެ ގޮތަށް ކަަމަށް ދެކެވަޑައިނުގަންނަވާ ކަމަށެވެ. އޭނާގެ އެ ވާހަކައަށް އެންއީއޯސީގެ ތަރުޖަމާން މުހައްމަދު މަބްރޫކް އަބްދުލްއަޒީޒު ވެސް ތާއީދުކުރެއްވި އެވެ.

"ކަރަންޓީނު ކުރުމުގެ ވިސްނުމަކީ މީހާގެ ކޮންޓެމިނޭޝަން (އޭނާގެ ގައިން އެެހެން މީހުންގެ ގަޔަށް ވައިރަސް ފެތުރުން) ހުއްޓުވުން. އެގޮތަށް ބަލާ ކަމަށް ވަންޏާ މީހުން ހަމަ ވަކިކުރެވުނީމާ ކޮންޓެމިނޭޝަން ހުއްޓުުވޭ،" ސަފާރީގެ ދެ ޓޫރިސްޓެއްގެ ކިބައިން ކޮވިޑް-19 ގެ އަލާމާތްތައް ފެންނަން ފެށުމާ އެކު އުޅަނދުގެ އެހެން މީހުން ވަކިކުރިކުރުމަށް އިޝާރަތްކުރައްވާ އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ރަސްމީ ފަރާތްތަކުން ބުނާ ގޮތުން ވިއްޔާ ފުރުވާލި މީހުންގެ ކަރަންޓީންގެ މުއްދަތު ހަމަވީ އެ މީހުން ފުރި ދުވަސް ކަަމަށްވާ މިދިއަ ހުކުރުދުވަސް، މާޗު 27 އަށެވެ. އެއީ ކޮވިޑް-19 އަށް ޝައްކުވެގެން އައިލެންޑް ސަފާރީ-1 އިން އެޗުޕީއޭއަށް އެކަން އެންގި މާޗު 13 އިން މުއްދަތު ގުނަން ފަށައިގެންނެވެ.

މަބްރޫކް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ކުރިއްސުރެ އުސޫލުތައް ހަދާފައި ހުރި ނަަމަވެސް ހާލަތަށް އަންނަ ބަދަލާ އެކު ގަވައިދު ބައްދަލުވަަމުން އަންނާނެ އެވެ. އެކަމަކު ކަރަންޓީނު ކުރުމުގެ ގައިޑްލައިނަަށް ބަދަލެއް ގެނައިކަން މިހާތަނަށް އެނގިފައެއް ނުވެ އެވެ. އަދި އެގޮތަށް، ރަސްމީ އެއްވެސް ފަރާތަކުން ބުނެފައެއް ވެސް ނުވެ އެވެ.

ހައިރިސްކް ކޮންޓެކްޓެއް ނަމަ ދެ ފަހަރަށް ޓެސްޓް ހަދަން ޖެހޭ

ކޮވިޑް-19 އަށް ޝައްކުވާ އަލާމާތްތައް ހުންނަ މީހުންނާއި އެ ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވް ވާ މީހުންގެ ހައި ރިސްކް ކޮންޓެކްޓެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅާނެ ގޮތް ވެސް އެސްްއޯޕީގައި އެބަ އޮތެވެ. އެއް އުޅަނދެއްގައި ދަތުރުކުރުމަކީ އެ ކެޓަގަރީއަށް ފެތޭ ކަމެކެވެ. އެހެންވީމާ އިޓަލީ އަށް ފުރުވާލި ދެ މީހުންނަކީ އައިލެންޑް ސަފާރީގައި ތިއްބައި އެ ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވް ވި ދެ މީހުންނާ އެކު އުޅުނު ބަޔަކަށް ވާތީ، ފެތޭނީ ހައި ރިސްކް ކެޓެގަރީއަށެވެ. އެސްއޯޕީގައި ބުނާ ގޮތުން ހައިރިސްކް ކޮންޓެކްޓަކަށް ވެފައި ބަލީގެ އަލާމާތްތައް ނުހުންނަ މީހުން ދެ ފަަހަރަށް ޓެސްޓް ކުރަން ޖެހެ އެވެ. ދެވަނަ ފަހަރު ޓެސްޓް ކުރަން ޖެހޭނީ ފުރަތަމަ ޓެސްޓްގެ ދެ ހަފްތާ ފަހުން ކަމަށް ވެސް އޭގައި ބުނެފައިވެ އެވެ. ކަރަންޓީނުން ދޫކޮށްލެވޭނީ، ރާއްޖޭގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އުސޫލުތަކަށް ބަލާއިރު، ދެ ފަހަރަށް ނެގެޓިވް ވުމުންނެވެ.

އެކަމަކު ވިލިވަރުގައި ތިއްބާ މިދިއަ ހުކުރުދުވަހު ފުރުވާލީ އެ މީހުންގެ ދެ ވަނަ ޓެސްޓްގެ ނަތީޖާ ލިބުމުގެ ކުރިން ކަމަށް ވާތީ، އެއީ އެސްއޯޕީއާ ހިލާފަށް ކުރި ކަމެއްކަން އެނގެ އެވެ. އަދި އެގޮތަށް ކަންތައްކުރުމުގެ ނަތީޖާ އަކީ އެތައް ބަޔަކު ނުރައްކަލަށް ވައްޓާލުމެވެ.

އެއީ ގޯސްކޮށް ކުރެވުނު ކަމެއްތޯ، ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކާ ސުވާލުކުރަން ޖެހެނީ އެހެންވެގެންނެވެ. އެ ސުވާލުކުރުމުން މިދިއަ ހުކުރުދަވަހުގެ ރޭ އޮތް ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި މައިމޫނާ ވިދާޅުވީ "އެއީ ރަނގަޅަކަށް ވީ ކަމެއް" ކަމަށެވެ. އޭގެ މާނައަކީ ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި މިހާރަށް ވުރެ ރަނގަޅަށް ފިޔަވަޅުތައް އަޅަން ލިބުނު ތަޖުރިބާއަކަށް ވުމެވެ.

"ދެން ބަދަލެއް ގެންނަންޏާ ގެނައުމަށް ލިބުނު ވަރަށް ރަނގަޅު ލެސަން އެއް ކަމަށް ނޫނީ ލާނިންއެއް ކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން ގަބޫލުކުރަނީ،" ސިއްހީ ނުރައްކަލުގެ ކުއްލި ހާލަތުގައި އާންމު ސިއްހަތުގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ބޮޑެތި ބާރުތަކެއް ލިބިވަޑައިގަންނަވާ މައިމޫނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ކޮރޯނާވައިރަސްއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރަމުން އަންނަނީ ވަރަށް ބުރަކޮށް އަދި ވަރަށް ބޮޑަށް ރޭވިގެންނެވެ. އެކަމުގައި އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު އެބަ ހަރަކާތްތެރިވެ އެވެ. ފަރުވާކުރާ ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުން ފެށިގެން، ލެބް ޓެކްނީޝަނުންނާއި ނަރުހުންނާއި ސިއްހީ އެހީތެރިންނާއި ހިލޭސާބަހަށް މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނާއި، ކަމާ ބެހޭ ރަސްމީ އެހެން އެތައް ބައެކެވެ. އެ އެންމެންގެ ވެސް ވާޖިބަކީ އަދި އުއްމީދަކީ ކޮރޯނާވައިރަސްގެ ނުރައްކަލުން ރާއްޖެ ސަލާމަތްކުރުމެވެ.

މިހާ ބޮޑު މަސައްކަތެއްގައި ނުރައްކާތެރިކަން މައްޗަށް ހިނގައިދާނެ އެއްވެސް ކަމެއް ކުރެވިގެންނުވާނެ އެވެ. ރާއްޖޭގައި ތިިބި އިޓަލީ މީހުން ގެންދަން އިޓަލީ ސަރުކާރުން ކިިތައްމެ ބާރެއް އެޅިޔަސް، އެހެން މީހުންނަށް ނުރައްކަލެއް އަތުވެދާނެ ކަމަކަށް ފުރުސަތު ދިނުމަކީ މައްސަލައެކެވެ. ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން އެކަން ނަގަން ޖެހޭނީ ވެސް މައްސަލައެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ.

ޓެސްޓް ކުރުމުގެ ގާބިލުކަން އެބަހުރި

އެންއީއޯސީ އިން ހުކުރުދުވަހުގެ ރޭ ބޭއްވި ޕްރެސްކޮންފަރެންސްގައި މަބްރޫކް ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގައި މިހާރުން މިހާރަށް ވެސް 3000 ސާމްޕަލް ޓެސްޓްކުރެވޭ ވަރަށް ޓެސްޓްކިޓް އެބަަހުރި ކަމަށެވެ. އޭގެ އިތުރުން ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމިއްޔާ، ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ރާއްްޖެއަށް ދޭނެކަން ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވާ ކިޓުގެ އަދަދަކީ 5000 ކަަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ޗައިނާގެ މަަޝްހޫރު ވިޔަފާރިވެރިޔާ، އަލީ ބާބާގެ ވެރިޔާ ޖެކްމާ ވަނީ ރާއްޖެއަށް 10،000 ކިޓް ހަދިޔާކުރައްވައިފަ އެވެ. ޗައިނާ ސަރުކާރުން ވެސް 10،000 ކިޓް ފޯރުކޮށްދޭނެ ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ.

"މީގެ އިތުރުން، އިތުރު 19،000 ކިޓެއް ސެކުއާ ކުރުމަށް ސަރުކާރުން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުން،" މަބްރޫކް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެހެންވީމާ ރާއްޖޭގައި މިހާރު ހުރި 3000 ކިޓުގެ އިތުރުން ލިބޭނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ޖުމްލަ އަދަަދަކީ 44000 ކިޓެވެ.

މި ވަރަށް ކިޓް ހުރި އިރު، ހައި ރިސްކް އެންމެންނާ މެދު މިހާރަށް ވުރެ ބޮޑު ސަމާލުކަމެއް ދޭން މި އޮތީ ޖެހިފަ އެވެ. ފުުރުވާލި އިޓަލީ ދެ މީހުންގެ ކޭސް ފަދަ ކޭހެއް ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ތަކުރާރުނުވާނީ ވެސް އެފަދަ ގޮތަކަށް ސަމާލުކަން ދީގެންނެވެ.